IBPB3/423-225/07/AM/KAN-1584/10/07 - Zwiększenie wartości nominalnej udziałów poprzez konwersję wierzytelności na kapitał zakładowy.

"(...) W latach 1995-1999 Wnioskodawca naliczył i obciążył Sp. z o.o. B. odsetkami z tytułu udzielonych pożyczek, celem których było sfinansowanie inwestycji (budowa zakładu). Do dnia dzisiejszego u Wnioskodawcy figurują w bilansie z tego tytułu należności długoterminowe natomiast w Sp. z o.o. B. figurują zobowiązania długoterminowe. Zobowiązania te są uznane przez dłużnika i corocznie odnawiane.

(...) Czy powiększenie Uchwałą Zgromadzenia Wspólników kapitału zakładowego Sp. z o.o. B., poprzez konwersję opisanej wierzytelności na kapitał zakładowy, przy zwiększeniu wartości nominalnej już istniejących udziałów będzie skutkowało dla udziałowca Sp. z o.o. B. jakim jest Wnioskodawca, obciążeniem podatkowym w podatku dochodowym od osób prawnych?

(...) Udziały w spółkach kapitałowych mogą być obejmowane m.in. za wkład niepieniężny czyli aport. Szczególnym rodzajem aportu jest wierzytelność przysługująca wspólnikowi w stosunku do spółki. Objęcie udziałów za wkład niepieniężny w postaci takiej wierzytelności nazywane jest konwersją wierzytelności na udziały. W opisanym stanie faktycznym następuje konwersja wierzytelności na kapitał zakładowy, przy zwiększeniu wartości nominalnej już istniejących udziałów. Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (...) podwyższenie kapitału zakładowego w spółkach z o.o. następuje przez podwyższenie wartości nominalnej udziałów (akcji) istniejących lub ustanowienie nowych (art. 257 § 2). Podwyższenie kapitału zakładowego powstaje z chwilą wpisania do rejestru we właściwym sądzie rejestrowym.

Zgodnie natomiast z art. 258 § 2 Kodeksu spółek handlowych oświadczenie dotychczasowego wspólnika o objęciu nowego udziału bądź udziałów lub o objęciu podwyższenia wartości istniejącego udziału bądź udziałów wymaga formy aktu notarialnego. Z cytowanych powyżej przepisów wynika, że zachodzi konieczność objęcia nie tylko całej wartości nowoutworzonego udziału ale także objęcia już istniejącego, w części dotyczącej jego podwyższonej wartości. Z powyższego nie wynika zatem, że mogą być obejmowane tylko nowoutworzone udziały i to w całości. Nie ma więc podstawy do przyjęcia na podstawie przepisów Kodeksu spółek handlowych zawężającej wykładni art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 ze zm., określanej w dalszej części skrótem "ustawa o pdop"), przyjmującej iż przychód powstanie jedynie w sytuacji jednokrotnego, pierwotnego objęcia nowoutworzonych udziałów w zamian za wkład niepieniężny. Przepis ten nie stanowi bowiem o objęciu tylko nowoutworzonych udziałów, ani o objęciu jednorazowym i pierwotnym, tj. związanym z utworzeniem udziału. Przepis ten stanowi natomiast, iż w przypadku objęcia udziałów w zamian za określony wkład niepieniężny przychodem jest wartość nominalna udziału, a nie wartość nominalna pierwotna, tj. wartość nominalna udziału z chwili jego utworzenia.

Na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o pdop przychodem jest nominalna wartość udziałów w spółce kapitałowej albo wkładów w spółdzielni objętych w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część. Konwersja wierzytelności na udziały może nie skutkować powstaniem przychodu, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o pdop jeśli strony postanowią nie wnosić do spółki wierzytelności jako wkładu niepieniężnego, lecz dokonają potrącenia wzajemnych zobowiązań, tj. zamiany wierzytelności wspólników wobec spółki na udziały. (...) Możliwość dokonania konwersji wierzytelności na udziały przybierającej postać potrącenia (kompensaty), a nie wniesienia wkładu niepieniężnego wynika z przepisów Kodeksu spółek handlowych (art. 14 § 4). Za taką możliwością opowiedział się również NSA w wyroku z dnia 14 grudnia 2004 r. (Lex - 147677: "...O tym, czy konwersja wierzytelności przysługującej wspólnikowi wobec spółki na udziały przybierze postać wkładu pieniężnego lub niepieniężnego decyduje treść uchwały Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników spółki...").

W myśl art. 12 ust. 1b ustawy o pdop przychód określony w ust. 1 pkt 7 powstaje w dniu:

(...) Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzić należy, że Spółka obejmując udziały już istniejące, w części dotyczącej ich podwyższonej wartości w zamian za wierzytelność z tytułu odsetek od pożyczki kosztów nie poniosła. Skoro kosztów tych nie poniosła to podwyższona nominalna wartość udziałów Spółki (...) stanowi dochód Spółki do opodatkowania równy przychodowi (art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o pdop). (...)"