IBPB3/423-222/08/AM (KAN-2962/08) - Czy za otrzymanie lub udzielenie nieodpłatnego (częściowo odpłatnego) świadczenia nie można uznać: uzyskania przez Uczestnika wyższych odsetek (od dodatnich sald, w tym od sald, które uległy skompensowaniu z saldami ujemnymi), zapłaty przez Uczestnika niższych odsetek (od ujemnych sald, w tym od sald, które uległy skompensowaniu z saldami dodatnimi) - w stosunku do odsetek, które zostałyby uzyskane/zapłacone przez Uczestnika w przypadku nieuczestniczenia w Umowie?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 17 marca 2008 r. (data wpływu do tut. BKIP 19 marca 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości wystąpienia nieodpłatnego świadczenia w przypadku realizacji umowy Cash pool - jest prawidłowe.

W dniu 19 marca 2008 r. wpłynął do tut. BKIP ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości wystąpienia nieodpłatnego świadczenia w przypadku realizacji umowy Cash pool.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca, będący spółką kapitałową zamierza przystąpić do "Umowy o objęcie rachunków bankowych usługą cash pool kompensacyjny" ("Umowa"), którą podmiot dominujący wobec spółki (zwany w umowie jako "Grupa") zamierza zawrzeć z Bankiem.

Z umowy wynika, iż Bank zobowiązuje się do objęcia usługą cash pool kompensacyjny, wskazanych rachunków bieżących i pomocniczych prowadzonych w złotych przez Bank na rzecz Grupy oraz z podmiotów zależnych kapitałowo od Grupy, które przystąpią do umowy (razem "Uczestnicy"). Celem Umowy jest zwiększenie efektywności wykorzystania środków pieniężnych poprzez zarządzanie przez Bank - w granicach i na zasadach określonych w umowie:

Dla osiągnięcia tego celu Uczestnicy powierzają Bankowi dokonywanie kalkulacji stanów sald na wskazanych rachunkach (rachunkach powiązanych), a Bank zobowiązuje się do naliczania oprocentowania od środków pieniężnych zgromadzonych na tych rachunkach, zgodnie z zasadami określonymi w Umowie.

Przystąpienie do Umowy nie oznacza unieważnienia warunków umów kredytowych oraz umów o prowadzenie rachunków, zawartych z Bankiem przez Uczestników Umowy, niemniej, zapisy i warunki Umowy mają wartość nadrzędną w zakresie sposobu naliczania odsetek. Ponadto, wysokość przyznanych w umowach kredytowych limitów określa maksymalną wysokość salda ujemnego danego uczestnikowi w ramach świadczenia przez Bank usługi cash pool.

Umowa przewiduje, iż środki zgromadzone na rachunkach powiązanych podlegają oprocentowaniu według zmiennej stawki oprocentowania, zależnej od wyniku sumy sald na wszystkich rachunkach powiązanych. Umowa określa wysokość oprocentowania nadwyżki netto lub zadłużenia netto, gdy - odpowiednio - suma sald na rachunkach powiązanych na koniec danego dnia roboczego będzie większa lub mniejsza od zera.

Umowa stanowi, iż na koniec dnia roboczego, dla środków dodatnich i ujemnych, kompensujących się w wyniku zsumowania sald, stosuje się wewnętrzne oprocentowanie rachunków, którego wysokość jest indywidualnie negocjowana z Grupą. Nie może być ono jednak wyższe niż stopa procentowa równa stawce właściwej dla zadłużenia netto (w przypadku sumy sald mniejszej od zera) i niższe od stopy procentowej równej stawce właściwej dla nadwyżki netto (gdy suma sald jest większa od zera). Umowa stanowi także, iż kalkulacja stanów sald w danym okresie obrachunkowym uwzględniać będzie transakcje zaksięgowane w danym miesiącu z wsteczną datą waluty. Bank nie będzie dokonywał rekalkulacji odsetek za poprzedni rozliczony okres obrachunkowy dla transakcji zaksięgowanych w danym okresie obrachunkowym ze wsteczną datą waluty z poprzedniego miesiąca.

Umowa przewiduje, iż Bank nalicza odsetki od środków zgromadzonych na rachunkach powiązanych w pierwszym dniu roboczym każdego kolejnego okresu obrachunkowego. Sposób wyliczenia odsetek od środków zgromadzonych na rachunkach powiązanych określony jest algorytmem ustalonym w załączniku do Umowy. Księgowanie odsetek następuje na rachunki Uczestników w pierwszym dniu roboczym kolejnego okresu obrachunkowego. Kwoty, wynikające z zaokrągleń przy kalkulacji odsetek od środków zgromadzonych na rachunkach powiązanych, będą księgowane na rachunku grupy równocześnie z księgowaniami tych odsetek.

Z Umowy wynikają również zobowiązania Banku w zakresie przekazywania raportów dotyczących usługi cash pool, tj. raportów dziennych, miesięcznych zbiorczych oraz miesięcznych dla poszczególnych Rachunków Powiązanych.

Umowa przewiduje wynagrodzenie dla Banku za usługę cash pool, w formie miesięcznej opłaty od każdego rachunku powiązanego objętego tą usługą. Bank będzie pobierał również opłatę z tytułu kosztów rezerwy obowiązkowej (rozumianej jako obowiązek utrzymywania przez Bank na rachunku w Narodowym Banku Polskim części depozytów zgromadzonych na rachunkach bankowych prowadzonych przez Bank, w wysokości określonej przez Narodowy Bank Polski), od sald depozytowych na Rachunkach Powiązanych Uczestników, w wysokości rzeczywiście poniesionych kosztów.

Usługa cash pool jest usługą bankową, której zakres jest określany na podstawie porozumienia stron (zgodnie ze swobodą umów). Świadcząc usługę cash pool na podstawie umowy, Bank spełnia oczekiwania uczestników, którzy są zainteresowani "optymalizowaniem łącznego wyniku odsetkowego". Jak wynika bowiem z Umowy, jej celem jest efektywne zarządzanie przez Bank odsetkami z tytułu sald ujemnych - poprzez ich zmniejszanie, oraz z tytułu sald dodatnich - poprzez ich zwiększanie. Oznacza to zatem, iż odsetki uzyskane od Banku/zapłacone Bankowi przez Uczestników na podstawie Umowy będą - odpowiednio - wyższe lub niższe, niż gdyby Uczestnik nie stał się stroną Umowy.

Dla osiągnięcia celu Umowy Uczestnicy powierzają Bankowi dokonywanie kalkulacji stanów sald na rachunkach powiązanych, a Bank zobowiązuje się do naliczania oprocentowania od środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach powiązanych, zgodnie z zasadami określonymi w Umowie.

Wnioskodawca zauważa, iż dokonywanie przewidzianej w Umowie kalkulacji sald na Rachunkach Powiązanych (prowadzonych w złotych polskich) nie prowadzi do faktycznego przepływu żadnych środków finansowych pomiędzy rachunkami powiązanymi, następuje bowiem wyłącznie w sposób "wirtualny", przez Bank, który prowadzi wszystkie rachunki powiązane.

Dla analizy zjawiska cash pool, określonego w Umowie, istotne znaczenie ma również to, iż wszystkie umowy rachunków bieżących i umowy kredytowe, zawarte przez Bank z uczestnikami pozostają w mocy. Umowa ma jednak wartość nadrzędną do ww. umów w zakresie sposobu naliczania odsetek.

Wysokość oprocentowania od środków pieniężnych zgromadzonych przez Uczestników na rachunkach powiązanych zależy od wyniku sumy sald na wszystkich rachunkach powiązanych na koniec każdego dnia roboczego.

I tak, gdy suma sald na rachunkach powiązanych będzie większa od zera, nadwyżka netto za ten dzień będzie oprocentowana wg stopy równej stawce WIBID 1M, powiększonej o ustaloną marżę. Natomiast, gdy suma sald na rachunkach powiązanych będzie mniejsza od zera, zadłużenie netto za ten dzień będzie oprocentowane wg stopy równej stawce WIBOR 1M, powiększonej o ustaloną marżę.

Wnioskodawca wskazuje, iż do środków dodatnich oraz środków ujemnych kompensujących się w wyniku zsumowania sald na koniec dnia roboczego ma zastosowanie wewnętrzne oprocentowanie rachunków. Wysokość tego oprocentowania jest negocjowana przez Bank z Grupą.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy za "otrzymanie lub udzielenie nieodpłatnego (częściowo odpłatnego) świadczenia" nie można uznać:

w stosunku do odsetek, które zostałyby uzyskane / zapłacone przez Uczestnika w przypadku nieuczestniczenia w Umowie? (pytanie oznaczone we wniosku numerem 2).

Artykuł 12 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) stanowi, iż "przychodami (...) jest w szczególności wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, a także innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń (...)".

Zdaniem Spółki, w przypadku Umowy nie dochodzi do otrzymania lub udzielenia nieodpłatnych (częściowo odpłatnych) świadczeń, pomiędzy Uczestnikami. W zakresie wynikającym z Umowy, za "otrzymanie lub udzielenie nieodpłatnego (częściowo odpłatnego) świadczenia" nie można uznać:

Uzyskanie korzyści ekonomicznych przez Uczestnika wynika bowiem z samej instytucji Cash Poolu (tj. poprawienia siły ekonomicznej Uczestników w negocjacjach z Bankiem w zakresie wysokości odsetek od zgromadzonych / należnych środków), a nie z zachowania lub zaniechania poszczególnego Uczestnika.

Aby jednak można było mówić o "świadczeniu", konieczne są dwie strony, tj. podmiot dokonujący świadczenia oraz odbiorca (beneficjent) świadczenia. W przypadku Uczestnika, nie można jednak wskazać podmiotu dokonującego świadczenia, nie można bowiem uznać, iż podmiotem dokonującym świadczenia są wszyscy inni Uczestnicy.

Dodatkowym argumentem na poparcie stanowiska Spółki jest to, iż cała kwota otrzymanych odsetek będzie stanowiła przychód podatkowy u Uczestnika. Uznanie, iż dochodzi w takim wypadku do otrzymania nieodpłatnego świadczenia prowadziłoby w prosty sposób do podwójnego opodatkowania.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względnie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.