IBPB2/436-165/08/MZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki... przedstawione we wniosku z dnia 20 sierpnia 2008 r. (data wpływu do tut. Biura- 1 września 2008 r.), uzupełnionym w dniu 17 listopada 2008 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy o zarządzanie płynnością finansową - jest prawidłowe.

W dniu 1 września 2008 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy o zarządzanie płynnością finansową. Z uwagi na fakt, iż wniosek nie spełniał wymogów formalnych pismem z dnia 6 listopada 2008 r. Znak: IBPB2/436-165/08/MZ, IBPB3/423-739/08/MS wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono w dniu 17 listopada 2008 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Produkt bankowy X jest systemem pozwalającym na efektywne zarządzanie wspólną płynnością finansową grupy podmiotów powiązanych. W systemie biorą udział rachunki bankowe (bieżące lub pomocnicze) powiązanych podmiotów tworzące tzw. Grupę Rachunków, w ramach których dokonuje się zarządzanie wspólną płynnością finansową. Jeden z podmiotów powiązanych pełni rolę zarządzającego strukturą - tzw. Agenta. Dla tego podmiotu wnioskodawca - bank prowadzi dwa rachunki: jeden w ramach Grupy Rachunków, drugi dodatkowy - Główny Rachunek Płynności poza Grupą Rachunków.Wnioskodawca - bank, biorąc pod uwagę płynność grupy powiązanych podmiotów, przyznaje każdemu posiadaczowi indywidualny limit kredytu dziennego a ich dzienna spłata jest solidarnie poręczona przez wszystkie podmioty uczestniczące w systemie X (wynagrodzenie należne z tytułu poręczeń jest uwzględnione w kalkulacji odsetek alokowanych przez bank do poszczególnych posiadaczy rachunków).

Salda ujemne na rachunkach powstające w ciągu dnia w Grupie Rachunków - tzw. kredyty dzienne są długami wymagalnymi na koniec każdego dnia roboczego. Na podstawie odrębnej umowy wnioskodawca - bank może przyznać Agentowi limit kredytu w Głównym Rachunku Płynności. System X oparty jest na mechanizmie zerowania sald polegającym na fakcie, iż na koniec każdego dnia roboczego posiadacze rachunków mający nadwyżki finansowe spłacają za pośrednictwem wnioskodawcy - banku niespłaconą część kredytu posiadaczy rachunków zaciągających kredyt. Wnioskodawca - bank na podstawie poręczenia spłaty kredytów dziennych wykorzystuje salda dodatnie na funkcjonujących rachunkach w ramach Grupy Rachunków by uregulować salda ujemne. W rezultacie salda na rachunkach w ramach Grupy Rachunków są wyrównywane do zera. Spłata następuje przy wykorzystaniu konta bankowego, tzw. bankowego konta spłaty (konto rozrachunkowe wnioskodawcy - banku). W efekcie poszczególni uczestnicy systemu X nie płacą na rzecz wnioskodawcy - banku ani nie otrzymują od niego odsetek. Każdy posiadacz rachunku nieodwołalnie upoważnia wnioskodawcę - bank do obciążania jednego lub wszystkich jego rachunków a Agent nieodwołalnie upoważnia bank do obciążania Głównego Rachunku Płynności kwotami, które nie zostały spłacone bankowi przez któregokolwiek z posiadaczy rachunków zaciągających kredyt. Dzienne sumaryczne saldo netto Grupy Rachunków jest transferowane na lub z Głównego Rachunku Płynności prowadzonego poza Grupą Rachunków. Każdego następnego dnia rano dokonywane są transfery odwrotne. W konsekwencji, poszczególni uczestnicy systemu X następnego dnia rano mają takie same salda na swoich rachunkach bieżących jak przed dokonaniem wieczornych transferów zerowania sald. Uczestnikami struktury są podmioty powiązane ale uczestnikami mogą być również podmioty niepowiązane. Agent jest osobą prawną mogącą być rezydentem Polski lub nierezydentem prowadzącym lub nie prowadzącym na terytorium Polski działalności poprzez zakład. Pozostali uczestnicy struktury to osoby prawne, którzy mogą być zarówno rezydentami jak też nierezydentami.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy transfery gotówki dokonywane w ramach systemu X oparte o wspólną odpowiedzialność wynikającą z poręczeń uczestników i subrogacji (wstępowania w prawa wierzyciela) podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem wnioskodawcy, art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Wśród wymienionych czynności podlegających opodatkowaniu brak jest umów zarządzania płynnością finansową. Ponadto poza zakresem opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych pozostaje również subrogacja stanowiąca podstawę prawną dla dokonywanych w ramach struktury transferów środków pieniężnych pomiędzy poszczególnymi posiadaczami rachunków. A zatem, nie są objęte podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

* umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

* umowy pożyczki,

* umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

* umowy dożywocia,

* umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,

* ustanowienie hipoteki,

* ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnejsłużebności,

* umowy depozytu nieprawidłowego,

* umowy spółki (akty założycielskie).

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób, to dla oceny czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. ustawy przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki, w których w myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że wnioskodawca - bank uzgodnił z podmiotami powiązanymi umowę, której celem jest świadczenie kompleksowych usług zarządzania płynnością finansową. Zdaniem wnioskodawcy umowa zarządzania płynnością finansową oraz subrogacja nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Przedstawiona we wniosku umowa zarządzania płynnością finansową zbliżona jest w swej konstrukcji do umowy typu "cash pooling", jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestniczących podmiotów, nie podlegającej opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Opisana we wniosku umowa pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. Umowa ta polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków przedsiębiorstw należących do danej grupy nadwyżkami innych przedsiębiorstw należących do tej samej grupy. W przypadku tej umowy mamy do czynienia z co najmniej czterema podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków, podmiotem pełniącym rolę zarządzającego strukturą tzw. Agenta, bankiem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu. Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik umowy posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot. Czynności wykonywane składające się na usługę zarządzania płynnością finansową nie zostały wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Czynności tego typu nie można również zakwalifikować jako umowy pożyczki wymienionej w tym katalogu. Tym samym czynności dokonywane w ramach przedmiotowej umowy nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych jako, że jest to umowa nienazwana, niewymieniona w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Wobec powyższego należy wyjaśnić, że jeżeli opisane we wniosku czynności w rzeczywistości stanowią tylko elementy umowy nienazwanej np. usługę typu cash pooling, której nie można zaklasyfikować do którejkolwiek z umów wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, wówczas transfery gotówki dokonywane w ramach systemu pozwalającego na efektywne zarządzanie wspólną płynnością finansową grupy podmiotów w ogóle nie będą podlegały podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Natomiast jeżeli umowa zarządzania płynnością finansową nosi znamiona umów wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, w szczególności umowy pożyczki, wówczas czynności te będą generalnie podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.