IBPB2/415-425/08/MZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana..., przedstawione we wniosku z dnia 25 lutego 2008 r. (data wpływu do tut. BKIP - 3 marca 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych nabycia i odzyskania wierzytelności - jest prawidłowe.

W dniu 3 marca 2008 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, w zakresie skutków podatkowych nabycia i odzyskania wierzytelności.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca zamierza nabyć portfel wierzytelności w drodze cesji. Nabycie jest związane z przejściem na nabywcę ryzyka niewypłacalności dłużników i ma na celu ich odzyskanie we własnym zakresie. Nabycie będzie miało charakter odpłatny, jednorazowy (nie periodyczny).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy nabycie a następnie odzyskanie wierzytelności przez nabywcę rodzi obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Zdaniem wnioskodawcy, opisane zdarzenie przyszłe rodzi po stronie nabywcy obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Przepisy prawa podatkowego nie regulują instytucji umownej zmiany wierzyciela, należy zatem w tym zakresie sięgnąć do zapisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Przeniesienie wierzytelności zostało uregulowane w art. 509-518 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 509 Kodeksu cywilnego wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. W myśl natomiast art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Istota przeniesienia wierzytelności polega na tym, że prawa przysługujące zbywcy (dotychczasowemu wierzycielowi) przechodzą na nabywcę wierzytelności. Właściwość zobowiązania, uprawnienia wierzyciela i zobowiązania dłużnika pozostają bez zmian, gdyż w wyniku umowy cesji wierzytelności zmienia się tylko wierzyciel.

Wierzytelność jest prawem majątkowym, będącym przedmiotem obrotu gospodarczego.U nabywcy wierzytelności - przychody uzyskane z ww. tytułu kwalifikuje się do przychodów z praw majątkowych w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.). Art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, iż źródłami przychodów są m.in. wskazane w pkt 7 tego przepisu kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c).

Pojęcie praw majątkowych nie zostało zdefiniowane w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Art. 18 tej ustawy wymienia jedynie przykładowo kilka rodzajów praw majątkowych, stanowiąc, iż za przychód z praw majątkowych uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw. Prawa majątkowe wymienione w tym przepisie nie stanowią zatem zamkniętego katalogu przychodów uzyskiwanych z tego źródła, a prawo wierzyciela do dochodzenia od dłużnika określonej kwoty pieniężnej także stanowi uprawnienie o charakterze majątkowym.

Z uwagi na dokonaną w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych kategoryzację źródeł przychodu, w szczególności wyodrębnienie w art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy przychodów z praw majątkowych, jak również wskazaną w art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych definicję pozarolniczej działalności gospodarczej, w sytuacji gdy osoba fizyczna zawiera umowę cesji obcych wierzytelności w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego, uzyskane z tego tytułu przychody kwalifikuje się do przychodów z praw majątkowych - bez względu na to, czy osoba ta jest podmiotem gospodarczym oraz czy działalność w zakresie nabywania obcych wierzytelności została wpisana do ewidencji prowadzonej przez nią pozarolniczej działalności gospodarczej.

Przychodem nabywcy wierzytelności będzie, stosownie do treści art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uiszczona przez dłużnika kwota wierzytelności, a momentem powstania przychodu data faktycznego, choćby częściowego spełnienia świadczenia przez dłużnika. Wspomniany art. 11 ust. 1 ww. ustawy stanowi bowiem, iż przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W związku z powyższym, wydatki poniesione na nabycie wierzytelności - jako prawa o charakterze majątkowym - zaliczane są do kosztów uzyskania przychodów z praw majątkowych. W myśl art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy.

Dlatego też wydatek poniesiony na nabycie wierzytelności stanowi koszt uzyskania przychodu w momencie spłaty przez dłużnika chociażby części wierzytelności albowiem dopiero w dacie otrzymania należności od dłużnika powstaje przychód z tego źródła, a co za tym idzie dopiero w tym momencie poniesiony wydatek pozostaje w związku z uzyskanym przychodem. W przypadku nabycia pakietu wierzytelności wydatki na nabycie tychże wierzytelności stanowią koszt uzyskania przychodu proporcjonalnie w takiej części w jakiej pozostają wpłaty dłużnika (stanowiące przychód) w ogólnej kwocie wpłat.

W przedmiotowej sprawie przychodem z praw majątkowych dla nabywcy wierzytelności będzie uiszczona przez dłużnika kwota wierzytelności, zaś momentem powstania przychodu będzie data faktycznego otrzymania wierzytelności od dłużnika. Zatem w momencie nabycia wierzytelności nie powstanie u wnioskodawcy jako nabywcy wierzytelności przychód należny z tego tytułu. Przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych powstanie dopiero w przypadku dalszej odsprzedaży tej wierzytelności albo wyegzekwowania tej wierzytelności lub jej części od dłużnika.

Reasumując, operacja gospodarcza opisana we wniosku rodzi po stronie wnioskodawcy obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych. Natomiast obowiązek podatkowy skutkujący koniecznością zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu obrotu wierzytelnością wystąpi u wnioskodawcy nie w momencie nabycia, a dopiero z chwilą uzyskania jakiejkolwiek wartości z tytułu tej wierzytelności.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.