IBPB2/415-112/08/HS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 3 stycznia 2008 r. (data wpływu do tut. BKIP 15 stycznia 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wypłaty w roku 2008 sumy ubezpieczenia z polisy na życie z wypłatą kapitału w formie pieniężnej, w przypadku śmierci lub w przypadku dożycia do określonego terminu (tj. 1 października 2008 r.) - jest prawidłowe.

W dniu 15 stycznia 2008 r. wpłynął do tut. BKIP ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wypłaty w roku 2008 sumy ubezpieczenia z polisy na życie z wypłatą kapitału w formie pieniężnej, w przypadku śmierci lub w przypadku dożycia do określonego terminu tj. 1 października 2008 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca od kilku lat zamieszkuje na stałe na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej i jest rezydentem w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednakże, jeszcze w czasie zamieszkiwania w Niemczech zawarł w dniu 21 stycznia 1985 r. z firmą A.L. - AG w Niemczech umowę ubezpieczenia na życie z wypłatą kapitału w formie pieniężnej, w przypadku śmierci lub w przypadku dożycia do określonego terminu, tj. 1 października 2008 r., kiedy to upływa okres ubezpieczenia. Roczne składki, płatne przez okres 25 lat wynoszą 2 517,47 DM, natomiast suma ubezpieczenia - 65 449 DM i zostanie wypłacona z chwilą spełnienia się jednego z wyżej określonych warunków. Powyższa umowa nosi cechy ubezpieczenia na życie związanego z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym i od chwili jej zawarcia nie była zmieniana, przedłużana ani też odnawiana.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy jeżeli wnioskodawcy zostanie wpłacona w 2008 r. suma ubezpieczenia wynikająca z opisanej wyżej polisy z dnia 21 stycznia 1985 r., to czy wynikający z tego tytułu dochód będzie podlegał w Polsce obowiązkowi podatkowemu na podstawie ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, a jeżeli tak, to czy od tego podatku dochodowego będzie zwolniony.

Zdaniem wnioskodawcy, zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych zwanej dalej "ustawą o p.d.o.f." osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

W świetle art. 4a ww. ustawy zasadę tę należy stosować z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczypospolita Polska. W tym przypadku będzie to zawarta w dniu 14 maja 2003 r. umowa miedzy Rzecząpospolitą Polską, a Republika Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku (Dz. U. z 2005 r. Nr 12, poz. 90), zwana dalej "umową z dnia 14 maja 2003 r."

Stosownie do postanowień art. 18 ust. 1 umowy z dnia 14 maja 2003 r. emerytury i podobne świadczenia lub renty, otrzymane przez osobę mającą miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie (w Polsce) z drugiego Umawiającego się Państwa (RFN) podlegają opodatkowaniu tylko w tym pierwszym Państwie (w Polsce).W związku z powyższym, zdaniem wnioskodawcy, świadczenie, które będzie mu przysługiwać z polisy z dnia 21 stycznia 1985 r. należy traktować jako "podobne świadczenia" w rozumieniu ww. Umowy z dnia 14 maja 2004 r., zaś dochód z tego tytułu podlegać będzie opodatkowaniu w Polsce.Należy dodać, że gdyby nawet wypłacona wnioskodawcy suma ubezpieczenia nie stanowiła "podobnego świadczenia" w rozumieniu art. 18 ust. 1 Umowy z dnia 14 maja 2003 r., to jej wypłata stanowiłaby dochód, który podlegałby opodatkowaniu w Polsce na podstawie art. 22 tej Umowy.

W związku z powyższym, zdaniem wnioskodawcy, w razie otrzymania przez niego w roku 2008 świadczenia z ww. polisy ubezpieczeniowej na życie, uzyskany z tego tytułu dochód będzie podlegać obowiązkowi podatkowemu na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednakże, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych "wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych z wyjątkiem dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15". W świetle zaś tego ostatniego przepisu dochodem z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej, w przypadku ubezpieczeń związanych z funduszami kapitałowymi, jest różnica między wypłaconą kwotą świadczenia, a sumą składek wpłaconych do zakładu ubezpieczeń, które zostały przekazane na fundusz kapitałowy.

Przez fundusze kapitałowe rozumie się fundusze inwestycyjne oraz fundusze zagraniczne, o których mowa w przepisach o funduszach inwestycyjnych, oraz ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe działające na podstawie przepisów ustawy o działalności ubezpieczeniowej, z wyjątkiem funduszy emerytalnych (art. 5a pkt 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Natomiast w myśl art. 52a ust. 1 pkt 3 tej ustawy zwalnia się od podatku dochodowego dochody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, o których mowa w art. 30a ust. 1 pkt 5, jeżeli dochody te są wypłacane podatnikowi na podstawie umów zawartych lub zapisów dokonanych przez podatnika przed dniem 1 grudnia 2001 r.; zwolnienie nie dotyczy dochodów uzyskanych w związku z przystąpieniem podatnika do programu oszczędzania z funduszem kapitałowym bez względu na formę tego programu - w zakresie dochodów z tytułu wpłat (wkładów) do funduszu dokonanych począwszy od 1 grudnia 2001 r" z zastrzeżeniem art. 21 ust. 1 pkt 58 i 59.

Ponieważ - jak wynika z opisanego wyżej stanu faktycznego - umowa ubezpieczenia na życie została zawarta przez wnioskodawcę w dniu 21 stycznia 1985 r., a zatem przed terminem określonym w art. 52a ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w konsekwencji dochód z tego tytułu, który zostanie mu wypłacony w 2008 r. będzie zwolniony od podatku dochodowego.

Do wnioskodawcy nie będzie miała natomiast zastosowania norma zawarta w zdaniu 2 art. 52 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ dotyczy ona wyłącznie dochodów z tytułu przystąpienia przez podatnika do programu oszczędzania z funduszem kapitałowym, począwszy od dnia 1 grudnia 2001 r. (por. art. 15 i 16 w związku z art. 1 pkt 9 lit. a) tiret drugie oraz art. 1 pkt 1 lit. a) tiret piąte ustawy z dnia 21 listopada 2001 r. o zmianie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne - Dz. U. z 2001 r. Nr 134, poz. 1509).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Stosownie do art. 4a ww. ustawy przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska. Zgodnie z art. 18 ust. 1 umowy z dnia 14 maja 2003 r. między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku (Dz. U. z 2005 r. Nr 12, poz. 90) emerytury i podobne świadczenia lub renty, otrzymywane przez osobę mającą miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie z drugiego Umawiającego się Państwa, podlegają opodatkowaniu tylko w tym pierwszym Państwie.

Z powyższych przepisów wynika zatem, iż emerytura i podobne świadczenia otrzymywane z Niemiec, wypłacana osobie mającej miejsce zamieszkania w Polsce, podlega co do zasady opodatkowaniu tylko w Polsce. Wyjątek dotyczy tylko sytuacji, gdy świadczenia są wypłacane z niemieckiego obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych. Wtedy, stosownie do art. 18 ust. 2 ww. umowy, płatności takie podlegają opodatkowaniu tylko w państwie źródła, tj. w Niemczech. Świadczenie, które otrzyma wnioskodawca, należy traktować nie jako "podobne świadczenia" na podstawie art. 18 ust. 1 umowy, lecz w oparciu o art. 22 ust. 1 tej umowy jako inne dochody. Powołany artykuł 18 umowy ma bowiem zastosowanie wyłącznie do emerytur i innych podobnych świadczeń z tytułu zatrudnienia w przeszłości. Nie obejmuje on innych emerytur ani wypłat np. z tytułu ubezpieczenia na życie.

Stosownie zatem do art. 22 pkt 1) Umowy dochody osoby mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie, bez względu na to, gdzie są osiągane, a które nie są objęte postanowieniami poprzednich artykułów niniejszej umowy, podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie.

W związku z powyższym w razie otrzymania przez wnioskodawcę w 2008 r. świadczenia z polisy ubezpieczeniowej na życie, uzyskany tego tytułu dochód będzie podlegać obowiązkowi podatkowemu na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych wyjątkiem dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15. W świetle zaś przepisu art. 24 ust. 15 ustawy dochodem z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej, w przypadku ubezpieczeń związanych z funduszami kapitałowymi, jest różnica między wypłaconą kwotą świadczenia, a sumą składek wpłaconych do zakładu ubezpieczeń, które zostały przekazane na fundusz kapitałowy.

Przez fundusze kapitałowe rozumie się fundusze inwestycyjne oraz fundusze zagraniczne, o których mowa w przepisach o funduszach inwestycyjnych, oraz ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe działające na podstawie przepisów ustawy o działalności ubezpieczeniowej, z wyjątkiem funduszy emerytalnych o których mowa w przepisach o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (w art. 5a pkt 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Natomiast w myśl art. 52a ust. 1 pkt 3 tej ustawy zwalnia się od podatku dochodowego dochody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, o których mowa w art. 30a ust. 1 pkt 5, jeżeli dochody te są wypłacane podatnikowi na podstawie umów zawartych lub zapisów dokonanych przez podatnika przed dniem 1 grudnia 2001 r.; zwolnienie nie dotyczy dochodów uzyskanych w związku z przystąpieniem podatnika do programu oszczędzania z funduszem kapitałowym bez względu na formę tego programu - w zakresie dochodów z tytułu wpłat (wkładów) do funduszu dokonanych począwszy od 1 grudnia 2001 r., z zastrzeżeniem art. 21 ust. 1 pkt 58 i 59.

Ponieważ - jak wynika z opisanego wyżej stanu faktycznego - umowa ubezpieczenia na życie została zawarta przez wnioskodawcę w dniu 21 stycznia 1985 r., a zatem przed terminem określonym w art. 52a ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w konsekwencji dochód z tego tytułu, który zostanie mu wypłacony w 2008 r. będzie zwolniony od podatku dochodowego.

Wobec wnioskodawcy nie będzie miała natomiast zastosowania norma zawarta w zdaniu 2 art. 52a ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ dotyczy ona wyłącznie dochodów z tytułu przystąpienia przez podatnika do programu oszczędzania z funduszem kapitałowym, począwszy od dnia 1 grudnia 2001 r.

Do wniosku dołączono m.in. umowę ubezpieczenia przetłumaczoną przez tłumacza przysięgłego. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Stanowisko wnioskodawcy jest, w związku z powyższym, prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.