IBPB2/415-1069/08/JG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawczyniprzedstawione we wniosku z dnia 4 czerwca 2008 r. (data wpływu do tut. Biura 6 czerwca 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości nabytej w części w drodze spadku i w części w drodze działu spadku - jest nieprawidłowe.

W dniu 6 czerwca 2008 r. wpłynął do tut. Biura wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości nabytej w części w drodze spadku i w części w drodze działu spadku.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 2 marca 1988 r. wydanego w sprawie o nabycie spadku po zmarłej matce stała się współwłaścicielką (w 9/20 częściach) m.in. działki o nr 183 wpisanej w księdze wieczystej Nr 21801. W 1988 r. został uiszczony należny podatek od spadków i darowizn, w wyniku czego zostało wydane zezwolenie na ujawnienie jej prawa w księdze wieczystej jako współwłaścicielki w 9/20 częściach działki nr 183. W 2006 r. wnioskodawczyni wniosła do Sądu wniosek o dział spadku, który otrzymałem po zmarłej matce. W dniu 8 września 2006 r. w trakcie rozprawy o dział spadku pomiędzy stronami zawarta została ugoda sądowa, w wyniku której wnioskodawczyni otrzymała na wyłączną własność działkę nr 183. Postanowienie Sądu o umorzeniu postępowania w sprawie o dział spadku z powodu zawartej przez strony ugody sądowej stało się prawomocne w 2007 r. W 2007 r. wnioskodawczyni została ujawniona jako właścicielka działki nr 183 w wyodrębnionej księdze wieczystej. Natomiast do czasu wyodrębnienia tej księgi widniała w księdze wieczystej jako współwłaścicielka w 9/20 części m.in. w działce nr 183. Wnioskodawczyni w dniu 14 maja 2008 r. aktem notarialnym sprzedała działkę nr 183. Zaznaczyła, iż sprzedaż tej działki nie nastąpiła w wyniku prowadzonej działalności gospodarczej. Wnioskodawczyni podkreśliła, że w dniu 26 maja 2008 r. zapłaciła dobrowolnie (bez wezwania) podatek od sprzedaży nieruchomości w wysokości 10% ceny sprzedaży działki nr 183.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w związku ze sprzedażą działki nr 183 wnioskodawczyni jest zobowiązana zapłacić jakikolwiek podatek od sprzedaży nieruchomości przewidziany w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jeśli tak, to według jakiej stawki 10% czy 19%.

Zdaniem wnioskodawczyni, nie powinna zapłacić jakiegokolwiek podatku od sprzedaży nieruchomości, albowiem działkę nr 183 będącą przedmiotem sprzedaży w 2008 r. nabyła (stałam się jej współwłaścicielką) w 1988 r. w wyniku nabycia spadku po zmarłej matce. Zgodnie z art. 7 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2006 r. Nr 217, poz. 1588) do przychodu (dochodu) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych związanych z nieruchomościami, nabytymi lub wybudowanymi do dnia 31 grudnia 2006 r. stosuje się zasady określone w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2007 r. W związku z powyższym zgodnie z brzmieniem art. 10 tej ustawy przed dniem 1 stycznia 2007 r. podatek od sprzedaży nieruchomości należny jest w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jej nabycie (o ile sprzedaż nie nastąpiła w wyniku prowadzenia działalności gospodarczej). W przedmiotowej sprawie doszło do zbycia nieruchomości (co nie nastąpiło w wyniku prowadzenia działalności gospodarczej) po upływie 5 lat od chwili jej nabycia (nabycie nastąpiło w 1988 r. a sprzedaż w 2008 r.) W związku z powyższym wnioskodawczyni uważa, iż błędnie zapłaciła podatek od sprzedaży nieruchomości i w związku z tym ma prawo się domagać jego zwrotu od właściwego urzędu skarbowego.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzam co następuje.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) podlegającym opodatkowaniu źródłem przychodu jest odpłatne zbycie m.in. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Ustawą z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 217, poz. 1588) zmieniono m.in. zasady opodatkowania przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 7 ust. 1 ww. ustawy zmieniającej do przychodu (dochodu) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nabytych lub wybudowanych (oddanych do użytkowania) do dnia 31 grudnia 2006 r., stosuje się zasady określone w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2007 r.

Niezależnie od powyższego należy podkreślić, iż przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy formułuje generalną zasadą, że sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Natomiast poprzez analogię odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości jeżeli nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany ze sprzedaży nieruchomości w ogóle nie podlega opodatkowaniu. Tak więc w wyniku nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dokonanej ustawą z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw brzmienie przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy nie uległo zmianie, natomiast na mocy tej ustawy zmieniono m.in. zasady opodatkowania przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)- c).

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że:

* wnioskodawczyni na mocy postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 2 marca 1988 r. o stwierdzeniu nabycia spadku stała się współwłaścicielką w 9/20 części m.in. działki nr 183. Oznacza to, iż co najmniej w 1988 r. w drodze spadku nastąpiło nabycie przez wnioskodawczynię udziału w prawie własności m.in. do działki nr 183,

* w dniu 8 września 2006 r. w trakcie przeprowadzonej na wniosek wnioskodawczyni rozprawy o dział spadku została zawarta pomiędzy stronami ugoda sądowa w wyniku której wnioskodawczyni otrzymała na wyłączną własność działkę nr 183. Sąd Rejonowy umorzył postępowanie w sprawie o dział spadku z powodu zawartej przez strony ugody sądowej, postanowienie to stało się prawomocne w 2007 r.

W sprawie, której dotyczy przedmiotowy wniosek, nabycie działki nr 183 nastąpiło przed 2007 r., a zatem dokonując oceny skutków prawnych przedstawionego stanu faktycznego należy stosować przepisy w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r.

W świetle art. 28 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r. podatek od przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości ustala się w formie ryczałtu w wysokości 10% uzyskanego przychodu. Podatek ten jest płatny bez wezwania w terminie 14 dni od dnia dokonania odpłatnego zbycia na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w terminie płatności podatku podatnik jest obowiązany złożyć deklarację według ustalonego wzoru (PIT-23).

Jednakże z powyższego obowiązku, zgodnie z art. 28 ust. 2a ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zwolnieni zostali podatnicy, którzy w tym samym terminie złożą oświadczenie, że przychód uzyskany ze sprzedaży przeznaczą nie później niż w okresie dwóch lat od dnia sprzedaży na cele określone w art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a) i e) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r.

Należy przy tym również zauważyć, iż zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. d) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r., wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane ze sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych w całości, jeżeli ich nabycie nastąpiło w drodze spadku lub darowizny. Nabycie nieruchomości i praw majątkowych w drodze działu spadku, w części przekraczającej udział spadkowy nie stanowi natomiast nabycia w drodze spadku w rozumieniu art. 21 ust. 1pkt 32 lit. d) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a zatem przychody uzyskane ze sprzedaży w tej części przedmiotowej nieruchomości nie korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego. W związku z powyższym, nabycie nieruchomości w drodze działu spadku w części przekraczającej udział spadkowy (nawet wówczas, jeżeli nabycie to następuje nieodpłatnie) nie stanowi nabycia w drodze spadku w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. d) ww. ustawy. W konsekwencji należny jest podatek dochodowy w wysokości 10% przychodu z tytułu sprzedaży nieruchomości, jednakże należny jest nie od całości osiągniętego przychodu, lecz od przychodu, który odpowiada wartości tej części działki, która została nabyta w wyniku działu spadku ponad wartość udziału spadkowego nabytego w całym spadku.

Odnosząc przedstawione powyżej uregulowania prawne do sprawy w kontekście zapytania ujętego w przedmiotowym wniosku popartego własnym stanowiskiem, iż wnioskodawczyni nie powinna płacić podatku od sprzedaży nieruchomości, gdyż działka nr 183 będąca przedmiotem sprzedaży w 2008 r. została nabyta w 1988 r. w wyniku spadku po matce tut. organ nie może uznać stanowiska wnioskodawczyni za prawidłowe.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny zauważyć należy, iż we wniosku wnioskodawczyni wskazała, iż w drodze spadku po zmarłej matce stała się współwłaścicielką (w 9/20 części) m.in. działki nr 183. Powyższe oznacza, iż w skład masy spadkowej objętej postępowaniem spadkowym oprócz działki nr 183 wchodziły inne rzeczy czy też prawa majątkowe, a to z kolei oznacza, iż każda z otrzymanych w drodze spadku rzeczy ma określoną wartość.

Wyjaśnić należy, że w przypadku gdy przedmiotem spadku jest więcej niż jedna rzecz lub prawo, a w wyniku zawartej pomiędzy stronami ugody sądowej wnioskodawczyni otrzymuje tylko jedno z tych praw zrzekając się równocześnie swoich udziałów w innych rzeczach i prawach, dla obliczenia udziału nabytego w spadku w nieruchomości otrzymanej w wyniku tak zawartej ugody należy obliczyć wartość całego udziału spadkowego wnioskodawczyni, czyli zsumować wartość udziałów nabytych w każdej rzeczy czy prawie (wartość udziałów w poszczególnych rzeczach może być wszakże różna, bo zależeć będzie od wartości każdego prawa czy też rzeczy). Dopiero suma wartości tych udziałów będzie odzwierciedlała udział nabyty w drodze spadku. Wartość nieruchomości nabytej w części w spadku a w części w wyniku zawartej ugody sadowej nie będzie podlegała opodatkowaniu w części odpowiadającej wartości udziału spadkowego wnioskodawczyni w całym spadku. Nadwyżka wartości nieruchomości ponad wartość udziału spadkowego w całym spadku nie została nabyta w drodze spadku i nie podlega zwolnieniu określonemu w art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. d) ustawy. Tak więc istotnym dla sprawy jest ustalenie czy wartość otrzymanej działki odpowiada wartości udziału w całym majątku, jaki przysługiwał wnioskodawczyni pierwotnie w wyniku nabycia spadku. Udział wnioskodawczyni przypadający jej w nabytym w 1988 r. spadku wynosił 9/20 części i do tego udziału wchodziło m.in. prawo do udziału w działcenr 183, której następnie w wyniku zawartej w 2006 r. ugody sądowej wnioskodawczyni stała się wyłącznym właścicielem. Zatem biorąc pod uwagę całość nabytego udziału w spadku należy ocenić czy nabycie przez wnioskodawczynię na wyłączną własność działki nr 183 w 2006 r. w wyniku zawartej pomiędzy stronami ugody sądowej mieści się w udziale spadkowym nabytym przez nią uprzednio w 1988 r. w drodze spadku, a tym samym czy wartość otrzymanej na wyłączną własność działki nr 183 odpowiada wartości udziału, który przypadł wnioskodawczyni w 1988 r. w nabytym po zmarłej matce spadku. Powyższe ustalenia będą odzwierciedlały moment nabycia przez wnioskodawczynię udziału w działce nr 183 i związane z tym skutki podatkowe dokonanej 14 maja 2008 r. sprzedaży działki nr 183.

Wobec tego jeżeli wartość całej działki odpowiada wartości całego udziału spadkowego wnioskodawczyni to nabycie działki nr 183 w 2006 r. na wyłączną własność jest nabyciem w drodze spadku po matce, które miało miejsce w 1988 r. Wówczas cały przychód uzyskany z jej sprzedaży w 2008 r. z uwagi na upływ 5 letniego terminu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ww. ustawy - w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Natomiast jeżeli nabycie działki nr 183 nastąpiło odpowiednio w części w 1988 r. w drodze spadku po matce, a w pozostałej części w 2006 r. w wyniku zawartej pomiędzy stronami ugody sądowej wówczas przychód uzyskany z jej sprzedaży w 2008 r. odpowiadający części nabytej w 1988 r. w drodze spadku po matce z uwagi na upływ 5 letniego terminu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ww. ustawy - w ogóle nie podlega opodatkowaniu. Natomiast opodatkowaniu 10% zryczałtowanym podatkiem dochodowym na zasadach określonych art. 28 ust. 2 ww. ustawy będzie podlegał przychód uzyskany ze sprzedaży nieruchomości w części odpowiadającej udziałowi nabytemuw 2006 r., chyba że wystąpią warunki do zwolnienia z podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a) i e) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r.

Zgodnie bowiem z art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a) i e) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r., wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane ze sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)- c) w części wydatkowanej nie później niż w okresie dwóch lat od dnia sprzedaży:

* na nabycie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,

* na nabycie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,

* na nabycie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie przeznaczonych pod budowę budynku mieszkalnego, w tym również gruntu lub udziału w gruncie albo prawa wieczystego użytkowania gruntu lub udziału w takim prawie z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego,

* na budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę, remont lub modernizację własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego, położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

* na rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację - na cele mieszkalne - własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego, położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

* na spłatę kredytu lub pożyczki, a także odsetek od kredytu lub pożyczki zaciągniętych na cele, o których mowa w lit. a) (tj. art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a), w banku lub w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, mających siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w tym również na spłatę kredytu lub pożyczki oraz odsetek od tego kredytu lub pożyczki zaciągniętych przed dniem uzyskania tych przychodów.

Odnosząc się natomiast do stanowiska ujętego we wniosku, że wnioskodawczyni niesłusznie zapłaciła podatek od sprzedanej nieruchomości i w związku z tym ma prawo domagać się jego zwrotu stwierdzić należy, iż na podstawie art. 75 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) stronie przysługuje prawo do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty. Zasady i tryb zwrotu nadpłaty regulują przepisy Działu III Rozdział 9 ww. ustawy - Ordynacja podatkowa.

Stosownie do art. 72 ww. Ordynacji podatkowej za nadpłatę podatku uważa się m.in. kwotę nadpłaconego lub nienależnie zapłaconego podatku. Nadpłata powstaje z dniem m.in. zapłaty przez podatnika podatku nienależnego lub w wysokości większej od należnej. Wniosek o stwierdzenie nadpłaty wraz z korektą deklaracji należy złożyć we właściwym urzędzie skarbowym. O zasadności wniosku złożonego przez stronę i wystąpieniu nadpłaty rozstrzyga właściwy organ podatkowy w wyniku przeprowadzonego postępowania.

W świetle powyższego stanowisko wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, 43-300 Bielsko-Biała ul. Traugutta 2a.