IBPB2/415-1035/08/MCZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana R.M. przedstawione we wniosku z dnia 30 maja 2008 r. (data wpływu do tut. Biura 2 czerwca 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości odliczenia od dochodu wydatków poniesionych w przyszłości przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną - jest nieprawidłowe

W dniu 2 czerwca 2008 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości odliczenia od dochodu wydatków poniesionych w przyszłości przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest chory od urodzenia. Mimo wielu starań, które podejmuje indywidualnie jak i z pomocą życzliwych mu osób nie udaje się mu nadal zatrzymać procesu chorobowego. W swoim codziennym życiu wnioskodawca napotyka wiele przeszkód wynikających z jego niepełnosprawności, jednakże stara się nie być uciążliwy dla żony i syna oraz społeczeństwa. W miarę możliwości wnioskodawca jest aktywnym niepełnosprawnym, pracuje i w miarę możliwości korzysta z zabiegów rehabilitacyjnych zarówno w swoim mieście jak i poza nim, co wiąże się z częstymi podróżami. Pomimo choroby wnioskodawca stara się samodzielnie w miarę możliwości (bariery architektoniczne) załatwiać wszelkie sprawy wynikające z codziennego życia oraz podejmowanej przeze niego pracy zawodowej. Ponadto jako osoba niepełnosprawna aby móc funkcjonować w społeczeństwie wnioskodawca potrzebuje wielu urządzeń i narzędzi technicznych, które ułatwiają mu wykonywanie podstawowych czynności życiowych. Kilka lat temu wnioskodawca zakupił telefon komórkowy wraz z aktywacją w formie umowy na czas określony. Zwarcie takiej umowy podyktowane było względami ekonomicznymi. W wyniku ciągle pogarszającego się stanu zdrowia wnioskodawcy, coraz częściej zaczęły pojawiać się sytuacje, w których aparat telefoniczny stał się niezbędnym elementem jego życia. Bardzo często telefon pomaga rozwiązać wnioskodawcy problemy związane z dotarciem do miejsca docelowego, ponadto pozwala mu czuć się pewniej oraz niezależnie podczas licznych samodzielnych wyjść oraz podróży związanych z rehabilitacją bądź też z codzienną egzystencją. Ponadto mając aparat cały czas przy sobie, wnioskodawca może wezwać niezbędną pomoc w przypadku, gdy się przewróci lub poślizgnie. Także w sytuacji np. braku miejsca parkingowego zawsze może zadzwonić i zaczerpnąć informacji o ewentualnych innych miejscach. Podczas ewentualnej awarii samochodu telefon jest wnioskodawcy również niezbędny, aby zadzwonić po pomoc np. przy wymianie koła zapasowego, co dla wnioskodawcy stanowi duży problem. Wizyta w urzędach i instytucjach wiążę się często z koniecznością zadzwonienia i zgłoszenia, że wnioskodawca jest pod drzwiami, wówczas ktoś podchodzi i załatwia jego sprawę. Związane to jest z faktem, że instytucje te przeważnie znajdują się w starym budownictwie i nie są przystosowane dla niepełnosprawnych. Tam gdzie wnioskodawca nie może dotrzeć fizycznie jest w stanie dodzwonić się i załatwić swoje sprawy. Opuszczając dom wnioskodawca nie jest w stanie przewidzieć większości problemów, które napotka po drodze. W zeznaniu podatkowym za 2007 r. wnioskodawca skorzystał z odliczeń związanych z ulgą dla niepełnosprawnych w kwocie 1.323.72 zł dotyczącej opłat za korzystanie z telefonu komórkowego. Kwota ta zawiera cenę aparatu, abonament oraz należność za rozmowy i jest kontynuacją poprzednich umów z operatorem. Ma to istotny wpływ na cenę całości usługi oraz aparatu. Do odliczenia tych wydatków skłoniła wnioskodawcę informacja, która jest umieszczona na stronie internetowej pomocy społecznej http://www.pomocspoleczna.ngo.pl/11134.html.

Z racji rodzaju niepełnosprawności wnioskodawca musi mieć również samochód przystosowany do swoich potrzeb (automatyczne sprzęgło, gaz i hamulec w ręce). Zmieniając samochód na nowszy model będzie zmuszony do poniesienia kosztów zakupu ww. urządzeń przystosowujących pojazd do swoich potrzeb i późniejszej eksploatacji.

W miejscu zamieszkania wnioskodawcy nie ma serwisu dla pojazdów inwalidzkich. Dlatego wnioskodawca chce zakupić samochód z skrzynią automatyczną, co pozwoli uniknąć wielu kosztów i uciążliwości związanych z częstymi wyjazdami do serwisu oddalonego o 150 km

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Czy jako osoba niepełnosprawna z orzeczonym znacznym stopniem niepełnosprawności narządów ruchu wnioskodawca ma prawo do odliczenia w zeznaniu podatkowym wydatków związanych z:

Wnioskodawca uważa, że jako osoba niepełnosprawna z orzeczonym znacznym stopniem niepełnosprawności z narządów ruchu, spełnia wszystkie warunki, aby móc skorzystać z odliczenia wydatków związanych z utrzymaniem telefonu komórkowego. Jednocześnie przepis ustawy nie określa formy zakupu telefonu i z tego powodu wnioskodawca uważa, iż jego forma zakupu jest słuszna i najbardziej ekonomiczna dla jego możliwości finansowych. Wnioskodawca nadmienił, iż w domu posiada inny aparat telefoniczny, z którego wykonuje rozmowy o charakterze nie związanym z jego chorobą (dolegliwością), korzystają z niego pozostali członkowie rodziny. Wnioskodawca uważa również, że może skorzystać w niedalekiej przyszłości z odliczenia wydatków związanych z dopłata do automatycznej skrzyni biegów w nowym samochodzie zakupionym w salonie firmowym.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje.

Zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) podstawę obliczenia podatku z zastrzeżeniem art. 24 ust. 3, art. 29-30c oraz art. 30e, stanowi dochód ustalony zgodnie z art. 9, art. 24 ust. 1, 2, 4, 4a - 4e, ust. 6 lub art. 24b ust. 1 i 2 lub art. 25, po odliczeniu kwot wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesionych w roku podatkowym przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne.

Rodzaje wydatków na cele rehabilitacyjne uprawniające do odliczeń od dochodu przed opodatkowaniem zawiera art. 26 ust. 7a ww. ustawy, zaś zasady i warunki dokonywania tych odliczeń określone zostały w ust. 7b - 7g tego artykułu.

Stosownie do treści art. 26 ust. 7d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych warunkiem odliczenia wydatków, o których mowa w ust. 7a, jest posiadanie przez osobę, której dotyczy wydatek:

Na podstawie art. 26 ust. 7f ww. ustawy ilekroć w przepisach ust. 7a jest mowa o osobach zaliczonych do:

Zgodnie z art. 26 ust. 7g ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odliczenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 6 wyżej cytowanej ustawy może być dokonane również w przypadku, gdy osoba, której dotyczy wydatek, posiada orzeczenie o niepełnosprawności wydane przez właściwy organ na podstawie odrębnych przepisów obowiązujących do dnia 31 sierpnia 1997 r.

Wydatki o których mowa w ust. 7a, podlegają odliczeniu od dochodu, jeżeli nie zostały sfinansowane (dofinansowane) ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych lub ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie. W przypadku, gdy wydatki były częściowo sfinansowane (dofinansowane) z tych funduszy (środków), odliczeniu podlega różnica pomiędzy poniesionymi wydatkami a kwotą sfinansowaną (dofinansowaną) z tych funduszy (środków) lub zwróconą w jakiejkolwiek formie (art. 26 ust. 7b ustawy).

Przepis art. 26 ust. 7a pkt 3 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że za wydatki o których mowa w ust. 1 pkt 6, czyli wydatki na cele rehabilitacyjne oraz wydatki związane z ułatwianiem wykonywania czynności życiowych uważa się wydatki poniesione na: zakup i naprawę indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, z wyjątkiem sprzętu gospodarstwa domowego.

Mając na względzie powołane przepisy należy stwierdzić, że określenie "indywidualny sprzęt, urządzenia i narzędzia techniczne niezbędne w rehabilitacji" oznacza, że można zaliczyć do nich tylko i wyłącznie sprzęt, urządzenia i narzędzia techniczne, mające cechy sprzętu, urządzeń czy narzędzi o charakterze szczególnym (niestandardowym), konieczne w rehabilitacji osoby niepełnosprawnej i ułatwiające tej osobie wykonywanie czynności życiowych, których utrudnienie wykonania wynika z niepełnosprawności. Oznacza to, że taki sprzęt musi posiadać określone właściwości.

Z uregulowań zawartych w ww. przepisie wynika zatem, że:

* pomiędzy rodzajem nabytego sprzętu a rodzajem niepełnosprawności pozostawać musi ścisły związek,

* zakupiony sprzęt musi być wykorzystywany (używany) w rehabilitacji oraz służyć przywracaniu sprawności organizmu i ułatwiać wykonywanie czynności życiowych,

* cechą zakupionego sprzętu musi być jego indywidualny charakter.

W myśl art. 26 ust. 7a pkt 2 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za wydatki, o których mowa w ust. 1 pkt 6, czyli wydatki na cele rehabilitacyjne, uważa się także wydatki poniesione na przystosowanie pojazdów mechanicznych do potrzeb wynikających z niepełnosprawności.

Jak z wyżej powołanych przepisów wynika ustawodawca w art. 26 ust. 7a ww. ustawy wyraźnie określił, które wydatki uznaje za wydatki poniesione na cele rehabilitacyjne związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, uprawniające osobę niepełnosprawną do dokonania odliczeń od dochodu.

Z treści wniosku wynika, że wnioskodawca jest osobą niepełnosprawną od urodzenia, z orzeczoną niepełnosprawnością. W zeznaniu podatkowym za 2007 r. wnioskodawca w ramach ulgi rehabilitacyjnej odliczył od dochodu opłatę za korzystanie z telefonu komórkowego; w tym cenę aparatu, abonamentu oraz należność za rozmowy telefoniczne, jako wydatku ułatwiającego wykonywanie podstawowych czynności życiowych.

W niedalekiej przyszłości wnioskodawca zamierza również ponieść koszty zakupu automatycznego sprzęgła, gaz i hamulca w nowo kupowanym samochodzie, w celu przystosowania pojazdu do posiadanej przez wnioskodawcę niepełnosprawności. Ww. wydatek zostanie poniesiony przez wnioskodawcę na etapie zamawiania samochodu.

W świetle powyższego należy stwierdzić, że faktem bezspornym jest w przedmiotowej sprawie, iż zakup telefonu komórkowego, abonamentu telefonicznego oraz ponoszenie opłat za użytkowanie pozwalających na korzystanie z telefonu ułatwia osobie niepełnosprawnej wykonywanie czynności życiowych, jednakże wydatek ten nie mieści się w dyspozycji przepisu art. 26 ust. 7a pkt 3, ponieważ urządzenie to oraz usługa z nim związana nie jest sprzętem, urządzeniem czy narzędziem technicznym niezbędnym w rehabilitacji i nie posiada cech indywidualnych. Nie kwestionując walorów posiadania i użytkowania telefonu komórkowego należy stwierdzić, iż urządzenie to wraz z przypisaną do niego usługą mieści się w kategorii dóbr powszechnego użytku, z których w zwykły sposób korzystać może ogół osób niezależnie od faktu ewentualnej niepełnosprawności. Trudno zatem mówić o indywidualnym charakterze zakupionego urządzenia i związanej z nim usługi. Wobec tego zakup telefonu komórkowego, abonamentu telefonicznego oraz ponoszenie opłat za korzystanie z tego telefonu nie podlega odliczeniu od dochodu w ramach ulgi rehabilitacyjnej.

Ustosunkowując się natomiast do możliwości odliczenia od dochodu wydatku poniesionego w niedalekiej przyszłości przez osobę niepełnosprawną na zakupu automatycznej skrzyni biegów należy stwierdzić, iż zakupu samochodu, z zamontowaną już automatyczną skrzynią biegów nie można uznać za wydatek na przystosowanie pojazdu mechanicznego do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, bowiem podatnik w rzeczywistości nie poniesie wydatku na przystosowanie pojazdu do rodzaju niepełnosprawności, a jedynie poniesie wydatek na zakup samochodu z alternatywną opcją wyposażenia samochodu. Opcja wyposażenia samochodu osobowego w automatyczna skrzynie biegów jest bowiem dostępna dla ogółu osób chcących kupić samochód w salonie samochodowym. Natomiast odliczenie od dochodu, o którym mowa w ww. art. 26 ust. 7a pkt 2 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ma zastosowanie, w przypadku zakupu samochodu niedostosowanego do rodzaju niepełnosprawności, a następnie poniesienia wydatku na przystosowanie tego pojazdu do potrzeb wynikających z niepełnosprawności. Przez wydatki na przystosowanie pojazdu do wskazanych potrzeb należy rozumieć wydatki, których skutkiem jest przerobienie pojazdu mechanicznego w sposób umożliwiający korzystanie z niego przez osobę niepełnosprawną. Zakres tych przeróbek powinien być podyktowany potrzebami osoby niepełnosprawnej wynikającymi z charakteru jej niepełnosprawności.

Zatem w przypadku, gdy wnioskodawca zakupi nowy samochód wraz z zamontowaną fabrycznie już w chwili zakupu automatyczną skrzynią biegów wówczas nie będzie mógł odliczyć od dochodu wartości automatycznej skrzyni biegów, bowiem takiego zakupu nie można uznać za wydatek na przystosowanie pojazdu mechanicznego do potrzeb niepełnosprawności.

Należy tu zaznaczyć, że katalog ulg wymienionych w art. 26 ust. 7a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest katalogiem zamkniętym, co oznacza, że odliczeniu podlegają jedynie wydatki enumeratywnie w nim wymienione. Rozszerzająca interpretacja przepisu art. 26 ust. 7a jest niedozwolona. Zgodnie bowiem z zasadą, przyjętą w orzecznictwie Naczelnego Sadu Administracyjnego, jak i w doktrynie prawa podatkowego, ulgi podatkowe są wyjątkiem od zasady równości i powszechności opodatkowania. Tak więc przepisy stanowiące ulgi winny być interpretowane ściśle, niedopuszczalna jest ich interpretacja rozszerzająca.

Wobec powyższego postanowiono jak w sentencji.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej ul. Traugutta 2a,43-300 Bielsko-Biała.