IBPB/II/1/415-768/11/AA - Możliwość zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych odszkodowania wypłaconego w związku z wywłaszczeniem nieruchomości na potrzeby realizacji inwestycji drogowej.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 24 sierpnia 2011 r. (data wpływu do tut. Biura - 26 sierpnia 2011 r.), uzupełnionym w dniu 28 października 2011 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości - jest prawidłowe.

W dniu 26 sierpnia 2011 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości.

Z uwagi na braki formalne wniosku, pismem z dnia 14 października 2011 r. Znak: IBPB II/1/ 415-768/11/AA wezwano Wnioskodawcę do jego uzupełnienia. Przedmiotowy wniosek został uzupełniony w dniu 28 października 2011 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W październiku 2006 r. Wnioskodawca zakupił na podstawie aktu notarialnego grunty orne, leśne i pastwiska, płacąc 1.000 zł za 1 ar gruntu. W marcu 2010 r. wszczęto postępowanie administracyjne (zawiadomienie z marca 2010 r.) w sprawie przejęcia z mocy prawa części gruntu należącego do Wnioskodawcy na rzecz Województwa w celu realizacji inwestycji drogowej. We wrześniu 2010 r. ustalono decyzją Wojewody kwotę odszkodowania, gdzie cena 1 ara gruntu wynosi 4.607 zł. Wnioskodawca podkreśla, iż odszkodowanie w całości do dnia dzisiejszego nie wpłynęło.

W ww. uzupełnieniu Wnioskodawca doprecyzował stan faktyczny poprzez wyjaśnienie, iż:

* Zawiadomieniem z marca 2010 r. Urząd Wojewódzki wszczął postępowanie administracyjne na podstawie art. 64 § 4 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego z wniosku Zarządu Dróg Wojewódzkich, prowadzone w trybie art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 10 maja 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych w sprawie ustalenia odszkodowania za nieruchomość przeznaczoną pod "Budowę obejścia (...) po wale przeciwpowodziowym", zgodnie z decyzją Wojewody ze stycznia 2010 r., orzekającej o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, zatwierdzeniu projektu podziału nieruchomości i przejęciu nieruchomości z mocy prawa na rzecz Województwa.

* Odszkodowanie za wywłaszczenie z części gruntu zostało ustalone w drodze decyzji Wojewody na podstawie:

* art. 12 ust. 4 i 4, art. 18, art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych;

* art. 130 ust. 2, art. 132 ust. 1a, 2, 3 i 3a, art. 133 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami;

* art. 104 Kodeksu postępowania administracyjnego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w zaistniałej sytuacji Wnioskodawca powinien zapłacić podatek dochodowy od osób fizycznych po otrzymaniu przedmiotowego odszkodowania.

Zdaniem Wnioskodawcy, po otrzymaniu odszkodowania z tytułu wywłaszczenia na rzecz Województwa, części gruntu należącego do niego, nie ma on obowiązku zapłacenia podatku dochodowego od tej transakcji. Od daty zakupu tego gruntu do daty rozpoczęcia procesu wywłaszczenia, upłynęło więcej niż 2 lata, a wywłaszczenie nastąpiło na podstawie przepisów o gospodarce nieruchomościami.

Na potwierdzenie swojego stanowiska Wnioskodawca powołuje treść przepisu art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który mówi, że przychody uzyskane z tytułu odszkodowania wypłacone stosownie do przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości są zwolnione od podatku dochodowego, jeżeli od daty zakupu gruntu do daty rozpoczęcia procesu wywłaszczenia upłynęło ponad 2 lata.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 tej ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Odszkodowanie stanowi co do zasady przychód w rozumieniu zacytowanego wyżej art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku. Jednakże należy podkreślić, iż korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 29 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z tytułu odszkodowania wypłaconego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami lub z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu, stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami; nie dotyczy to przypadków, gdy właściciel nieruchomości, o której mowa w zdaniu pierwszym, nabył jej własność w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę niższą o co najmniej 50% od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub w związku z realizacją prawa pierwokupu.

Treść zacytowanego przepisu wskazuje, że podstawowym warunkiem uprawniającym do skorzystania z przedmiotowego zwolnienia jest, uzyskanie przychodu między innymi z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż w październiku 2006 r. Wnioskodawca zakupił na podstawie aktu notarialnego grunty orne, leśne i pastwiska w gminie. W marcu 2010 r. wszczęto postępowanie administracyjne w sprawie przejęcia z mocy prawa części gruntu należącego do Wnioskodawcy na rzecz Województwa, w celu realizacji inwestycji drogowej. We wrześniu 2010 r. ustalono decyzją wojewody kwotę odszkodowania, gdzie cena 1 ara gruntu wynosi 4.607 zł. Wnioskodawca podkreślił, iż odszkodowanie w całości do dnia dzisiejszego nie wpłynęło.

Stosownie do treści art. 11a ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 193, poz. 1194 z późn. zm.) Wojewoda w odniesieniu do dróg krajowych i wojewódzkich albo starosta w odniesieniu do dróg powiatowych i gminnych wydają decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej na wniosek właściwego zarządcy drogi.

Zgodnie z treścią art. 11f ust. 1 pkt 6 cyt. ustawy decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej zawiera w szczególności oznaczenie nieruchomości lub ich części, według katastru nieruchomości, które stają się własnością Skarbu Państwa lub właściwej jednostki samorządu terytorialnego.

W myśl natomiast art. 12 ust. 4 wskazanej ustawy, nieruchomości lub ich części, o których mowa w art. 11f ust. 1 pkt 6, stają się z mocy prawa:

* własnością Skarbu Państwa w odniesieniu do dróg krajowych,

* własnością odpowiednich jednostek samorządu terytorialnego w odniesieniu do dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych,

z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna. Natomiast decyzję ustalającą wysokość odszkodowania za nieruchomości, o których mowa w ust. 4, wydaje organ, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej - art. 12 ust. 4a powyższej ustawy. Odszkodowanie za nieruchomości, o których mowa w ust. 4, przysługuje dotychczasowym właścicielom nieruchomości, użytkownikom wieczystym nieruchomości oraz osobom, którym przysługuje do nieruchomości ograniczone prawo rzeczowe - art. 12 ust. 4f tejże ustawy.

Istotne znaczenie dla ustalenia skutków podatkowych otrzymania ww. odszkodowania ma treść art. 12 ust. 5 ww. ustawy, który stanowi, iż do ustalenia wysokości i wypłacenia odszkodowania, o którym mowa w ust. 4a, stosuje się odpowiednio przepisy o gospodarce nieruchomościami, z zastrzeżeniem art. 18.

Zgodnie natomiast z art. 18 ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych wysokość odszkodowania, o którym mowa w art. 12 ust. 4a, ustala się według stanu nieruchomości w dniu wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej przez organ I instancji oraz według jej wartości z dnia, w którym następuje ustalenie wysokości odszkodowania.

W myśl postanowień art. 23 ww. ustawy - sprawach nieuregulowanych w niniejszym rozdziale (tj. rozdziale zawierającym ww. przepisy) stosuje się przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Z treści wniosku wynika, iż omawiane odszkodowanie zostało wypłacone w drodze decyzji Wojewody na podstawie m.in. art. 130 ust. 2, art. 132 ust. 1a, 2, 3 i 3a oraz art. 133 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.).

W świetle zacytowanych wyżej przepisów należy uznać, iż opisane we wniosku odszkodowanie zostanie wypłacone stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy mieć jednak na względzie, że zwolnienie przewidziane w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przysługuje, jeżeli łącznie spełnione zostają następujące warunki:

* nabycie nieruchomości nastąpiło w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego lub odpłatnym zbyciem,

* cena jej nabycia była o co najmniej 50% niższa od wysokości odszkodowania lub ceny zbycia.

W przypadku, gdy spełniony zostanie tylko jeden z warunków albo żaden z nich, uzyskany przychód będzie korzystał ze zwolnienia.

Nabycie opisanych we wniosku gruntów ornych, leśnych i pastwiska miało miejsce w okresie przekraczającym 2 lata przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego, co w świetle art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nakazuje uznać, iż pierwsza z dwóch negatywnych przesłanek zwolnienia przedmiotowego nie została spełniona. Jak wskazano powyżej, wystarczy, że jeden z warunków negatywnych, wynikających z treści art. 21 ust. 1 pkt 29 ww. ustawy nie zostanie spełniony, wówczas uzyskany przychód będzie korzystał ze zwolnienia.

Biorąc powyższe pod uwagę, stwierdzić należy, iż przychód uzyskany z odszkodowania, wypłaconego za część gruntu należącego do Wnioskodawcy zajętego na cele realizacji inwestycji drogowej korzysta ze zwolnienia przedmiotowego określonego w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Powyższe oznacza, że w przedmiotowej sprawie stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.