IBPB-2-2/4511-515/16/MMa

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 5 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. poz. 643) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z 11 kwietnia 2016 r. (data otrzymania 26 kwietnia 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania otrzymanych odsetek za nieterminową spłatę rat z tytułu sprzedaży nieruchomości - jest nieprawidłowe.

W dniu 26 kwietnia 2016 r. otrzymano ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania otrzymanych odsetek za nieterminową spłatę rat z tytułu sprzedaży nieruchomości.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 31 grudnia 2012 r. Wnioskodawca dokonał sprzedaży nieruchomości gruntowych na rzecz spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Ponieważ grunty te Wnioskodawca nabył w latach 1996-1999, w związku ze sprzedażą tych nieruchomości Wnioskodawca nie osiągnął przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Sprzedaż nieruchomości nastąpiła po upływie pięciu lat od jej nabycia (art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Transakcja opiewała na 4.000.000 zł i miała być uregulowana w ratach:

* do 31 grudnia 2013 r. - 1.400.000 zł,

* do 31 marca 2014 r. - 1.300.000 zł,

* do 30 czerwca 2014 r. - 1.400.000 zł.

Ponieważ kontrahent nie dotrzymał terminów zapłaty Wnioskodawca wystosował upomnienie z żądaniem zapłaty kwoty zobowiązania wraz z odsetkami ustawowymi. Kontrahent 31 marca 2016 r. przelał kwotę 100.000 zł tytułem spłaty części odsetek od zobowiązania (opis przelewu: sprzedaż działek 33, 34, 35 - odsetki część).

W związku z powyższym stanem faktycznym zadano następujące pytanie.

Czy podlegają opodatkowaniu otrzymane odsetki za zwłokę związane z transakcją nie podlegającą opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy, odsetki za zwłokę są bezpośrednio związane z przychodem z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości i nie podlegają opodatkowaniu z uwagi na upływ pięcioletniego terminu przewidzianego w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Odsetki należą do tego samego źródła przychodu co należność główna - stąd też podlegają one opodatkowaniu w taki sam sposób jak należność, z którą są związane. Skoro należność główna, w świetle art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie stanowiła przychodu, przypisane do niej odsetki również nie podlegają opodatkowaniu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z generalną zasadą wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) - opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - źródłem przychodu jest, z zastrzeżeniem ust. 2, odpłatne zbycie:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

W świetle powyższego przepisu każda czynność prawna, której przedmiotem jest odpłatne zbycie nieruchomości lub praw wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy, stanowi źródło przychodów w rozumieniu tego przepisu, jeżeli zostanie dokonana w określonym czasie, tj. przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie i nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej. Tym samym odpłatne zbycie nieruchomości i ww. praw następujące po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie lub wybudowanie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a przychód uzyskany z odpłatnego zbycia w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca w latach 1996-1999 nabył nieruchomości, które następnie zostały sprzedane 31 grudnia 2012 r. Wnioskodawca wskazał, że płatność za sprzedane nieruchomości została rozłożona na raty. Z uwagi za niedotrzymanie przez nabywcę terminów spłaty rat nabywca wypłacił Wnioskodawcy odsetki. Wątpliwości Wnioskodawcy sprowadzają się do opodatkowania odsetek otrzymanych w związku z nieterminową spłatą rat.

Wskazać w tym miejscu należy, że instytucję prawną odsetek reguluje art. 481 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 380 z późn. zm.), zgodnie z którym jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe.

Analizując treść powyższych przepisów należy zauważyć, że nie można utożsamiać odsetek za zwłokę z ceną sprzedaży. Wierzyciel może ich żądać dopiero, jeżeli dłużnik opóźni się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego. Odsetki mają charakter uboczny względem świadczenia głównego - są skutkiem nie wykonania zobowiązań. Z tych względów wyłączenie z opodatkowania należności głównej nie oznacza, że wolne od podatku są także odsetki od niej naliczone.

Potwierdza to orzecznictwo sądów powszechnych, zgodnie z którym "Roszczenie odsetkowe nie jest częścią składową roszczenia głównego, gdyż opiera się na odrębnym stanie faktycznym oraz odrębnej podstawie materialnoprawnej. Roszczenie o odsetki za opóźnienie (art. 481 k.c.) jest więc roszczeniem innym niż roszczenie deliktowe" (por. uchwała Sądu Najwyższego z 31 stycznia 1994 r. III CZP 184/93, publ. OSNC 1994/7-8/155). "Odsetki za opóźnienie są skonstruowane przez ustawodawcę niezależnie od faktu poniesienia szkody przez wierzyciela, są w pewnym sensie elementem waloryzacji, ale spełniają również rolę kompensacji tego, że wierzyciel nie mógł z pieniędzy skorzystać wcześniej" (por. Izabella Dyka, glosa do przywołanej powyżej uchwały Sądu Najwyższego z 31 stycznia 1994 r., PS 1997/9/72).

W świetle powyższego wyjaśnienia nie można przyjąć, że odsetki stanowią środki pieniężne uzyskane z tytułu sprzedaży nieruchomości sensu stricte i jako takie nie stanowią źródła przychodu podlegającego opodatkowaniu z uwagi na okoliczność, że sprzedaż nieruchomości nastąpiła po upływie pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym dokonano nabycia. Ponadto, ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych w katalogu określonym w art. 21 ust. 1 nie przewiduje zwolnienia od podatku odsetek od ww. świadczeń, w związku z czym uznać należy, że są one opodatkowane.

Uwzględniając powyższe okoliczności, otrzymane przez Wnioskodawcę za nieterminową spłatę rat z tytułu sprzedaży nieruchomości nie mogą zostać objęte uregulowaniem zawartym w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a także nie korzystają z żadnego ze zwolnień wynikających z art. 21 ust. 1 ww. ustawy. W związku z tym stanowią one dla Wnioskodawcy przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Jak dowodzi użycie sformułowania "w szczególności", definicja źródeł przychodów ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie. Z przychodem z innych źródeł mamy zatem do czynienia w każdym przypadku, kiedy podatnik osiąga korzyść majątkową, a korzyści tej nie da się przypisać do żadnego ze źródeł przychodów określonych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podsumowując, otrzymana przez Wnioskodawcę kwota odsetek za nieterminową spłatę rat z tytułu sprzedaży nieruchomości stanowi przychód "z innych źródeł", o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i należy ją wykazać w zeznaniu rocznym za rok podatkowy, w którym została otrzymana.

Końcowo wskazać należy, że stanowisko zaprezentowane przez Organ znajduje odzwierciedlenie w uchwale Naczelnego Sądu Administracyjnego w składzie 7 sędziów z 6 czerwca 2016 r., sygn. akt II FPS 2/16, z której wynika, że odsetki za opóźnienie w zapłacie ceny powinny być zaliczone do przychodów z innych źródeł (art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). W katalogu przykładowych przychodów, zaliczanych do tego źródła, zawartym w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie wymieniono wprawdzie odsetek, ale jest to katalog otwarty, a wskazane w nim rodzaje przychodów są tylko niektórymi z przychodów zaliczanych do tego źródła.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie oceny stanowiska Wnioskodawcy w kontekście zadanego pytania, tj. w zakresie opodatkowania otrzymanych odsetek za nieterminową spłatę rat z tytułu sprzedaży nieruchomości. Natomiast Organ podatkowy nie dokonał oceny stanowiska Wnioskodawcy odnośnie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości, gdyż nie było to przedmiotem zapytania.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie - w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.