IBPB-2-2/4511-126/15/MW

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. poz. 643) w zw. z § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z 29 kwietnia 2015 r. (data otrzymania 30 kwietnia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wniesienia udziałów lub akcji w spółkach z siedzibą na terytorium Unii Europejskiej do polskiego zamkniętego funduszu inwestycyjnego - jest nieprawidłowe.

W dniu 30 kwietnia 2015 r. otrzymano ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wniesienia udziałów lub akcji w spółkach z siedzibą na terytorium Unii Europejskiej do polskiego zamkniętego funduszu inwestycyjnego.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest osobą fizyczną mającą miejsce zamieszkania na terytorium Polski i podlegającą nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce (tekst jedn.: polskim rezydentem podatkowym). Wnioskodawca jest właścicielem udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą na terytorium Polski, a w przyszłości może być właścicielem udziałów lub akcji w innej spółce lub spółkach z siedzibą na terytorium Unii Europejskiej, w tym na przykład udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Luksemburgu societe a responsabilite limitee (Sarl) lub w Holandii besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (BV), ewentualnie akcji w spółce akcyjnej z siedzibą w Luksemburgu societe anonyme (SA) lub w Holandii naamloze vennootschap (NV).

W ramach restrukturyzacji swoich inwestycji Wnioskodawca zamierza w przyszłości nabyć certyfikaty inwestycyjne ("Certyfikaty"), stanowiące tytuły uczestnictwa w polskim funduszu inwestycyjnym zamkniętym ("FIZ") działającym na podstawie przepisów ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 157) ("ustawa o FIZ"). W celu pokrycia ceny nabycia obejmowanych Certyfikatów, Wnioskodawca zamierza wnieść do FIZ udziały i/lub akcje w spółkach, o których mowa powyżej.

W związku z powyższym zdarzeniem zadano następujące pytanie.

Czy wniesienie przez Wnioskodawcę udziałów lub akcji w spółkach z siedzibą w Unii Europejskiej do FIZ w zamian za Certyfikaty będzie skutkowało powstaniem u Wnioskodawcy z tego tytułu dochodu/przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy, wniesienie przez niego udziałów lub akcji w spółkach z siedzibą w Unii Europejskiej do FIZ w zamian za Certyfikaty nie będzie skutkowało powstaniem z tego tytułu dochodu/przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o FIZ - wpłaty do funduszu inwestycyjnego są dokonywane w formie pieniężnej. Zgodnie z ust. 2 tego artykułu - do FIZ mogą być jednak wniesione:

Ilekroć w ustawie jest mowa o wpłatach, rozumie się przez to również wniesienie do FIZ praw majątkowych, o których mowa w ust. 2 powyżej.

Na mocy art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Według art. 17 ust. 1 pkt 6 ww. ustawy - za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że wniesienie udziałów i akcji w spółkach kapitałowych nie podlega opodatkowaniu na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a ww. ustawy. Wnioskodawca uważa, że dokonywanie wpłat na Certyfikaty udziałami i akcjami w spółkach kapitałowych nie stanowi ich odpłatnego zbycia, a zatem nie podlega opodatkowaniu na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a w związku z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ uzyskanie (objęcie) z tytułu tych wpłat Certyfikatów nie stanowi przychodu podatkowego, o którym w wymienionych przepisach mowa.

Pochodny instrument finansowy w postaci Certyfikatu, w opinii Wnioskodawcy, nie zastępuje pieniądza, nie stanowi postaci jego zamiennika czy substytutu, a więc nie jest wartością pieniężną, o której mowa w art. 11 ust. 1 ww. ustawy - tak m.in. uznał NSA w wyroku z 8 marca 2013 r., sygn. akt II FSK 1479/11 oraz WSA w Krakowie w wyroku z 7 czerwca 2013 r., sygn. akt I SA/Kr 441/13.

W ocenie Wnioskodawcy, ostateczna wartość certyfikatów inwestycyjnych powstaje (doznaje konkretyzacji) dopiero na drugim etapie procesu inwestycji. W momencie wniesienia udziałów/papierów wartościowych jakimi są akcje do FIZ, inwestor nie uzyskuje automatycznie realnego przysporzenia trwale powiększającego jego aktywa i stanowiącego przychód. Przychód taki powstaje dopiero na drugim etapie procesu inwestycji, tj. w razie umorzenia Certyfikatów (także w przypadku likwidacji FIZ), zbycia certyfikatów na rzecz osoby trzeciej albo wyjątkowo w następstwie wypłaty dochodów z FIZ bez umarzania Certyfikatów.

W orzecznictwie sądów administracyjnych, na poparcie powyżej wskazanego stanowiska reprezentowanego przez Wnioskodawcę, podkreśla się, że trzeba pamiętać o różnicy pomiędzy zbyciem udziałów/papierów wartościowych za gotówkę i późniejszym nabyciem Certyfikatów w zamian za uzyskane środki pieniężne, a ponadto dystynkcji pomiędzy operacją wniesienia udziałów/papierów wartościowych w zamian za wydanie Certyfikatów. W przypadku pierwszej, obejmującej niejako dwa elementy transakcji dochodzi do definitywnego przysporzenia po stronie inwestora w postaci otrzymanych środków pieniężnych. Druga z transakcji nie powoduje takiego przysporzenia (nie stanowią go Certyfikaty). Dlatego też, zdaniem Wnioskodawcy, wniesienie przez niego udziałów lub akcji w spółkach z siedzibą w Unii Europejskiej do FIZ w zamian za Certyfikaty jest neutralne z punktu widzenia podatku dochodowego od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Stosownie do art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 157 z późn. zm.) - fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego, a w przypadkach określonych w ustawie również niepublicznego, proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych, w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe.

Zgodnie z brzmieniem art. 7 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych - wpłaty do funduszu inwestycyjnego dokonywane są w formie pieniężnej, a w myśl art. 7 ust. 2 ww. ustawy - do funduszu inwestycyjnego mogą być wniesione:

Definicja papierów wartościowych została zawarta w art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 94 z późn. zm.). Stosownie do tego przepisu przez papiery wartościowe rozumie się:

* akcje, prawa poboru w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1030), prawa do akcji, warranty subskrypcyjne, kwity depozytowe, obligacje, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne i inne zbywalne papiery wartościowe, w tym inkorporujące prawa majątkowe odpowiadające prawom wynikającym z akcji lub z zaciągnięcia długu, wyemitowane na podstawie właściwych przepisów prawa polskiego lub obcego,

* inne zbywalne prawa majątkowe, które powstają w wyniku emisji, inkorporujące uprawnienie do nabycia lub objęcia papierów wartościowych określonych w lit. a, lub wykonywane poprzez dokonanie rozliczenia pieniężnego (prawa pochodne);

Zgodnie z zapisem art. 7 ust. 3 ustawy o funduszach inwestycyjnych - ilekroć w ustawie jest mowa o wpłatach, rozumie się przez to również wniesienie do funduszu praw majątkowych, o których mowa w ust. 2.

Stosownie do treści art. 28 ust. 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych - w przypadku wpłat do funduszu inwestycyjnego, dokonywanych w innych niż zdematerializowane papierach wartościowych, udziałach w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością lub w prawach, o których mowa w art. 147 ust. 1 pkt 1 lit. a i b oraz pkt 2, osoba zapisująca się na certyfikaty inwestycyjne przenosi, w drodze umowy, zgodnie z odrębnymi przepisami, prawa z tych papierów, udziałów lub prawa, o których mowa w art. 147 ust. 1 pkt 1 lit. a i b oraz pkt 2, na towarzystwo oraz składa u depozytariusza kopię tej umowy, a w przypadku papierów wartościowych, także te papiery lub, jeżeli papiery wartościowe nie mają formy dokumentu, dokument potwierdzający ich posiadanie wydany na podstawie właściwych przepisów.

Zatem wniesienie udziałów lub akcji do funduszu inwestycyjnego jest równoznaczne z wpłatą do funduszu.

Analiza powyższych regulacji uprawnia do wnioskowania, że w zaprezentowanym zdarzeniu przyszłym w momencie dokonania wpłaty w postaci udziałów lub akcji w polskiej, luksemburskiej czy holenderskiej spółce kapitałowej za certyfikaty inwestycyjne, nastąpi odpłatne przeniesienie tytułu własności tychże udziałów lub akcji na rzecz funduszu.

Jak stanowi art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) - opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Żaden z przywoływanych wyżej przepisów ustawy nie zwalnia z opodatkowania przychodów uzyskanych z tytułu wniesienia udziałów lub akcji w spółkach kapitałowych do funduszu inwestycyjnego.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - do źródeł przychodów zalicza się kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c).

Natomiast w myśl art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a ww. ustawy - za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych.

Wniesienie omawianych udziałów lub akcji do funduszu inwestycyjnego powoduje zmianę ich właściciela - właścicielem staje się bowiem fundusz inwestycyjny - stąd mamy do czynienia ze zbyciem wniesionych udziałów lub akcji. Zbycie nie będzie miało miejsca pod tytułem darmym, gdyż w zamian za nie dotychczasowy właściciel otrzyma od funduszu certyfikaty inwestycyjne. Wniesienie przez Wnioskodawcę udziałów bądź akcji do funduszu inwestycyjnego zamkniętego będzie zatem równoznaczne z ich odpłatnym zbyciem. Nastąpi bowiem przeniesienie własności wnoszonych udziałów lub akcji, a Wnioskodawca otrzyma w zamian certyfikaty inwestycyjne określonej wartości.

Wartość otrzymanych certyfikatów inwestycyjnych odpowiadająca wartości wnoszonych przez Wnioskodawcę udziałów lub akcji w spółkach z siedzibą na terytorium Unii Europejskiej stanowić będzie podlegający opodatkowaniu przychód, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wskazać przy tym należy, że w opisanym zdarzeniu przyszłym nie znajdzie zastosowania art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż Wnioskodawca nie obejmie udziałów (akcji) w spółce w zamian za wkład niepieniężny (aport).

Zauważyć należy, że ustawodawca definiując przychód w art. 11 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wyłączył z tej ogólnej definicji niektóre rodzaje przychodów i zdefiniował je odrębnie, w tym przychód, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 6. W świetle cytowanego powyżej przepisu art. 17 ust. 1 pkt 6 ww. ustawy - przychód ten powstaje w momencie odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych niezależnie od daty faktycznej zapłaty.

Do przychodów, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 6 ww. ustawy zastosowanie mają ogólne zasady ustalania dochodu określone w art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowiące, że dochodem ze źródła przychodów jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym.

Zgodnie z art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, w tym z realizacji praw wynikających z tych instrumentów, z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.

Stosownie do treści art. 30b ust. 2 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - dochodem jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia udziałów (akcji) a kosztami uzyskania przychodów określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f oraz art. 23 ust. 1 pkt 38 i 38c.

Koszty uzyskania przychodów z tytułu odpłatnego zbycia udziałów lub akcji ustala się w zależności od sposobu w jaki nabyto te udziały i akcje. Przepis art. 22 ust. 1f ustawy stosowany będzie przy odpłatnym zbyciu udziałów i akcji nabytych (objętych) w zamian za wkład niepieniężny, natomiast art. 23 ust. 1 pkt 38 zastosowanie znajdzie w przypadku nabycia (objęcia) udziałów i akcji w zamian za gotówkę. I tak zgodnie z art. 22 ust. 1f ustawy - w przypadku odpłatnego zbycia udziałów (akcji) w spółce objętych w zamian za wkład niepieniężny, na dzień zbycia tych udziałów (akcji), koszt uzyskania przychodów ustala się w wysokości:

Stosownie natomiast do art. 23 ust. 1 pkt 38 ww. ustawy - nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia albo umorzenia tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 3e.

Dochodów, o których mowa powyżej - zgodnie z art. 30b ust. 5 ustawy - nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach określonych w art. 27 oraz art. 30c.

Na podatniku, który uzyskał dochód (poniósł stratę) z kapitałów opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30b ciąży obowiązek złożenia we właściwym urzędzie skarbowym zeznania według ustalonego wzoru (formularz PIT-38), w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym (art. 45 ust. 1a pkt 1 ustawy). W tym samym terminie dokonuje się też wpłaty należnego podatku wynikającego z zeznania (art. 45 ust. 4 pkt 2 ustawy).

Odnosząc powyższe uregulowania prawne na grunt rozpatrywanej sprawy należy stwierdzić, że skoro konsekwencją otrzymania certyfikatów inwestycyjnych będzie przeniesienie własności udziałów lub akcji w spółkach kapitałowych mających siedzibę na terytorium Unii Europejskiej poprzez wniesienie tych walorów (wpłatę) do funduszu inwestycyjnego, to u Wnioskodawcy zostanie rozpoznany przychód z kapitałów pieniężnych, opodatkowany stosownie do treści art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) w zw. z art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

W odniesieniu natomiast do przywołanych przez Wnioskodawcę orzeczeń sądowych należy stwierdzić, że linia orzecznicza w omawianej kwestii nie jest jednolita, a stanowisko Organu potwierdza wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 1 grudnia 2009 r. sygn. akt. II FSK 939/08, wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 10 grudnia 2007 r. sygn. akt. I SA/Wr 995/07 (wyroki dotyczące podatku dochodowego od osób prawnych) oraz wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 11 maja 2009 r. sygn. I SA/Gl 1007/08, wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 8 października 2009 r. sygn. I SA /Po 730/09 (w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie - w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.