IBPB-2-1/4515-70/15/AD

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. , poz. 643) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 15 lipca 2015 r. (data wpływu do Biura - 21 lipca 2015 r.), uzupełnionym 10, 14 i 17 września 2015 r., o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nieodpłatnego działu spadku - jest prawidłowe.

W dniu 21 lipca 2015 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nieodpłatnego działu spadku.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego w piśmie z 4 września 2015 r. znak: IBPB-2-1/4515-70/15/AD, znak: IBPB-2-1/4514-112/15/AD i znak: IBPB-2-1/4514-252/15/AD wezwano o jego uzupełnienie. Wniosek uzupełniono 10 września 2015 r. (poprzez uiszczenie dodatkowej opłaty) oraz 14 i 17 września 2015 r. (wpływ potwierdzenia dokonania dodatkowej opłaty).

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

W dniu 23 marca 2015 r. zmarł mąż Wnioskodawczyni, nie pozostawiając testamentu. Jedynymi spadkobiercami ustawowymi po zmarłym są: Wnioskodawczyni oraz jej dwójka pełnoletnich dzieci. Zgodnie z regułami dziedziczenia ustawowego, udział spadkowy każdej z tych osób wynosi 1/3, co potwierdza zarejestrowany 25 marca 2015 r. akt poświadczenia dziedziczenia.

Przez cały okres trwania małżeństwa Wnioskodawczyni pozostawała ze swoim mężem w ustroju wspólności majątkowej małżeńskiej.

Za życia, mąż Wnioskodawczyni prowadził działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży detalicznej obuwia i wyrobów skórzanych, tworząc przedsiębiorstwo stanowiące zorganizowany zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do prowadzenia tej działalności gospodarczej, tj. dwie nieruchomości, liczne ruchomości, samochody, towary w sklepach i magazynach czy środki na rachunkach bankowych.

Wskazane przedsiębiorstwo stanowiło część majątku wspólnego Wnioskodawczyni i jej męża, zatem dziedziczeniu podlega udział 1/2 w tym przedsiębiorstwie. Łączna wartość spadku po mężu Wnioskodawczyni wynosi w jej ocenie ok. 1,5 mln złotych.

Pomiędzy spadkobiorcami istnieje zgoda co do sposobu podziału majątku spadkowego. Wolą wszystkich spadkobierców jest, aby Wnioskodawczyni kontynuowała działalność zmarłego męża (w tym celu Wnioskodawczyni zarejestrowała już działalność gospodarczą pod firmą analogiczną do firmy zmarłego męża), a całość spadku przypadła Wnioskodawczyni.

Jednakże z uwagi na fakt, że Wnioskodawczyni wraz z mężem wspierali swoje dzieci finansowo, Wnioskodawczyni planuje przekazać każdemu ze swoich dzieci kwotę pieniężną w wysokości ok. 70.000 zł. Spadkobiercy planują to uczynić na jeden z dwóch sposobów:

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym dokonanie nieodpłatnego działu spadku spowoduje powstanie po stronie Wnioskodawczyni lub jej dzieci obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn.

Zdaniem Wnioskodawczyni, dokonanie nieodpłatnego działu spadku, nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Tym samym, w przedstawionym zdarzeniu przyszłym nie powstanie obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn zawiera zamknięty katalog zdarzeń prawnych, których zaistnienie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Skoro przepis ten nie wymienia nieodpłatnego działu spadku, to wskutek dokonania tej czynności nie powstanie obowiązek podatkowy na gruncie podatku od spadków i darowizn.

Uzasadniając swoje stanowisko, Wnioskodawczyni powołała na jego potwierdzenie interpretację indywidualną.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie należy zaznaczyć, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest wyłącznie ocena stanowiska Wnioskodawczyni w zakresie podatku od spadków i darowizn dotycząca skutków dla niej w związku z dokonaniem nieodpłatnego działu spadku.

W pozostałym zakresie wniosku zostały/zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2015 r. poz. 86, z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

W myśl ust. 2 tegoż przepisu podatkowi od spadków i darowizn podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.

Jak z powyższego wynika, ustawa o podatku od spadków i darowizn ściśle określa granice przedmiotu opodatkowania, tj. nabycie według określonych tytułów, wyczerpująco wymieniając tytuły, na podstawie których nabycie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Powyższy katalog ujęty w art. 1 ww. ustawy ma charakter zamknięty. Zatem opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn podlega tylko takie nabycie, które zostało w nim wymienione w sposób wyraźny.

Przepisy ww. ustawy nie definiują pojęć: spadek czy dział spadku, a zatem należy odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm.).

W myśl przepisu art. 922 § 1 ww. Kodeksu cywilnego przez spadkobranie należy rozumieć przejście praw i obowiązków majątkowych zmarłego z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Stosownie do art. 925 w zw. z art. 924 Kodeksu cywilnego spadkobierca nabywa spadek z chwilą śmierci spadkodawcy. Jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych (art. 1035 cyt. ustawy).

Zgodnie z zapisem art. 1037 § 1 Kodeksu cywilnego dział spadku może nastąpić na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Zatem do momentu zniesienia współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku. Na podstawie art. 1038 § 1 Kodeksu cywilnego sądowy dział spadku powinien obejmować cały spadek. Jednakże z ważnych powodów może być ograniczony do części spadku. § 2 wskazuje, iż umowny dział spadku może objąć cały spadek lub być ograniczony do części spadku.

Dział spadku jest zatem instytucją odrębną od dziedziczenia (nabycia spadku), który mogą ale nie muszą dokonać spadkobiercy po nabyciu spadku. Zgodnie z art. 1 ust. 1 i 2 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn opodatkowaniu tym podatkiem podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy lub praw znajdujących się lub wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z tytułów wymienionych enumeratywnie w tym przepisie.

Katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn określony w art. 1 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn jest katalogiem zamkniętym. Wobec tego jedynie wymienione w nim tytuły nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych stanowią przypadki podlegające opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Tym samym nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych z innych tytułów, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że 23 marca 2015 r. zmarł mąż Wnioskodawczyni, nie pozostawiając testamentu. Jedynymi spadkobiercami ustawowymi po zmarłym są: Wnioskodawczyni oraz jej dwójka pełnoletnich dzieci. Zgodnie z regułami dziedziczenia ustawowego, udział spadkowy każdej z tych osób wynosi 1/3, co potwierdza zarejestrowany 25 marca 2015 r. akt poświadczenia dziedziczenia.

Pomiędzy spadkobiorcami istnieje zgoda co do sposobu podziału majątku spadkowego. Wolą wszystkich spadkobierców jest, aby Wnioskodawczyni kontynuowała działalność gospodarczą zmarłego męża, a całość spadku przypadła Wnioskodawczyni.

Wnioskodawczyni planuje jednak przekazać każdemu ze swoich dzieci kwotę pieniężną w wysokości ok. 70.000 zł. Spadkobiercy planują to uczynić poprzez dokonanie działu spadku, w którym Wnioskodawczyni otrzyma cały spadek, bez obowiązku dokonywania spłat lub dopłat na rzecz swoich dzieci (tzw. nieodpłatny dział spadku), a następnie poprzez przekazanie swoim dzieciom po ok. 70.000 zł w drodze darowizny.

Biorąc powyższe pod uwagę, należy stwierdzić, iż dział spadku, jako czynność nie wymieniona w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. A zatem zamierzony dział spadku bez spłat i dopłat nie spowoduje powstania po stronie Wnioskodawczyni obowiązku podatkowego wynikającego z ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie - w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.