IBPB-2-1/4515-30/16/MCZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. , poz. 643) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 14 grudnia 2015 r. (data wpływu do Organu - 21 grudnia 2015 r.), uzupełnionym 10 i 15 lutego 2016 r. oraz 22 marca 2016 r., o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia w spadku po ojcu udziału we wkładzie mieszkaniowym - jest prawidłowe.

W dniu 21 grudnia 2015 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia w spadku po ojcu udziału we wkładzie mieszkaniowym.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego w piśmie 29 stycznia 2016 r., wezwano o jego uzupełnienie. Wniosek uzupełniono 10 lutego 2016 r. (uiszczenie opłaty) i 15 lutego 2016 r. oraz 22 marca 2016 r. (pozostałe braki formalne).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni jest córką I.D. i H.D. W 1983 r. ojciec Wnioskodawczyni H.D. dostał przydział lokalu mieszkalnego. W lipcu 2012 r. wszczęte zostało postępowanie egzekucyjne świadczeń niepieniężnych - eksmisji z ww. lokalu matki, ojca i brata Wnioskodawczyni. Postępowanie zostało zakończone eksmisją 27 maja 2013 r. Spółdzielnia Mieszkaniowa określiła wartość rynkową lokalu na 183.024,00 zł, przy czym po dokonaniu potrąceń należności wobec Spółdzielni, do wypłaty pozostało 72.819,48 zł.

Połowę z kwoty 72.819,48 zł przekazano matce Wnioskodawczyni (I.D.) w zw. z obowiązującą w trakcie trwania małżeństwa wspólnością ustawową między jej rodzicami. Do podziału pomiędzy spadkobierców pozostała kwota 36.529,04 zł.

W listopadzie 2014 r. Spółdzielnia Mieszkaniowa wypłaciła na rzecz Wnioskodawczyni kwotę 12.176,35 zł, wedle jej udziału w spadku.

Na początku 2015 r. Wnioskodawczym otrzymała PIT-8C od ww. Spółdzielni Mieszkaniowej, w której jako przychód wskazano kwotę 30.503,44 zł. Spółdzielnia twierdzi, że w informacji PIT-8C wykazano podlegającą opodatkowaniu nadwyżkę pomiędzy faktycznie wskazanym przychodem odpowiadającym wartości rynkowej lokalu, a wysokością uprzednio wniesionego wkładu, tj. kwotę 183.020,65 zł (183.024,00 zł - 3,35 zł), proporcjonalnie do wysokości udziału spadkowego.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni skazała, że:

* w dniu 27 maja 2013 r. nastąpiła eksmisja z lokalu osób w nim zamieszkujących, wobec przeprowadzonego postępowania egzekucyjnego, w związku z czym wówczas musiało nastąpić wygaśnięcie prawa do spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego,

* zwłoki ojca Wnioskodawczyni odnaleziono 31 października 2013 r.; Wnioskodawczyni nie dysponuje orzeczeniem o uznaniu za zmarłego, jednak w postępowaniu spadkowym przywoływana była ww. data,

* postanowienie o stwierdzenie nabycia spadku, wedle którego 1/3 spadku nabyła Wnioskodawczyni, wydane zostało 16 września 2014 r., przy czym stwierdzono, że orzeczenie stało się prawomocne z dniem 8 października 2014 r.,

* podatek w przedmiotowej sprawie został zapłacony.

* w skład masy spadkowej wchodził zwrot wkładu mieszkaniowego, co wyszczególniono na dokumencie PIT-8C.

W związku z powyższym, po przeformułowaniu, zadano następujące pytanie:

Czy zgodnie z przedstawionym stanem faktycznym Wnioskodawczyni korzysta ze zwolnienia podatkowego i tym samym nie była zobowiązana do opłacenia podatku ze zwrotu wkładu mieszkaniowego.

Zdaniem Wnioskodawczyni, nabycie w drodze spadku wkładu mieszkaniowego związanego ze spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu podlega wyłącznie opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Z uwagi na zakres niniejszej interpretacji przywołano powyżej tę część stanowiska Wnioskodawczyni, która objęta jest zakresem niniejszej interpretacji.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest wyłącznie ocena stanowiska Wnioskodawczyni zajęta na gruncie podatku od spadków i darowizn w przedmiocie skutków podatkowych nabycia w spadku po ojcu udziału we wkładzie mieszkaniowym. W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, działający w imieniu Ministra Finansów, wydał odrębne rozstrzygnięcie.

W związku z tym, w niniejszej interpretacji, dotyczącej podatku od spadków i darowizn, Organ nie dokonał oceny stanowiska Wnioskodawczyni zajętego w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych, a jedynie przyjął je jako element stanowiska Wnioskodawczyni nie podlegający ocenie w zakresie podatku od spadków i darowizn.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej "podatkiem", podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. dziedziczenia.

Spadek jest instytucją regulowaną przepisami zawartymi w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121). W myśl art. 922 § 1 tej ustawy przez spadkobranie należy rozumieć przejście praw i obowiązków majątkowych zmarłego z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Zgodnie z art. 924 tejże ustawy spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, iż dniem nabycia spadku jest data śmierci spadkodawcy. Natomiast, zgodnie z art. 1025 § 1 ww. Kodeksu, prawomocne postanowienie sądu o nabyciu spadku potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Z treści art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika, że w przypadku nabycia spadku obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych. Powstaje on, zgodnie z dyspozycją art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy, przy nabyciu w drodze dziedziczenia, z chwilą przyjęcia spadku. Ust. 4 cytowanego przepisu statuuje, że jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. W przypadku gdy nabycie nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez podatnika przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej na fakt nabycia.

Podstawę opodatkowania - zgodnie z art. 7 ust. 1 tejże ustawy - stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.

Stosownie do art. 17a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn podatnicy podatku są obowiązani, z zastrzeżeniem ust. 2, złożyć, w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych według ustalonego wzoru. Do zeznania podatkowego dołącza się dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania.

Natomiast zgodnie z art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4.

Zgodnie z art. 4a ust. 3 ww. ustawy w przypadku niespełnienia warunków, o których mowa m.in. w ust. 1, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.

W myśl art. 4a ust. 4 pkt 1 ww. ustawy obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 (tekst jedn.: 9 637 zł).

Z treści wniosku i jego uzupełnienia wynika, że w 1983 r. ojciec Wnioskodawczyni dostał przydział lokalu mieszkalnego. W lipcu 2012 r. wszczęte zostało postępowanie egzekucyjne świadczeń niepieniężnych zakończone eksmisją 27 maja 2013 r. W dniu 31 października 2013 r. znaleziono zwłoki ojca Wnioskodawczyni. Wnioskodawczyni nie dysponuje orzeczeniem o uznaniu ojca za zmarłego, jednak ta data została przywołana w postanowieniu sądu o nabyciu spadku. Zgodnie z postanowieniem Sądu z 16 września 2014 r., spadek po ww. zmarłym nabyła m.in. Wnioskodawczyni w 1/3 części. Postanowienie Sądu uprawomocniło się 8 października 2014 r. Spółdzielnia Mieszkaniowa określiła wartość rynkową lokalu na 183.024,00 zł, przy czym po dokonaniu potrąceń należności wobec Spółdzielni, do wypłaty pozostało 72.819,48 zł. Połowę z kwoty 72.819,48 zł przekazano matce Wnioskodawczym w zw. z obowiązującą w trakcie trwania małżeństwa wspólnością ustawową między rodzicami Wnioskodawczyni. Do podziału pomiędzy spadkobierców pozostała kwota 36.529,04 zł. W listopadzie 2014 r. Spółdzielnia Mieszkaniowa wypłaciła na rzecz Wnioskodawczyni kwotę 12.176,35 zł, wedle jej udziału w spadku. Na początku 2015 r. Wnioskodawczyni otrzymała PIT-8C od ww. Spółdzielni mieszkaniowej, w której jako przychód wskazano kwotę 30.503,44 zł. Spółdzielnia twierdzi, że w informacji PIT-8C wykazano podlegającą opodatkowaniu nadwyżkę pomiędzy faktycznie wskazanym przychodem odpowiadającym wartości rynkowej lokalu, a wysokością uprzednio wniesionego wkładu, tj. kwotę 183.020,65 zł (183.024,00 zł - 3,35 zł), proporcjonalnie do wysokości udziału spadkowego.

Kwestię nabycia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego oraz warunków zwrotu wniesionego wkładu reguluje ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1222 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 4 ust. 3 tej ustawy, członkowie spółdzielni, którzy oczekują na ustanowienie na ich rzecz spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego albo prawa odrębnej własności lokalu, są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów budowy lokali przez wnoszenie wkładów mieszkaniowych lub budowlanych. Od chwili postawienia im lokali do dyspozycji uiszczają oni opłaty określone w ust. 1 albo 2.

W sprawach nieuregulowanych w ustawie prawa i obowiązki członków spółdzielni dotyczące w szczególności wnoszenia, ustalania i waloryzacji wkładu mieszkaniowego i budowlanego określają postanowienia statutu (art. 8 pkt 3 ww. ustawy).

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy, spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego wygasa z chwilą ustania członkostwa oraz w innych wypadkach określonych w niniejszym rozdziale.

Stosownie do art. 11 ust. 21 tejże ustawy, w wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia wypłaca osobie uprawnionej wartość rynkową tego lokalu. Przysługująca osobie uprawnionej wartość rynkowa nie może być wyższa od kwoty, jaką spółdzielnia uzyska od osoby obejmującej lokal w wyniku przetargu przeprowadzonego przez spółdzielnię zgodnie z postanowieniami statutu.

Z wartości rynkowej lokalu potrąca się przypadającą na dany lokal część zobowiązań spółdzielni związanych z budową, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, w tym w szczególności niewniesiony wkład mieszkaniowy. Jeżeli spółdzielnia skorzystała z pomocy uzyskanej ze środków publicznych lub z innych środków, potrąca się również nominalną kwotę umorzenia kredytu lub dotacji, w części przypadającej na ten lokal oraz kwoty zaległych opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1, a także koszty określenia wartości rynkowej lokalu (art. 11 ust. 22 ww. ustawy)

Zgodnie z art. 9 ust. 3 powyższego artykułu, spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego jest niezbywalne, nie przechodzi na spadkobierców i nie podlega egzekucji.

Stosownie do artykułu 14 ust. 2 ww. ustawy, wykluczenie możliwości dziedziczenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu nie narusza uprawnień spadkobierców do dziedziczenia wkładu mieszkaniowego.

Jak z powyższego wynika, w przypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego z powodu śmierci uprawnionej do niego osoby, spadkobierca jest uprawniony do dziedziczenia wkładu mieszkaniowego (jego części). Zatem biorąc pod uwagę zakres przedmiotowy ustawy o podatku od spadków i darowizn wskazać należy, że nabycie w spadku przez spadkobiercę wkładu mieszkaniowego (jego części) podlega przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn i jest opodatkowane na zasadach określonych w ustawie o podatku od spadków i darowizn.

Zatem należy zgodzić się ze stanowiskiem Wnioskodawczyni, że nabycie w drodze spadku udziału we wkładzie mieszkaniowym związanym ze spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Wskazać przy tym należy, że nabycie w drodze spadku udziału we wkładzie mieszkaniowym związanym ze spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu podlega zwolnieniu na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn jeżeli Wnioskodawczyni dokonała zgłoszenia nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych (formularz SZ-Z2) właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku.

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w art. 4a ust. 1 ustawy, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych tytułem dziedziczenia podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Jednocześnie wskazuje się, iż organ podatkowy rozpatruje sprawę tylko i wyłącznie w granicach zdarzenia przedstawionego we wniosku przez Wnioskodawczynię. Organ podatkowy nie ocenia zgodności opisu zdarzenia sformułowanego we wniosku z rzeczywistością. Jeżeli zdarzenie przedstawione we wniosku nie odpowiada rzeczywistości, interpretacja nie wywołuje skutków prawnych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.