IBPB-2-1/4515-113/16/MCZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. , poz. 643) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 11 kwietnia 2016 r. (data wpływu do Biura - 13 kwietnia 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nieodpłatnego zniesienia współwłasności - jest nieprawidłowe.

W dniu 13 kwietnia 2016 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nieodpłatnego zniesienia współwłasności.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca wraz z właścicielami domu jednorodzinnego (małżonkowie Sz.) połączonego z domem należącym do Wnioskodawcy ścianą przeciwpożarową nabyli nieruchomości położone na działce o pow. 0,2314 ha, pozostające we współwłasności, użytkowane wieczyście od Skarbu Państwa. Udział Wnioskodawcy wynosi 4740/10000 części, a współwłaścicieli 5260/10000 części.

Wnioskodawca w swoim domu przeprowadził rozbudowę, na co współwłaściciele wyrazili zgodę, co było warunkiem uzyskania pozwolenia na rozbudowę. Nie ponosili oni również żadnych wydatków na rozbudowę tego domu i nie roszczą sobie do niego żadnych praw. Wartość nakładów wyniosła ok. 70.000,00 zł, na które zostały zaciągnięte kredyty bankowe.

Obecnie współwłaściciele wraz z Wnioskodawcą planują sądownie znieść współwłasność i podzielić działkę, tak, żeby Wnioskodawcy przypadła działka, na której jest położona jego nieruchomość, a współwłaścicielom działka, na której jest położona ich nieruchomość.

Działka została już geodezyjnie podzielona na dwie części wzdłuż ściany przeciwpożarowej. Zniesienie współwłasności będzie nieodpłatne i nie będą dokonywane żadne spłaty czy dopłaty. Udział we własności nieruchomości pozostałby bez zmian, tj.:

* 4740/10000 części działki, czyli działka dla Wnioskodawcy wraz z jego domem pozostającym w części rozbudowanej w stanie surowym;

* 5260/10000 części działki dla współwłaścicieli, czyli działka wraz z ich domem i zabudowaniami niemieszkalnymi.

Wartość całej nieruchomości wraz z zabudowaniami wynosi 550.000,00 zł. Nieruchomość Wnioskodawcy wraz z rozbudową zachowując dotychczasowy udział ma rynkową wartość 300.000,00 zł, a współwłaścicieli przy zachowaniu dotychczasowego udziału 250.000,00 zł. Współwłaściciele wraz z Wnioskodawcą są osobami fizycznymi niespokrewnionymi i niezaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu ustawy od spadku i darowizn.

Zniesienie współwłasności dotyczy zarówno prawa do wieczystego użytkowania gruntu (działki) jak i wszystkich nieruchomości, gdyż przed notariuszem została zniesiona rozdzielność w stosunku do nieruchomości.

Udział Wnioskodawcy w wysokości 4740/10000 odnosi się zarówno do prawa użytkowania wieczystego działki, jak również do zabudowań znajdujących się na niej. Współwłasność odnosi się również do nieruchomości (budynków) położonych na tej działce.

Do nieruchomości położonych na gruncie objętym użytkowaniem wieczystym Wnioskodawca i małżonkowie Sz. posiadają odrębne tytuły własności - akty notarialne, jednakże aktem notarialnym zniesiono rozdzielność majątkową w stosunku do nieruchomości (budynki).

Wartość rynkowa nieruchomości budynkowych pozostających we współwłasności przed zniesieniem współwłasności wynosi 420.000,00 zł. Po zniesieniu współwłasności część Wnioskodawcy będzie miała wartość 238.380,00 zł a część małżonków Sz. 181.620,000 zł. Wartość rynkowa nieruchomości gruntowej (działki pozostającej we współwłasności przed zniesieniem współwłasności wynosi 130.000,00 zł, po zniesieniu współwłasności część Wnioskodawcy 61.620,00 zł, a część małżonków Sz. 68.380,00 zł.

W wyniku zniesienia współwłasności Wnioskodawca nabędzie prawo do nieruchomości budynkowej. Wartość nabytego prawa do wieczystego użytkowania nieruchomości gruntowej po zniesieniu współwłasności oraz udział w tym prawie będą takie same jak przed zniesieniem współwłasności.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy przy nieodpłatnym zniesieniu współwłasności możliwa jest taka interpretacja przepisu art. 7 ust. 6 ustawy o podatku od spadków i darowizn, że od wartości rzeczy w części przekraczającej wartość udziału we współwłasności, który przed jej zniesieniem przysługiwał nabywcom, należy odjąć długi i ciężary w postaci poczynionych nakładów na rozbudowę, co prowadziłoby do wniosku, że stanowiąca podstawę opodatkowania czysta wartość rzeczy po potrąceniu nakładów poczynionych przez Wnioskodawcę równa się zeru, przy przyjęciu, iż aktualne ceny rynkowe odpowiadają wysokości poczynionych nakładów?

Reasumując powyższe, czy występuje podatek od wartości rzeczy w części przekraczającej wartość udziału we współwłasności?

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku nieodpłatnego zniesienia współwłasności należy od podstawy opodatkowania odjąć wartość długów i ciężarów (czysta wartość). W związku z powyższym uwzględniając nakłady, Wnioskodawca nie nabywa nic ponad to co wcześniej posiadał. Jednocześnie, jeśli czysta wartość nieruchomości nabytej w wyniku zniesienia współwłasności przez Wnioskodawcę nie przekroczy kwoty wolnej od podatku w III grupie podatkowej nie wystąpi konieczność zapłaty podatku od spadku i darowizn.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2016 r. poz. 205, z późn. zm.), podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem nieodpłatnego zniesienia współwłasności.

Z uwagi na fakt, że ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji współwłasności, należy w tej kwestii odnieść się do przepisów uregulowanych w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r. poz. 380, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 195 ustawy - Kodeks cywilny, własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).

W myśl art. 210 ww. ustawy, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. W świetle przepisów art. 211 i 212 ustawy - Kodeks cywilny zniesienie współwłasności może nastąpić przez:

Zniesienie współwłasności bez spłat i dopłat podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Zgodnie z art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn, obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 7 cyt. ustawy, przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności obowiązek podatkowy powstaje z chwilą zawarcia umowy albo ugody lub uprawomocnienia się orzeczenia sądu, jeżeli ich skutkiem jest nieodpłatne zniesienie współwłasności.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 zdanie pierwsze, podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego.

Pojęcie "długów" w rozumieniu tego artykułu obejmuje wszelkie pieniężne roszczenia cywilnoprawne związane z przedmiotem nabycia. Równowartość tych roszczeń podlega potrąceniu od jej wartości. "Ciężarem" natomiast jest inne niż dług obciążenie nabytej rzeczy lub prawa, które w chwili nabycia zmniejsza jego wartość rynkową, np. ustanowienie służebności, prawa użytkowania czy drogi koniecznej. Należy podkreślić, że odliczenie długów i ciężarów od wartości nabytej rzeczy lub prawa majątkowego nie może być traktowane jako ulga lub zwolnienie podatkowe. Odliczenie długów i ciężarów jest wyrazem istoty (elementem konstrukcyjnym) podatku od spadków i darowizn, polegającej na opodatkowaniu przyrostu czystej wartości majątku podatnika.

Stosownie do treści art. 7 ust. 6 ustawy, przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności podstawę opodatkowania stanowi wartość rzeczy lub praw majątkowych, w części przekraczającej wartość udziału we współwłasności, który przed jej zniesieniem przysługiwał nabywcy.

Z powołanego powyżej przepisu wynika zatem, że nie każde zniesienie współwłasności podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Opodatkowane jest jedynie takie zniesienie współwłasności, w następstwie którego podatnik nabywa rzeczy lub prawa w części przekraczającej wartość udziału, który pierwotnie (przed zniesieniem współwłasności nieruchomości) mu przysługiwał.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych przyjmuje się w wysokości określonej przez nabywcę, jeżeli odpowiada ona wartości rynkowej tych rzeczy i praw. Wartość rynkową rzeczy lub praw majątkowych zgodnie z art. 8 ust. 3 ustawy, określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia powstania obowiązku podatkowego.

Stosownie do art. 9 ust. 1 ww. ustawy, opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej:

Mając na uwadze przedstawione we wniosku okoliczności, w świetle przywołanych przepisów oraz w kontekście zadanego pytania - należy zwrócić uwagę, że w powołanym wyżej art. 7 ustawy o podatku od spadków i darowizn, podstawę opodatkowania przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności stanowi wartość rzeczy (lub praw majątkowych), w części przekraczającej wartość udziału we współwłasności, który przed jej zniesieniem przysługiwał nabywcy.

Formułując stanowisko do pytania: "Czy przy nieodpłatnym zniesieniu współwłasności możliwa jest taka interpretacja przepisu art. 7 ust. 6 ustawy o podatku od spadków i darowizn, że od wartości rzeczy w części przekraczającej wartość udziału we współwłasności, który przed jej zniesieniem przysługiwał nabywcom, należy odjąć długi i ciężary w postaci poczynionych nakładów na rozbudowę, co prowadziłoby do wniosku, że stanowiąca podstawę opodatkowania czysta wartość rzeczy po potrąceniu nakładów poczynionych przez Wnioskodawcę równa się zeru, przy przyjęciu, iż aktualne ceny rynkowe odpowiadają wysokości poczynionych nakładów? (...) Czy występuje podatek od wartości rzeczy w części przekraczającej wartość udziału we współwłasności." Wnioskodawca stwierdził, że "w przypadku nieodpłatnego zniesienia współwłasności należy od podstawy opodatkowania odjąć wartość długów i ciężarów (czysta wartość). W związku z powyższym uwzględniając nakłady, Wnioskodawca nie nabywa nic ponad to co wcześniej posiadał. Jednocześnie jeśli czysta wartość nieruchomości nabytej w wyniku zniesienia współwłasności przez Wnioskodawcę nie przekroczy kwoty wolnej od podatku w III grupie podatkowej nie wystąpi konieczność zapłaty podatku od spadku i darowizn."

Z takim stanowiskiem nie można się zgodzić. Do długów i ciężarów obniżających podstawę opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn, nie można bowiem zaliczyć wydatków poniesionych przez Wnioskodawcę na rozbudowę budynku mieszkalnego posadowionego na gruncie w użytkowaniu wieczystym, będących przedmiotem umowy zniesienia współwłasności. Pojęcia poniesionych nakładów nie można bowiem utożsamiać z pojęciem "długów i ciężarów" obniżających podstawę opodatkowania. Potwierdzeniem tego jest zapis zawarty w art. 7 ust. 4 ustawy. Z jego treści jasno wynika, iż jedynie przy nabyciu w drodze zasiedzenia wartość dokonanych nakładów podlega wyłączeniu z podstawy opodatkowania. Gdyby ustawodawca chciał taką zasadę zastosować również przy nabyciu innym tytułem, np. tytułem zniesienia współwłasności, niewątpliwie uczyniłby taki zapis. Gdyby natomiast wolą ustawodawcy było, aby nakłady poniesione przez nabywcę były wyłączane z podstawy opodatkowania jako ciężar lub dług (na mocy art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn) w przypadku nabycia na mocy wszystkich tytułów określonych w ustawie, to bezzasadnym byłoby zawieranie specjalnej regulacji w art. 7 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Wbrew zatem twierdzeniu Wnioskodawcy - w wypadku, gdy wartość udziału w nieruchomości budynkowej i w prawie wieczystego użytkowania gruntu nabytych w drodze zniesienia współwłasności przekroczy udział posiadany przed zniesieniem współwłasności, wartość poczynionych przez Wnioskodawcę nakładów nie obniży podstawy opodatkowania.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie - w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.