IBPB-2-1/4514-179/15/ASz

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. , poz. 643) #8722; Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 7 sierpnia 2015 r. (data wpływu do Biura - 7 sierpnia 2015 r.), uzupełnionym 6 października 2015 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie obowiązków płatnika w związku ze sprzedażą zorganizowanej części przedsiębiorstwa #8722; jest prawidłowe.

W dniu 7 sierpnia 2015 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie obowiązków płatnika w związku ze sprzedażą zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych w piśmie z 18 września 2015 r. znak: IBPP3/4512-594/15/KG oraz IBPB-2-1/4514-179/15/ASz, wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono 6 października 2015 r.

W przedmiotowym wniosku oraz jego uzupełnieniu zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Syndyk masy upadłości spółki zamierza sprzedać w ramach postępowania upadłościowego zorganizowaną część przedsiębiorstwa. Przedmiotem sprzedaży jest zorganizowana część przedsiębiorstwa, a zatem zbiór rzeczy i praw majątkowych składających się na zorganizowaną część przedsiębiorstwa jako zespół składników majątkowych (materialnych i niematerialnych) - wyodrębniony organizacyjnie, finansowo, funkcjonalnie.

W skład przedmiotu zamierzonej sprzedaży wejdą: własność budynków i budowli (rzeczy) oraz prawa majątkowe (między innymi prawo użytkowania wieczystego działek gruntu).

Wnioskodawca, jako notariusz, jest płatnikiem podatku od czynności cywilnoprawnych, zgodnie z brzmieniem art. 10 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, z którego wynika, że notariusze są płatnikami podatku od czynności cywilnoprawnych dokonywanych w formie aktu notarialnego.

Wnioskodawca wskazał, że nie jest nabywcą tzw. "zorganizowanej części przedsiębiorstwa" sprzedawanej przez syndyka masy upadłości, nie jest stroną przyszłej transakcji, jednakże jako notariusz będzie sporządzał w przyszłości umowę sprzedaży - w prawem przewidzianej formie aktu notarialnego.

Umowa sprzedaży będzie obejmować cały majątek masy upadłości w postaci zorganizowanej części przedsiębiorstwa upadłego. W skład tej sprzedaży wejdą: własność budynków, budowli i urządzeń (rzeczy) oraz prawa majątkowe (między innymi prawo użytkowania wieczystego gruntu). Kupujący przejmie umowy zawarte z dostawcami mediów, obowiązek odprowadzania opłat za wieczyste użytkowanie gruntów i podatek od nieruchomości, na kupującego przejdą również wszystkie obowiązujące umowy w zakresie wynajmu pomieszczeń biurowych i magazynowych.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

W jaki sposób będzie naliczony podatek od czynności cywilnoprawnych. Czy będzie naliczony (według odpowiedniej stawki) od całości, tj. wartości całej zorganizowanej części przedsiębiorstwa czy będzie naliczony tylko od wartości rynkowej sprzedawanych/ego prawa użytkowania wieczystego działek gruntu (wchodzących w skład ww. zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Zdaniem Wnioskodawcy, sprzedaż zorganizowanej części przedsiębiorstwa w omawianym zagadnieniu nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wnioskodawca wskazał, że zgodnie z art. 2 ust. 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają podatkowi umowy sprzedaży rzeczy w postępowaniu egzekucyjnym lub upadłościowym.

Prawo użytkowania wieczystego gruntu nie jest rzeczą - w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego, albowiem (zgodnie z art. 45 Kodeksu cywilnego) rzeczami w rozumieniu tego Kodeksu są tylko przedmioty materialne. Sprzedaż praw majątkowych (w tym prawa użytkowania wieczystego gruntu) w postępowaniu egzekucyjnym lub upadłościowych nie jest sprzedażą rzeczy, a zatem nie korzysta z wyłączenia z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Natomiast wartość sprzedawanych w tym postępowaniu nieruchomości oraz ruchomości (rzeczy) nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (a to zgodnie z powołanym powyżej art. 2 ust. 3 ww. ustawy).

Zdaniem Wnioskodawcy, podatek od czynności cywilnoprawnych będzie naliczany tylko od wartości sprzedawanych praw majątkowych, którym jest między innymi prawo użytkowania wieczystego działek gruntu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie należy zaznaczyć, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawcy tylko w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych w części odnoszącej się do obowiązków płatnika w związku ze sprzedażą zorganizowanej części przedsiębiorstwa. W zakresie podatku od towarów i usług zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 626, z późn. zm.), podatkowi podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

Stosownie do art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2, powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.

Zgodnie z art. 4 pkt 1 cyt. ustawy obowiązek podatkowy przy umowie sprzedaży ciąży na kupującym.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych przy umowie sprzedaży, podstawę opodatkowania stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego.

Natomiast art. 7 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy określa stawki podatku, które wynoszą od umowy sprzedaży:

Zgodnie natomiast z art. 10 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatnicy są obowiązani, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych, według ustalonego wzoru, oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, z wyłączeniem przypadków, gdy podatek jest pobierany przez płatnika. Sytuacja taka przewidziana została w ust. 2 tego przepisu, stosownie do treści którego notariusze są płatnikami podatku od czynności cywilnoprawnych dokonywanych w formie aktu notarialnego.

Z powyższych przepisów wynika zatem, że - co do zasady #8722; umowy sprzedaży rzeczy i praw majątkowych podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Należy jednak zauważyć, że w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

I tak na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

Natomiast stosownie do art. 2 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie podlegają temu podatkowi umowy sprzedaży rzeczy w postępowaniu egzekucyjnym lub upadłościowym.

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że syndyk masy upadłości spółki zamierza sprzedać w ramach postępowania upadłościowego zorganizowaną część przedsiębiorstwa. W skład przedmiotu zamierzonej sprzedaży wejdą: własność budynków i budowli (rzeczy) oraz prawa majątkowe (między innymi prawo użytkowania wieczystego działek gruntu).

Wnioskodawca, jako notariusz będzie sporządzał w przyszłości umowę sprzedaży w formie aktu notarialnego.

Należy wskazać, że zgodnie z art. 45 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm.) rzeczami w rozumieniu ww. Kodeksu są tylko przedmioty materialne. Natomiast art. 555 ww. Kodeksu stanowi, że przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio do sprzedaży energii oraz do sprzedaży praw.

Rzeczy dzielą się na nieruchomości (grunty, budynki oraz części budynków tzw. nieruchomości lokalowe) i na rzeczy ruchome. Prawami majątkowymi są natomiast przysługujące danej osobie prawa do korzystania i rozporządzania określoną rzeczą lub prawem ustanowionym na tej rzeczy, np. prawo wieczystego użytkowania czy też nakłady poczynione na rzecz.

Wnioskodawca wskazał, że umowa sprzedaży będzie obejmować cały majątek masy upadłości w postaci zorganizowanej części przedsiębiorstwa upadłego. W skład tej sprzedaży wejdą własność budynków, budowli i urządzeń (rzeczy) oraz prawa majątkowe (między innymi prawo użytkowania wieczystego gruntu).

W świetle powołanych powyżej przepisów należy zatem uznać, że budynki, budowle i urządzenia są rzeczami (nieruchomościami, ruchomościami) i tym samym ich sprzedaż dokonana w postępowaniu upadłościowym nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Natomiast prawa majątkowe (w tym prawo użytkowania wieczystego gruntu) nie są rzeczami, co oznacza, że sprzedaż praw majątkowych w postępowaniu upadłościowym nie może korzystać z wyłączenia z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zaznaczyć należy, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub z tego podatku zwolniona (z uwzględnieniem wyjątków wskazanych w treści przepisu).

W związku z powyższym, jeżeli istotnie jak wskazuje Wnioskodawca transakcja sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, sprzedaż praw majątkowych (w tym prawa użytkowania wieczystego), która objęta będzie opisaną we wniosku transakcją (tekst jedn.: sprzedażą zorganizowanej części przedsiębiorstwa w ramach postępowania upadłościowego) będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy. W tej części nie znajdzie bowiem zastosowania wyłączenie, o którym mowa zarówno w art. 2 pkt 4 ustawy jak i art. 2 pkt 3 ww. ustawy.

Zatem Wnioskodawca będzie zobowiązany do naliczenia podatku od czynności cywilnoprawnych tylko od wartości sprzedawanych praw majątkowych (m.in. prawa użytkowania wieczystego).

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy uznano za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.