IBPB-2-1/4511-198/15/AD

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) w związku z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. , poz. 643) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 22 maja 2015 r. (data wpływu do Biura - 2 czerwca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania otrzymanego za wywłaszczoną nieruchomość - jest prawidłowe.

W dniu 22 maja 2015 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania otrzymanego za wywłaszczoną nieruchomość.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 9 kwietnia 2014 r. umową darowizny sporządzoną w kancelarii notarialnej w T. Wnioskodawczyni wraz z mężem otrzymała (na prawach wspólności ustawowej małżeńskiej) od swojego teścia nieruchomość stanowiącą działkę nr X o pow. 0,1500 ha położoną w W.

Pismem z dnia 27 sierpnia 2014 r. Urząd Wojewódzki zawiadomił Wnioskodawczynię i jej męża o wszczęciu postępowania na wniosek S.A. w sprawie wydania decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej inwestycji pn.: "(...)". W piśmie tym wskazano m.in. działkę należącą do Wnioskodawczyni i jej męża, jako działkę położoną w liniach rozgraniczających teren inwestycji. Wnioskodawczynię wraz z jej mężem poinformowano również, że inwestorem jest S.A. z siedzibą w W., a linia kolejowa nr Y na całej długości jest linią o znaczeniu państwowym wymienioną w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 20 sierpnia 2010 r. w sprawie wykazu linii kolejowych o znaczeniu państwowym.

Kolejnym pismem z dnia 6 października 2014 r. ten sam Urząd powiadomił Wnioskodawczynię i jej męża, że Wojewoda - na podstawie art. 9q ust. 2 ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym - wydał w dniu 6 października 2014 r. decyzję o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej dla inwestycji pn.: "(...)" w ramach zamierzenia: "zaprojektowanie i wykonanie robót budowlanych na linii kolejowej (...)" w ramach projektu: "modernizacja linii kolejowej (...)". W zawiadomieniu tym poinformowano Wnioskodawczynię i jej męża, że zgodnie z art. 9s ust. 3 ww. ustawy nieruchomości wydzielone liniami rozgraniczającymi teren, czyli m.in. działka należąca do Wnioskodawczyni i jej męża, stają się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej stała się ostateczna. Ponadto Wnioskodawczynię poinformowano, że zgodnie z dyspozycją art. 9y ust. 1 ww. ustawy z tytułu przeniesienia na rzecz Skarbu Państwa własności nieruchomości, o których mowa w art. 9s ust. 3 i 3a oraz 9x ust. 4 cyt. ustawy, właścicielowi tej nieruchomości przysługuje odszkodowanie, w wysokości uzgodnionej między Y. S.A. a dotychczasowym właścicielem.

Protokołem uzgodnienia wysokości odszkodowania za przejęcie praw do nieruchomości decyzją o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej, Wnioskodawczyni wraz z mężem 15 grudnia 2014 r. zaakceptowała zaproponowane im odszkodowanie za ww. nieruchomość. Nadto, wobec spełnienia przesłanek określonych w art. 9y ust. 3e ustawy, wysokość tego odszkodowania powiększono o kwotę stanowiącą 5% wartości nieruchomości.

W dniu 1 kwietnia 2015 r. pełna kwota odszkodowania powiększona o wspomniane 5% wpłynęła na rachunek bankowy należący do Wnioskodawczyni i jej męża.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy w zaistniałym stanie faktycznym przychód z tytułu odszkodowania za przejętą na rzecz Skarbu Państwa (w użytkowaniu wieczystym X.) nieruchomość podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawczyni, przychód z tytułu odszkodowania, który uzyskała wraz z mężem, jest wolny od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z treści powyżej wskazanego artykułu wynika, iż przychód z tytułu odszkodowania wypłaconego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami (ustawa z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym wymieniona jest w art. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami jako ustawa w zakresie dotyczącym gospodarki nieruchomościami) wolny jest od podatku dochodowego. Jednakże zwolnienie to nie dotyczy przypadku gdy zostaną łącznie spełnione dwa warunki tj. 1) nabycie nieruchomości w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego (...) 2) za cenę niższą o co najmniej 50% od wysokości odszkodowania.

Wprawdzie w przypadku Wnioskodawczyni i jej męża doszło do nabycia nieruchomości w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego, jednak nabycie to nastąpiło nieodpłatnie - w drodze umowy darowizny, w której brak takiego elementu jak cena, a więc drugi warunek wyłączający zwolnienie z podatku dochodowego nie został spełniony. Wobec powyższego wyłączenie zwolnienia od podatku w przedmiotowej sprawie nie ma zastosowania, a więc przychód ten należy uznać za wolny od podatku.

Na potwierdzenie swojego stanowiska Wnioskodawczyni powołała się na interpretację indywidualną.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 307, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z treści tego przepisu wynika zatem, iż opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w katalogu zwolnień przedmiotowych ustawy, bądź, od których Minister Finansów zaniechał poboru podatku, w drodze rozporządzenia.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Odszkodowanie stanowi co do zasady przychód w rozumieniu zacytowanego wyżej art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 omawianej ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku.

Jednakże należy podkreślić, iż korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Stosownie zaś do art. 21 ust. 1 pkt 29 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami lub z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu, stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami; nie dotyczy to przypadków, gdy właściciel nieruchomości, o której mowa w zdaniu pierwszym, nabył jej własność w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę niższą o co najmniej 50% od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub w związku z realizacją prawa pierwokupu.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w kwietniu 2014 r. Wnioskodawczyni wraz z mężem nabyła w drodze darowizny nieruchomość stanowiącą działkę o pow. 0,1500 ha.

W oparciu o przepisy ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (Dz. U. z 2013 r. poz. 1594, z późn. zm. - w brzmieniu obowiązującym do 24 lutego 2015 r.) działka należąca do Wnioskodawczyni i jej męża stała się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej z dnia 6 października 2014 r. stała się ostateczna.

W związku z przejęciem nieruchomości przez Skarb Państwa Wnioskodawczyni i jej mężowi jako właścicielom ww. nieruchomości zostało wypłacone odszkodowanie.

Wskazana przez Wnioskodawczynię ustawa o transporcie kolejowym określająca m.in. szczegółowe zasady i warunki przygotowania inwestycji dotyczących linii kolejowych o znaczeniu państwowym, w tym warunki lokalizacji i nabywania nieruchomości na ten cel oraz organy właściwe w tych sprawach, została wymieniona w art. 2 pkt 10 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2014 r. poz. 518, z późn. zm.), jako ustawa stanowiąca lex specialis do ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Stosownie do art. 9o ust. 1 ww. ustawy decyzję o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej wydaje wojewoda, na wniosek Spółki Akcyjnej.

Na podstawie art. 9q ust. 2 cyt. ustawy o transporcie kolejowym, Wojewoda doręcza decyzję o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej wnioskodawcy oraz wysyła zawiadomienie o jej wydaniu właścicielom lub użytkownikom wieczystym nieruchomości objętych wnioskiem o wydanie tej decyzji na adres wskazany w katastrze nieruchomości. Pozostałe strony zawiadamia w drodze obwieszczeń w urzędzie wojewódzkim i urzędach gmin właściwych ze względu na przebieg linii kolejowej, na stronach internetowych tych gmin oraz urzędu wojewódzkiego, a także w prasie lokalnej. Doręczenie zawiadomienia na adres wskazany w katastrze nieruchomości jest skuteczne.

Nieruchomości wydzielone liniami rozgraniczającymi teren, o którym mowa w ust. 2, stają się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej stała się ostateczna (art. 9s ust. 3 ww. ustawy).

Zgodnie z art. 9s ust. 4 ustawy o transporcie kolejowym do ustalenia wysokości i wypłacenia odszkodowania w przypadkach, o których mowa w ust. 3 i 3a, stosuje się odpowiednio przepisy o gospodarce nieruchomościami, z zastrzeżeniem art. 9y i 9z.

Natomiast stosownie do art. 9y ust. 1 za nieruchomości oraz ograniczone prawa rzeczowe do nieruchomości, o których mowa w art. 9s ust. 3 i 3a oraz art. 9x ust. 4, przysługuje odszkodowanie w wysokości uzgodnionej między Y. S.A. a dotychczasowym właścicielem lub użytkownikiem wieczystym nieruchomości, a także osobą, której przysługują ograniczone prawa rzeczowe do nieruchomości.

W myśl art. 9y ust. 3e cyt. ustawy, jeżeli dotychczasowy właściciel lub użytkownik wieczysty nieruchomości objętej decyzją o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej odpowiednio wyda tę nieruchomość lub wyda nieruchomość i opróżni lokal oraz inne pomieszczenia niezwłocznie, lecz nie później niż w terminie 28 dni od dnia:

- wysokość odszkodowania powiększa się o kwotę równą 5% wartości nieruchomości lub wartości prawa użytkowania wieczystego.

W związku z powyższym należy uznać, iż opisane we wniosku odszkodowanie, zostało wypłacone stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z analizy art. 21 ust. 1 pkt 29 cytowanej ustawy wynika, że przedmiotowe zwolnienie nie będzie przysługiwało, w sytuacji gdy łącznie spełnione zostaną następujące warunki:

* nabycie nieruchomości nastąpiło w okresie dwóch lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego lub odpłatnym zbyciem,

* cena jej nabycia była o co najmniej 50% niższa od wysokości odszkodowania lub ceny zbycia.

Zatem w przypadku, gdy spełniony będzie tylko jeden z warunków wyłączających zwolnienie, albo gdy żaden z nich nie zostanie spełniony, wówczas uzyskany przychód korzysta ze zwolnienia.

Analizując powyższe należy stwierdzić, iż Wnioskodawczyni nabyła własność nieruchomości w okresie dwóch lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego. Tym samym należy uznać, że pierwszy warunek wyłączający możliwość skorzystania ze zwolnienia został spełniony. Nie został natomiast spełniony drugi z warunków wyłączający skorzystanie z przedmiotowego zwolnienia, dotyczący ceny nabycia, ponieważ Wnioskodawczyni nabyła nieruchomość w drodze darowizny, co nie pozwala na ustalenie ceny jej nabycia.

Stosownie bowiem do art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm.), przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Skoro zatem przy nabyciu w drodze darowizny, z uwagi na jej nieodpłatny charakter, cena nie stanowi elementu tej umowy, nie będzie spełniony drugi warunek wyłączający przedmiotowe zwolnienie.

Biorąc zatem powyższe pod uwagę należy stwierdzić, iż odszkodowanie, które Wnioskodawczyni otrzymała skorzysta ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a zatem nie będzie podlegało opodatkowaniu.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Należy także podkreślić, że z uwagi na to, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - niniejsza interpretacja wywołuje tylko skutki prawne dla Wnioskodawczyni, tylko ona może czerpać z niej ochronę. Jeżeli zatem mąż Wnioskodawczyni chciałby uzyskać interpretacje dla siebie, winien wystąpić z odrębnym wnioskiem.

Odnosząc się do powołanej we wniosku interpretacji indywidualnej wskazać należy, iż rozstrzygnięcie w niej zawarte nie jest wiążące dla tutejszego Organu. Interpretacje organów podatkowych dotyczą tylko konkretnych, indywidualnych spraw podatników, osadzonych w określonym stanie faktycznym lub zdarzeniu przyszłym i tylko w tych sprawach rozstrzygnięcia w każdej z nich zawarte są wiążące.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.