IBPB-2-1/1/4515-32/15/MCZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) w zw. z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. , poz. 643) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 22 maja 2015 r. (data wpływu do Biura - 27 maja 2015 r.), uzupełnionym 17 i 19 sierpnia 2015 r., o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych spłaty kredytu hipotecznego przez jednego z pozostałych współkredytobiorców - jest prawidłowe.

W dniu 27 maja 2015 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych spłaty kredytu hipotecznego przez jednego z pozostałych współkredytobiorców.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego w piśmie z 6 sierpnia 2015 r. znak: IBPB-2-1/4511-179/15/MCZ i znak: IBPB-2-1/4515-32/15/MCZ wezwano o jego uzupełnienie. Wniosek uzupełniono 17 sierpnia 2015 r. (uiszczenie opłaty) i 19 sierpnia 2015 r. (pozostałe braki formalne).

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca wraz z narzeczoną E.M. zamierzają zakupić nieruchomość. Nieruchomość ta zostanie zakupiona w udziałach wynoszących 1/2 dla Wnioskodawcy oraz 1/2 dla E.M. Tytułem ceny za zakupione udziały Wnioskodawca i jego narzeczona uiszczą na rzecz sprzedającego kwoty po 86.000 zł.

Zakupiona nieruchomość zostanie przeznaczona pod budowę ich domu jednorodzinnego.

Celem pozyskania środków na zakup nieruchomości Wnioskodawca oraz E.M. zamierzają zaciągnąć kredyt hipoteczny. Uzyskana kwota kredytu zostanie w całości przeznaczona na zakup nieruchomości opisanej wyżej, z czego połowa kwoty kredytu zostanie przeznaczona na sfinansowanie udziału Wnioskodawcy a druga połowa na sfinansowanie udziału E.M.

Z uwagi na brak zdolności kredytowej Wnioskodawcy oraz jego narzeczonej umowa kredytu zostanie zawarta również z rodzicami Wnioskodawcy, jako współkredytobiorcami.

Wnioskodawca, jego rodzice i narzeczona E.M. będą występować w umowie kredytu hipotecznego jako współkredytobiorcy i będą zobowiązani solidarnie wobec banku do spłaty całości kredytu.

Wnioskodawca i jego narzeczona nie są spokrewnieni ani spowinowaceni, nie pozostają w momencie składania niniejszego wniosku w związku małżeńskim. L.C. oraz W.C. są rodzicami Wnioskodawcy.

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą i posiada nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce. Nabywana nieruchomość nie będzie wykorzystywana na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej.

Pozostali współkredytobiorcy posiadają nieograniczony obowiązek podatkowy na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej.

W zależności od dysponowania środkami finansowymi, zaciągnięty kredyt może zostać spłacony wspólnie przez współkredytobiorców, w części przypadającej na każdego współkredytobiorcę, bądź też w całości lub w większej części przez jednego ze współkredytobiorców.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że:

Spłata kredytu przez pozostałych współkredytobiorców nie będzie związana ze zmianą warunków umowy kredytu, gdyż każda z osób zaciągających kredyt (Wnioskodawca, jego rodzice i narzeczona) będzie zobowiązana do spłaty całości kredytu i spłata kredytu przez każdą z tych osób będzie stanowiło wypełnienie zawartej umowy kredytu.

Spłata kredytu nie będzie miała wpływu na własność zakupionej nieruchomości. Wnioskodawca wraz z narzeczoną E.M. pozostaną współwłaścicielami nieruchomości niezależnie od tego, kto ostatecznie spłaci całość, bądź większą cześć kredytu.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytania:

1. Czy spłata kredytu przez jednego z pozostałych współkredytobiorców (rodziców Wnioskodawcy lub narzeczoną) stanowi nabycie praw majątkowych podlegające opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn u Wnioskodawcy.

2. Jeżeli odpowiedź na to pytanie jest twierdząca, to w jaki sposób należy policzyć wartość nabytego prawa majątkowego przez Wnioskodawcę z tytułu podatku od spadków i darowizn.

3. Czy w przypadku spłaty kredytu przez jednego z pozostałych współkredytobiorców (rodziców Wnioskodawcy lub jego narzeczoną), powstaje obowiązek złożenia przez Wnioskodawcę deklaracji SD-3 oraz SD-Z2 zgodnie z przepisami ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Ad. 1

Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż spłata kredytu przez któregokolwiek z pozostałych współkredytobiorców nie stanowi nabycia przez Wnioskodawcę praw majątkowych w rozumieniu przepisu art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Tym samym nie powstanie u Wnioskodawcy obowiązek podatkowy na gruncie przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Uzasadniając swoje stanowisko Wnioskodawca wskazał, że współkredytobiorca (rodzice Wnioskodawcy lub narzeczona E.M.) dokonując spłaty kredytu zwalnia się z zobowiązania względem banku do spłaty kredytu, do którego spłaty jest zobowiązany w całości jako dłużnik solidarny. Tym samym działanie takie nie może zostać potraktowane jako darowizna na rzecz Wnioskodawcy, gdyż nie powoduje przejścia na jego rzecz jakichkolwiek praw majątkowych z tytułu dokonanej spłaty kredytu, a stanowi jedynie zwolnienie Wnioskodawcy z długu.

Ponadto, zgodnie z art. 376 § 1 Kodeksu cywilnego, w przypadku spłaty zobowiązania przez jednego z dłużników solidarnych, dłużnik ten ma prawo regresu do pozostałych dłużników w częściach równych, chyba że coś innego wynika z treści istniejącego pomiędzy stosunku prawnego. Zwolnienie z długu nie następuje więc pod tytułem darmym.

Nadto, zwolnienie z długu nie zostało wyszczególnione w wyliczeniu w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, a tym samym działanie takie nie może podlegać opodatkowaniu na gruncie tej ustawy.

Ad. 2

Wobec faktu, iż spłata kredytu przez jednego ze współkredytobiorców nie stanowi czynności opodatkowanej w podatku od spadków i darowizn, nie powstaje po stronie Wnioskodawcy przychód podlegający opodatkowaniu.

Ad. 3

Wobec faktu, iż spłata kredytu przez jednego ze współkredytobiorców nie stanowi czynności opodatkowanej w podatku od spadków i darowizn, nie powstaje u Wnioskodawcy obowiązek złożenia deklaracji SD-3 ani SD-Z2.

Z uwagi na zakres niniejszej interpretacji przywołano powyżej tę część stanowiska Wnioskodawcy, który odnosi się do zagadnień dotyczących podatku od spadków i darowizn.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie należy zaznaczyć, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawczyni dotycząca wyłącznie podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych spłaty kredytu hipotecznego przez jednego z pozostałych współkredytobiorców. W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2015 r. poz. 86, z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

Określony w zacytowanym przepisie przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn wskazuje, iż jest nim co do zasady nieodpłatne nabycie własności rzeczy i praw majątkowych, wyłącznie z tytułów w nim wymienionych. Istota ekonomiczna tego podatku tkwi więc w przyroście majątkowym podatnika, a konkretnie we wzbogaceniu podatnika na skutek przejęcia majątku pod tytułem darmym. Koncentruje się on nie tyle na prawnym akcie obrotu, co na będącym jego następstwem wzbogaceniu podatnika.

Z treści wniosku i jego uzupełnienia wynika, że Wnioskodawca wspólnie z swoimi rodzicami oraz narzeczoną zaciągnął kredyt w banku z przeznaczeniem na nabycie nieruchomości pod budowę budynku jednorodzinnego. Właścicielami zakupionej nieruchomości będą Wnioskodawca wraz z narzeczoną. Jako strona umowy kredytu - kredytobiorca - wskazany jest Wnioskodawca oraz jego rodzice i narzeczona. Do spłaty tego kredytu zobowiązani są wszyscy kredytobiorcy solidarnie. W zależności od dysponowania środkami finansowymi, zaciągnięty kredyt może być spłacony wspólnie przez współkredytobiorców, w części przypadającej na każdego współkredytobiorcę, bądź też w całości lub w większej części przez jednego ze współkredytobiorców. W związku ze spłatą kredytu przez tylko niektórych kredytobiorców, nie nastąpi zmiana warunków umowy kredytu, gdyż każdy z kredytobiorców jest zobowiązany do spłaty całości kredytu i jego spłata przez każdego z kredytobiorców stanowi wypełnienie umowy kredytowej.

Wobec powyższego wyjaśnić należy, że stosownie do art. 366 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.) kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych (solidarność dłużników). W myśl natomiast § 2 tego przepisu aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani.

Z istoty solidarnej odpowiedzialności dłużników wynika, że aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani. Każdy z dłużników solidarnych odpowiada więc za całość długu, a nie tylko część, jaką można by mu przypisać poprzez np. równy podział kwoty długu pomiędzy zobowiązanych.

W sytuacji więc, gdy strona zobowiązania solidarnego spłaca całość zadłużenia bez woli czynienia tego w celu obdarowania pozostałych stron tego zobowiązania, a jedynie w zamiarze zwolnienia się z długu, poprzez samą zapłatę całości, czy też części zobowiązania solidarnego nie może dojść do obdarowania kogokolwiek. Dłużnik solidarny spłaca bowiem własny dług, a nie cudzy.

Wskazać jednak należy, że stosownie do art. 376 § 1 Kodeksu cywilnego, jeżeli jeden z dłużników solidarnych spełnił świadczenie, treść istniejącego między współdłużnikami stosunku prawnego rozstrzyga o tym, czy i w jakich częściach może on żądać zwrotu od współdłużników. Jeżeli z treści tego stosunku nie wynika nic innego, dłużnik, który świadczenie spełnił, może żądać zwrotu w częściach równych. Treść powyższego przepisu wskazuje więc, że z chwilą spełnienia świadczenia przestaje istnieć jakikolwiek stosunek pomiędzy wierzycielem a współdłużnikami solidarnymi. Natomiast dłużnik, który spełnił świadczenie, przestaje być współdłużnikiem solidarnym i staje się wierzycielem dla pozostałych współdłużników.

Dawni współdłużnicy są dalej dłużnikami - lecz wobec innego wierzyciela (dłużnika, który wierzyciela zaspokoił), w stosunku do którego odpowiadają każdy za przypadającą na niego część długu.

W związku z powyższym stwierdzić należy, że opisana we wniosku spłata rat kredytu przez jednego lub kilku pozostałych współkredytobiorcy, solidarnie zobowiązanych z tytułu umowy kredytowej do spłaty zadłużenia, nie spowoduje powstania u Wnioskodawcy obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn. Czynność taka nie jest bowiem wymieniona w określającym przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn art. 1, a zgodnie z art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.) nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków następuje w drodze ustawy. Oznacza to, że jeżeli określona czynność nie została wskazana w ustawie (w tym wypadku w ustawie o podatku od spadków i darowizn), to jej dokonanie nie może powodować powstania obowiązku podatkowego.

Z tego też względu zgodzić się należy z Wnioskodawcą, że w opisanej przez niego sytuacji nie znajdą zastosowania przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn, w szczególności jej art. 1 ust. 1 - określający przedmiot opodatkowania.

Tym samym po stronnie Wnioskodawcy - w związku ze spłatą kredytu przez innych kredytobiorców - nie powstaną skutki w podatku od spadków i darowizn. Spłata ta, jak wynika z wniosku, nie nastąpi bowiem na podstawie żadnego z tytułów wskazanych enumeratywnie w cytowanym art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Dlatego na Wnioskodawcy nie ciąży obowiązek złożenia zgłoszenia SD-Z2 lub SD-3.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji.

Jednocześnie wskazuje się, iż organ podatkowy rozpatruje sprawę tylko i wyłącznie w granicach zdarzenia przedstawionego we wniosku przez Wnioskodawcę. Organ podatkowy nie ocenia zgodności opisu zdarzenia sformułowanego we wniosku z rzeczywistością. Jeżeli zdarzenie przedstawione we wniosku nie odpowiada rzeczywistości, interpretacja nie wywołuje skutków prawnych.

Końcowo wskazać należy, iż przedmiotowa interpretacja - zgodnie ze złożonym wnioskiem została wydana wyłącznie dla Wnioskodawcy. Stosownie bowiem do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej minister właściwy do spraw finansów publicznych, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.