IBPB-1-3/4510-15/15/AW

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) w zw. z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 10 kwietnia 2015 r. (data wpływu do tut. BKIP 14 kwietnia 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych m.in w zakresie ustalenia, czy powstające w wyniku zawarcia umowy cash-poolingu zadłużenie lub wierzytelność spełnia definicję pożyczki, o której mowa w art. 16 ust. 7b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, dla potrzeb stosowania tzw. "niedostatecznej kapitalizacji" (pytanie oznaczone we wniosku nr 1- stan faktyczny) - jest prawidłowe.

W dniu 14 kwietnia 2015 r. wpłynął do tut. BKIP wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych m.in. w zakresie ustalenia, czy powstające w wyniku zawarcia umowy cash-poolingu zadłużenie lub wierzytelność spełnia definicję pożyczki, o której mowa w art. 16 ust. 7b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, dla potrzeb stosowania tzw. "niedostatecznej kapitalizacji".

We wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca (dalej: "Spółka") należy do międzynarodowej grupy kapitałowej (dalej: "Grupa"). Podstawowym przedmiotem działalności Spółki jest produkcja części i podzespołów dla przemysłu motoryzacyjnego oraz działalność projektowa w tym zakresie.

Spółka przystąpiła wraz z innymi podmiotami wchodzącymi w skład grupy kapitałowej do wewnątrzgrupowego programu scentralizowanego zarządzania płynnością finansową. Program ten ma na celu koordynację i optymalizację wykorzystania nadwyżek finansowych generowanych przez uczestników oraz zaspokajanie ich potrzeb finansowych związanych z przepływem środków pieniężnych (dalej jako: "Struktura" lub "System").

Struktura ma formułę tzw. rzeczywistego cash-poolingu, tj. przewiduje rzeczywiste transfery środków pomiędzy rachunkami bankowymi uczestników Struktury oraz rachunkiem rozliczeniowym podmiotu, który będzie zarządzać środkami. Na mocy porozumienia z 20 czerwca 2014 r., szczególną rolę w ramach Struktury realizuje spółka prawa luksemburskiego, należąca do wspomnianej Grupy, która pełni w ramach Struktury funkcję podmiotu zarządzającego oraz agenta rozliczeniowego, tzw. Pool leadera (wcześniej analogiczną funkcję pełniła spółka prawa francuskiego).

Niezależnie od powyższego, spółki wchodzące w skład Struktury korzystają ze wsparcia technicznego banku (dalej: "Bank"), polegającego przede wszystkim na prowadzeniu rachunków bankowych uczestników oraz organizacji transferów środków w ramach rozliczeń dotyczących Struktury.

Dla potrzeb Struktury, Spółka oraz pozostali uczestnicy korzystają ze swoich rachunków bieżących, prowadzonych w Banku obsługującym Strukturę. Ponadto Pool leader, jako agent rozliczeniowy Struktury, posiada w Banku specjalny rachunek (dalej: "rachunek rozliczeniowy"), za pośrednictwem którego realizowane są operacje zarządzania płynnością finansową uczestników.

Spółka (tak jak pozostałe podmioty będące uczestnikami) podpisała z Pool leaderem wielostronną umowę o scentralizowane zarządzanie środkami pieniężnymi ("Centralised Cash Management Agreement"), upoważniającą Pool leadera do zarządzania środkami Spółki w ramach funkcjonowania Struktury (dalej: "Umowa").

Zgodnie z treścią Umowy, Struktura opiera się zasadniczo na następujących założeniach:

* Pool leader, działający jako agent rozliczeniowy w ramach Struktury, otworzył w Banku specjalny rachunek rozliczeniowy, za pośrednictwem którego realizowane są operacje zarządzania płynnością finansową uczestników, tj. konsolidowania sald na rachunkach bieżących uczestników;

* W przypadku powstania dodatniego salda na rachunku bieżącym uczestnika, nadwyżka środków z tego rachunku jest kierowana z rachunku bieżącego na rachunek rozliczeniowy Pool leadera;

* W przypadku powstania ujemnego salda na rachunku bieżącym uczestnika, niedobór środków na tym rachunku jest uzupełniany poprzez przekierowanie środków na rachunek bieżący ze środków zgromadzonych na rachunku rozliczeniowym Pool leadera;

* Jeżeli na rachunku bieżącym uczestnika wystąpi saldo dodatnie, uczestnikowi przysługują odsetki kredytowe. W przeciwnym wypadku, tj. gdy na rachunku bieżącym uczestnika wystąpi saldo ujemne, uczestnik jest obciążany z tego tytułu odsetkami debetowymi;

* Odsetki (debetowe oraz kredytowe) są obliczane w okresach miesięcznych, wpływając na saldo rachunku bieżącego uczestnika na dzień ich rozliczenia;

* Za swoje usługi (tekst jedn.: usługi zarządzania Strukturą oraz pełnienia funkcji Pool leadera), Pool leader pobiera od każdego z uczestników (w tym Spółki) wynagrodzenie, którego wysokość ustalana jest w sposób określony w zawartej Umowie.

Opisana Struktura została implementowana w ramach Grupy w celu umożliwienia jej poszczególnym uczestnikom uzyskiwania korzyści płynących z:

* optymalizacji zarządzania ich środkami finansowymi;

* zmniejszenia średniego ważonego kosztu finansowania, a poprzez to również zmniejszenia opłat ponoszonych za usługi finansowe i bankowe;

* uzyskania godziwej stopy zwrotu od generowanych nadwyżek środków pieniężnych.

Z perspektywy Spółki, przystąpienie do opisywanej Struktury oznacza przede wszystkim zmniejszenie kosztów zewnętrznego finansowania (związanego z możliwością pokrywania ewentualnych ujemnych sald dziennych Spółki) oraz zwiększenie efektywności wykorzystania nadwyżek Spółki poprzez powierzenie ich zarządzania wyspecjalizowanej instytucji.

Spółka oraz Pool leader są podmiotami powiązanymi w rozumieniu przepisów u.p.d.o.p., natomiast Bank oraz jego jednostki zlokalizowane w innych krajach, zaangażowane w rozliczenia dokonywane w ramach Struktury, są podmiotami niezależnymi, niepowiązanymi z żadnym z uczestników Struktury cash-poolingu.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy w przypadku korzystania przez Spółkę z finansowania innych podmiotów lub udzielania przez Spółkę innym podmiotom uczestniczącym w opisanej Strukturze cash-poolingu finansowania, powstające w konsekwencji zadłużenie lub wierzytelność spełnia definicję pożyczki określoną w art. 16 ust. 7b u.p.d.o.p., dla potrzeb stosowania przepisów dotyczących tzw. niedostatecznej kapitalizacji... (pytanie oznaczone we wniosku nr 1- stan faktyczny)

Zdaniem Wnioskodawcy, zawarta umowa cash-poolingu, spełnia przesłanki sformułowane w art. 16 ust. 7b u.p.d.o.p., w związku z czym, zadłużenie Spółki wobec innych podmiotów biorących udział w Strukturze cash-poolingu lub zadłużenie innych podmiotów wobec Spółki powinny być traktowane dla potrzeb stosowania przepisów dotyczących tzw. niedostatecznej kapitalizacji jako pożyczka.

Umowa cash-poolingu jest formą efektywnego zarządzania środkami finansowymi, stosowaną przez podmioty należące do jednej grupy kapitałowej lub podmioty powiązane ekonomicznie w jakikolwiek inny sposób. Sprowadza się ona do koncentrowania środków pieniężnych z jednostkowych rachunków poszczególnych podmiotów na wspólnym rachunku grupy i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą, przy wykorzystaniu korzyści skali. Pozwala to na kompensowanie przejściowych nadwyżek, wykazywanych przez jedne z podmiotów z przejściowymi niedoborami zaistniałymi u innych podmiotów. Dzięki temu dochodzi do minimalizowania kosztów kredytowania działalności podmiotów z grupy, poprzez kredytowanie się przy wykorzystaniu środków własnych grupy. W ramach porozumienia cash-poolingu, uczestnicy wskazują podmiot organizujący cash-pooling i zarządzający systemem, tzw. Pool leadera (Agenta), którym może być wyspecjalizowany bank, jak również jednostka z grupy. Zarządzający systemem w ramach umowy zapewnia dla wszystkich uczestników systemu środki finansowe na pokrycie sald ujemnych, a w przypadku wystąpienia sald dodatnich na rachunkach uczestników, to na jego rachunek trafiają środki finansowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p., kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Ustawą z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2014 r. poz. 1328 z późn. zm.), wprowadzono zmiany do u.p.d.o.p., obejmujące m.in. regulacje dotyczące niedostatecznej kapitalizacji, które weszły w życie 1 stycznia 2015 r. Zgodnie z brzmieniem art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61, nadanym ustawą zmieniającą, do kosztów uzyskania przychodów nie zalicza się:

* odsetek od pożyczek udzielonych spółce przez podmiot posiadający bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki albo udzielonych łącznie przez podmioty posiadające łącznie bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, jeżeli wartość zadłużenia spółki wobec podmiotów posiadających bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, uwzględniającego również zadłużenie z tytułu pożyczek, przekroczy łącznie wartość kapitału własnego spółki - w proporcji, w jakiej wartość zadłużenia przekraczająca wartość kapitału własnego spółki pozostaje do całkowitej kwoty tego zadłużenia wobec tych podmiotów, określonej na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc zapłaty odsetek od pożyczek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu własnego takiej spółdzielni;

* odsetek od pożyczek udzielonych spółce przez inną spółkę, jeżeli w obu tych spółkach ten sam podmiot bezpośrednio lub pośrednio posiada nie mniej niż po 25% udziałów (akcji), a wartość zadłużenia spółki otrzymującej pożyczkę wobec spółki udzielającej pożyczki oraz wobec podmiotów posiadających bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) spółki otrzymującej pożyczkę, uwzględniającego również zadłużenie z tytułu pożyczek, przekroczy łącznie wartość kapitału własnego spółki otrzymującej pożyczkę - w proporcji, w jakiej wartość zadłużenia przekraczająca wartość kapitału własnego spółki pozostaje do całkowitej kwoty tego zadłużenia, określonej na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc zapłaty odsetek od pożyczek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu własnego takiej spółdzielni.

Stosownie do art. 16 ust. 7b u.p.d.o.p., przez pożyczkę, o której mowa w ust. 1 pkt 60 i 61 oraz art. 15c, rozumie się każdą umowę, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy; przez pożyczkę tę rozumie się także kredyt, emisję papierów wartościowych o charakterze dłużnym, depozyt nieprawidłowy lub lokatę; pochodnych instrumentów finansowych nie uważa się za pożyczkę w rozumieniu tego przepisu.

W myśl art. 16 ust. 7g u.p.d.o.p., wartość zadłużenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 60 i 61, pomniejsza się o wartość pożyczek udzielonych podmiotom powiązanym, wskazanym w tych przepisach.

Zauważyć należy, że umowa cash-poolingu to forma zarządzania finansami, stosowana przez podmioty należące do jednej grupy kapitałowej. Celem tego typu narzędzia finansowego jest minimalizowanie kosztów kredytowania działalności podmiotów z grupy. Polskie przepisy prawa cywilnego nie zawierają regulacji odnoszących się do umowy cash-poolingu, stąd też umowę taką zaliczyć należy do tzw. umów nienazwanych. Tym niemniej, cechą dystynktywną umowy scentralizowanego zarządzania płynnością finansową jest przekazywanie własnych środków finansowych przez podmioty, których rachunki wykazują saldo dodatnie, innym podmiotom uczestniczącym w strukturze, wykazującym na rachunkach bieżących saldo ujemne. Jest to zatem forma pokrywania zobowiązań pieniężnych uczestników struktury przez podmioty należące do tej samej grupy kapitałowej dysponujące okresowymi nadwyżkami środków finansowych. Uzyskane przez podmioty wykazujące saldo ujemne środki finansowe podlegają zwrotowi wraz z wynagrodzeniem za korzystanie z tych środków, określonym w formie odsetek.

Odnosząc powołane wcześniej normy prawne do przedstawionego opisu stanu faktycznego należy stwierdzić, że uprawnienie Spółki do korzystania ze środków finansowych w ramach opisanej struktury cash-poolingu lub udostępnianie własnych środków innym podmiotom biorącym udział w Strukturze, powinno zostać uznane za pożyczkę w rozumieniu definicji zawartej w art. 16 ust. 7b u.p.d.o.p., w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2015 r.

Z uzasadnienia projektu nowelizującego przepisy dotyczące tzw. niedostatecznej kapitalizacji z dniem 1 stycznia 2015 r. wynika, że podstawowym celem wprowadzenia przedmiotowych regulacji do u.p.d.o.p. w nowej formie było przeciwdziałanie sytuacji, w której podmiot dominujący wyposaża podmiot zależny w majątek niewspółmiernie niski w stosunku do zakresu prowadzonej przez podmiot zależny działalności i działalność tego podmiotu finansuje pożyczkami (udzielanymi mu bezpośrednio bądź pośrednio).

Należy zauważyć, że korzystanie z nadwyżek środków finansowych, wykazywanych przez inne podmioty uczestniczące w systemie zarządzania płynnością, w celu pokrywania własnych zobowiązań, jest niewątpliwie formą finansowania zewnętrznego. Umożliwienie jednostkom powiązanym finansowania ich bieżących zobowiązań poprzez korzystanie z nadwyżek środków innych podmiotów uczestniczących w Systemie, pozwala niewątpliwie na wyposażenie biorących udział w Strukturze cash-poolingu spółek zależnych w niższy kapitał własny niż w sytuacji, gdyby nie miały one możliwości pokrywania swoich potrzeb w tej formie. Trzeba zatem przyjąć, że wyłączenie umowy cash-poolingu z zakresu regulacji dotyczących ograniczeń związanych z tzw. niedostateczną kapitalizacją byłoby sprzeczne z intencją ustawodawcy, wprowadzającego analizowane regulacje do polskiego porządku prawnego.

Również w doktrynie wyrażane jest stanowisko, zgodnie z którym w odniesieniu w szczególności do tzw. cash-poolingu rzeczywistego, znaleźć powinny zastosowanie ograniczenia wynikające z tzw. niedostatecznej kapitalizacji. Jak wynika z komentarza do u.p.d.o.p. pod redakcją Aleksandry Obońskiej: Wydaje się, że przynajmniej niektóre z systemów cash-pooling mogą spełniać przesłanki umowy pożyczki zdefiniowanej w art. 16 ust. 7b u.p.d.o.p. W szczególności tak będzie w tzw. cash-poolingu rzeczywistym, ponieważ mamy do czynienia z przekazywaniem środków pieniężnych pomiędzy podmiotami, przy jednoczesnym zobowiązaniu do zwrotu danych środków oraz uzyskiwaniu w związku z tym określonego wynagrodzenia w postaci odsetek, co wynika z zasad funkcjonowania takiego systemu. Jednocześnie powyższa definicja "pożyczki" jest przedstawiona przez ustawodawcę bardzo szeroko. Przy takiej interpretacji przepisy o niedostatecznej kapitalizacji będą mogły znaleźć zastosowanie. (Podatek dochodowy od osób prawnych. Komentarz, Aleksandra Obońska, Adam Wacławczyk, Agnieszka Walter, 2014).

Zdaniem Wnioskodawcy, uwzględniając podstawowe reguły techniki legislacyjnej, wprowadzenie przez ustawodawcę definicji pożyczki do u.p.d.o.p. wskazuje w sposób oczywisty, że chciał on nadać temu pojęciu znaczenie odmienne od obowiązującego na gruncie przepisów prawa cywilnego. Analiza regulacji zawartych w art. 720-724 Kodeksu cywilnego (ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r., Dz. U. z 2015 r. poz. 4, dalej: "k.c.") oraz art. 16 ust. 7b u.p.d.o.p. nie pozostawia wątpliwości, że definicja pożyczki zawarta w u.p.d.o.p. ma znacznie szerszy zakres od umowy nazwanej, uregulowanej w powołanych przepisach k.c. Zgodnie bowiem z dyspozycją wspomnianego art. 16 ust. 7b u.p.d.o.p., przez pożyczkę, o której mowa w ust. 1 pkt 60 i 61 oraz art. 15c, rozumie się każdą umowę, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy; przez pożyczkę tę rozumie się także kredyt, emisję papierów wartościowych o charakterze dłużnym, depozyt nieprawidłowy lub lokatę; pochodnych instrumentów finansowych nie uważa się za pożyczkę w rozumieniu tego przepisu.

Brzmienie przytoczonego przepisu u.p.d.o.p. pozwala na sformułowanie wniosku, że zakres pojęcia "pożyczka" na gruncie u.p.d.o.p. obejmuje szereg stanów faktycznych, w których dochodzi do przeniesienia na rzecz innego podmiotu własności środków pieniężnych, przy jednoczesnym obowiązku ich zwrotu przez otrzymującego. Stwierdzenie przez ustawodawcę, że przez pożyczkę rozumie się każdą umowę spełniającą przytoczone, określone w sposób szeroki, kryteria ustawowe, pozwala na przyjęcie, że przepis ten należy interpretować w sposób funkcjonalny, obejmując jego zakresem wszystkie przypadki, gdy dochodzi do przeniesienia na inny podmiot własności środków pieniężnych, przy jednoczesnym obowiązku ich zwrotu przez otrzymującego.

Wnioskodawca pragnie podkreślić, że zaprezentowane w niniejszym wniosku stanowisko jest konsekwentnie potwierdzane przez organy podatkowe w interpretacjach podatkowych wydawanych zarówno na podstawie przepisów obowiązujących przed, jak i po 1 stycznia 2015 r., jak również przez składy orzekające sądów administracyjnych, o czym świadczy m.in.:

* Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 27 stycznia 2015 r. Znak: IBPBI/2/423-1334/14/k.p., w której organ stwierdził, że: Odnosząc powołane wcześniej normy prawne do przedstawionego opisu stanu faktycznego należy stwierdzić, że uprawnienie Spółki do korzystania ze środków finansowych w ramach opisanej struktury cash-poolingu upoważnia do stwierdzenia, że w przedstawionym stanie faktycznym będziemy mieli do czynienia z pożyczką w rozumieniu definicji zawartej w art. 16 ust. 7b u.p.d.o.p. Nowelizacja tego przepisu, która weszła w życie 1 stycznia 2015 r. nie spowodowała bowiem wyłączenia umowy cash-poolingu z zakresu przedmiotowego ww. przepisu.

* Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 12 lutego 2015 r. Znak: IPTPB3/423-389/14-6/IR, w której organ uznał, że: Polskie przepisy prawa cywilnego nie zawierają regulacji odnoszących się do umowy cash-poolingu. Stąd też umowę taką zaliczyć należy do umów nienazwanych na gruncie polskich przepisów prawa cywilnego. Tym niemniej cechą takiej umowy jest to, że jeden z podmiotów (uczestnik umowy) przekazuje własne środki finansowe innemu podmiotowi (innemu uczestnikowi umowy), celem pokrycia przez ten inny podmiot zobowiązań pieniężnych. Otrzymane przez podmiot środki finansowe podlegają zwrotowi wraz z wynagrodzeniem za korzystanie z tych środków, określonym w formie odsetek. Faktycznym więc celem umowy cash-poolingu jest udostępnianie środków pieniężnych pomiędzy podmiotami z grupy oraz osiąganie przez te podmioty korzyści w postaci odsetek. (...) Istotą zobowiązania wynikającego z umowy pożyczki jest przejście prawa własności przedmiotu pożyczki na pożyczkobiorcę oraz zobowiązanie pożyczkobiorcy do zwrotu, czyli do przeniesienia własności takiego samego przedmiotu na pożyczkodawcę. Opisana we wniosku umowa cash-poolingu wypełnia zatem przesłanki zaliczenia jej do umowy pożyczki zdefiniowanej w art. 16 ust. 7b u.p.d.o.p. W przedmiotowej sprawie mamy bowiem do czynienia z przekazywaniem środków pieniężnych pomiędzy podmiotami, przy jednoczesnej - wynikającej z logiki systemu zarządzania płynnością finansową - konieczności zwrotu danych środków oraz uzyskiwaniu w związku z tym określonego wynagrodzenia w postaci odsetek.

* Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 28 października 2014 r. Znak: IBPBI/2/423-922/14/AK, w której organ stwierdził, że: Odnosząc powołane wcześniej normy prawne do przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego należy stwierdzić, że uprawnienie Spółki do korzystania ze środków finansowych w ramach opisanej we wniosku struktury cash-poolingu upoważnia do stwierdzenia, że w przedstawionym zdarzeniu przyszłym będziemy mieli do czynienia z pożyczką w rozumieniu definicji zawartej w art. 16 ust. 7b u.p.d.o.p. Jeżeli zatem, podmioty zawierające Umowę są podmiotami wskazanymi w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych to przepisy te w niniejszej sprawie mogą znaleźć zastosowanie.

* Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 16 października 2014 r. Znak: IPPB5/423-724/14-2/JC, w której organ uznał, że: Opisana we wniosku Umowa wypełnia przesłanki zaliczenia jej do umowy pożyczki zdefiniowanej w art. 16 ust. 7b u.p.d.o.p. (...) Z ekonomicznego punktu widzenia finansowanie to ma cechy pożyczki, gdyż w wyniku sfinansowania ujemnego salda wykazanego przez danego uczestnika umowy nadwyżką środków zgromadzonych przez innych uczestników, uczestnik ten nie jest zobowiązany do zapłaty odsetek na rzecz banku z tytułu debetu jego rachunku, który by wystąpił w sytuacji, gdyby niedoboru tego nie pokrył inny uczestnik umowy. W miejsce zatem dłużnego kredytowania debetu, jaki występuje na rachunku prowadzonym na rzecz danego uczestnika, w następstwie umowy kredytowanie takie jest realizowane ze środków nie banku, lecz innego bądź innych uczestników umowy, w zamian za wynagrodzenie wypłacane w postaci odsetek tym uczestnikom, którzy wykazywali saldo dodatnie, i którzy tym samym finansowali także saldo ujemne innych uczestników. Uzyskiwane zatem przez uczestników umowy wynagrodzenie w postaci odsetek jest uzyskane z tytułu czasowego finansowania debetu innych uczestników umowy.

* Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z 11 czerwca 2014 r. o sygn. I SA/Lu 240/14, w którym Sąd stwierdził, że: Z wyżej wskazanych przyczyn prawidłowym jest stanowisko organu, że w projektowanej umowy cash-poolingu wynika, że powiązane kapitałowo spółki zawierać będą sukcesywnie transakcje polegające na udzieleniu pożyczek, w rozumieniu art. 16 ust. 7b u.p.d.o.p., stąd prawidłowe były również zawarte w interpretacjach wskazania organu (...) w jakim przypadku będą miały zastosowanie art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 u.p.d.o.p. do odsetek wypłaconych przez nią na podstawie projektowanej umowy cash-poolingu.

Analogiczny pogląd wyraził również Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w wyroku z 2 kwietnia 2014 r. o sygn. I SA/Po 1014/13.

Podsumowując powyższe należy uznać, że ze względu na fakt, że w ramach opisanej struktury cash-poolingu, której uczestnikiem jest Spółka, dochodzi do przeniesienia własności środków pieniężnych spółek wykazujących na rachunkach bieżących saldo dodatnie na rzecz podmiotów, których saldo jest w danym dniu ujemne, przy jednoczesnym obowiązku zwrotu przekazywanych środków przez podmioty otrzymujące wraz z oprocentowaniem, dokonywane, na podstawie zawartej przez Spółkę umowy o zarządzanie płynnością finansową, transfery środków pieniężnych uznać należy za pożyczkę w rozumieniu art. 16 ust. 7b u.p.d.o.p.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Umowa "cash-poolingu" jest formą efektywnego zarządzania środkami finansowymi, stosowaną przez podmioty należące do jednej grupy kapitałowej lub podmioty powiązane ekonomicznie w jakikolwiek inny sposób. Sprowadza się ona do koncentrowania środków pieniężnych z jednostkowych rachunków poszczególnych podmiotów na wspólnym rachunku grupy i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą, przy wykorzystaniu korzyści skali. Pozwala to na kompensowanie przejściowych nadwyżek, wykazywanych przez jedne z podmiotów z przejściowymi niedoborami zaistniałymi u innych podmiotów. Dzięki temu dochodzi do minimalizowania kosztów kredytowania działalności podmiotów z grupy poprzez kredytowanie się przy wykorzystaniu środków własnych grupy. W ramach porozumienia cash-poolingu uczestnicy wskazują podmiot organizujący cash-pooling i zarządzający systemem, tzw. Pool leadera (Agenta), którym może być wyspecjalizowany bank, jak również jednostka z grupy. Zarządzający systemem w ramach umowy zapewnia dla wszystkich uczestników systemu środki finansowe na pokrycie sald ujemnych, a w przypadku wystąpienia sald dodatnich na rachunkach uczestników to na jego rachunek trafiają środki finansowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 851 z późn. zm., dalej "u.p.d.o.p."), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Zgodnie z brzmieniem art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 u.p.d.o.p., do kosztów uzyskania przychodów nie zalicza się:

* odsetek od pożyczek udzielonych spółce przez podmiot posiadający bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki albo udzielonych łącznie przez podmioty posiadające łącznie bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, jeżeli wartość zadłużenia spółki wobec podmiotów posiadających bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, uwzględniającego również zadłużenie z tytułu pożyczek, przekroczy łącznie wartość kapitału własnego spółki - w proporcji, w jakiej wartość zadłużenia przekraczająca wartość kapitału własnego spółki pozostaje do całkowitej kwoty tego zadłużenia wobec tych podmiotów, określonej na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc zapłaty odsetek od pożyczek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu własnego takiej spółdzielni;

* odsetek od pożyczek udzielonych spółce przez inną spółkę, jeżeli w obu tych spółkach ten sam podmiot bezpośrednio lub pośrednio posiada nie mniej niż po 25% udziałów (akcji), a wartość zadłużenia spółki otrzymującej pożyczkę wobec spółki udzielającej pożyczki oraz wobec podmiotów posiadających bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) spółki otrzymującej pożyczkę, uwzględniającego również zadłużenie z tytułu pożyczek, przekroczy łącznie wartość kapitału własnego spółki otrzymującej pożyczkę - w proporcji, w jakiej wartość zadłużenia przekraczająca wartość kapitału własnego spółki pozostaje do całkowitej kwoty tego zadłużenia, określonej na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc zapłaty odsetek od pożyczek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu własnego takiej spółdzielni.

Przy czym, zgodnie z art. 16 ust. 6 u.p.d.o.p., wskaźnik procentowy, o którym mowa w ust. 1 pkt 60 i 61, posiadanych udziałów (akcji) w spółce określa się na podstawie liczby praw głosu, jakie w związku z posiadanymi udziałami (akcjami) przysługują danemu podmiotowi; przepis art. 11 ust. 5b stosuje się odpowiednio. W przypadku wspólnika spółki, o której mowa w art. 1 ust. 3, niebędącego akcjonariuszem uważa się, że ten wskaźnik procentowy pozostaje spełniony bez względu na wielkość jego udziału w tej spółce.

Przez pożyczkę, o której mowa w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61oraz art. 15c rozumie się każdą umowę, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy; przez pożyczkę tę rozumie się także kredyt, emisję papierów wartościowych o charakterze dłużnym, depozyt nieprawidłowy lub lokatę; pochodnych instrumentów finansowych nie uważa się za pożyczkę w rozumieniu tego przepisu (art. 16 ust. 7b u.p.d.o.p.).

Zauważyć należy, że umowa cash-poolingu to forma zarządzania finansami, stosowana przez podmioty należące do jednej grupy. Celem tego typu narzędzia finansowego jest minimalizowanie kosztów kredytowania działalności podmiotów z grupy. Polskie przepisy prawa cywilnego nie zawierają regulacji odnoszących się do umowy cash-poolingu. Stąd też, umowę taką zaliczyć należy do umów nienazwanych na gruncie polskich przepisów prawa cywilnego. Tym niemniej cechą takiej umowy jest to, że jeden z podmiotów (uczestnik umowy) przekazuje własne środki finansowe innemu podmiotowi (innemu uczestnikowi umowy), celem pokrycia przez ten inny podmiot zobowiązań pieniężnych. Otrzymane przez podmiot środki finansowe podlegają zwrotowi wraz z wynagrodzeniem za korzystanie z tych środków, określonym w formie odsetek.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca przystąpił wraz z innymi podmiotami wchodzącymi w skład grupy kapitałowej do wewnątrzgrupowego programu scentralizowanego zarządzania płynnością finansową, która przewiduje rzeczywiste transfery środków pomiędzy rachunkami bankowymi uczestników struktury oraz rachunkiem rozliczeniowym podmiotu, który będzie zarządzać środkami. Pool leader, działający jako agent rozliczeniowy w ramach Struktury, otworzył w Banku specjalny rachunek rozliczeniowy, za pośrednictwem którego realizowane są operacje zarządzania płynnością finansową uczestników, tj. konsolidowania sald na rachunkach bieżących uczestników. W przypadku powstania dodatniego salda na rachunku bieżącym uczestnika, nadwyżka środków z tego rachunku jest kierowana z rachunku bieżącego na rachunek rozliczeniowy Pool leadera. W przypadku powstania ujemnego salda na rachunku bieżącym uczestnika, niedobór środków na tym rachunku jest uzupełniany poprzez przekierowanie środków na rachunek bieżący ze środków zgromadzonych na rachunku rozliczeniowym Pool leadera. Jeżeli na rachunku bieżącym uczestnika wystąpi saldo dodatnie, uczestnikowi przysługują odsetki kredytowe. W przeciwnym wypadku, tj. gdy na rachunku bieżącym uczestnika wystąpi saldo ujemne, uczestnik jest obciążany z tego tytułu odsetkami debetowymi. Odsetki (debetowe oraz kredytowe) są obliczane w okresach miesięcznych, wpływając na saldo rachunku bieżącego uczestnika na dzień ich rozliczenia. Za swoje usługi (tekst jedn.: usługi zarządzania Strukturą oraz pełnienia funkcji Pool leadera), Pool leader pobiera od każdego z uczestników (w tym Spółki) wynagrodzenie, którego wysokość ustalana jest w sposób określony w zawartej Umowie.

Odnosząc powołane wyżej normy prawne, do opisanego stanu faktycznego należy stwierdzić, że uprawnienie Spółki do korzystania ze środków finansowych innych podmiotów jak również udzielenie finansowania przez Spółkę innym podmiotom w ramach opisanej we wniosku Struktury cash-poolingu upoważnia do stwierdzenia, że w opisanym stanie faktycznym mamy do czynienia z pożyczką w rozumieniu definicji zawartej w art. 16 ust. 7b u.p.d.o.p.

Zatem, stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego od 1 stycznia 2015 r.

Ponadto informuje się, że w zakresie przedstawionych we wniosku pytań oznaczonych nr 1 i 2 w zakresie zdarzenia przyszłego oraz nr 2 w zakresie stanu faktycznego zostały wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z dnia 14 marca 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.