IBPB-1-2/4510-321/15/BG

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 12 października 2015 r. Izba Skarbowa w Katowicach IBPB-1-2/4510-321/15/BG

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z 23 lipca 2015 r., (data wpływu do tut. Biura 28 lipca 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych m.in. w zakresie ustalenia:

* wartości transakcji na podstawie art. 9a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych z tytułu otrzymania oprocentowanej pożyczki od podmiotów powiązanych,

* momentu sporządzenia dokumentacji podatkowej ww. transakcji

(pytanie oznaczone we wniosku nr 1 i 2) - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 28 lipca 2015 r. wpłynął do tut. Biura wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych m.in. w zakresie ustalenia:

* wartości transakcji na podstawie art. 9a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych z tytułu otrzymania oprocentowanej pożyczki od podmiotów powiązanych,

* momentu sporządzenia dokumentacji podatkowej ww. transakcji.

We wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca (dalej: "Spółka") otrzymuje od wspólników oprocentowane pożyczki przeznaczane na bieżące finansowanie prowadzonej działalności. Transakcje na podstawie art. 11 ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych zawierane są z podmiotami powiązanymi.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytania:

1. Jak na potrzeby art. 9a ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych należy określić wartość transakcji - czy należy uwzględnić wyłącznie kwotę odsetek, czy też łączną kwotę odsetek i kapitału pożyczki.

2. Jaki jest moment sporządzenia dokumentacji podatkowej transakcji/w jakim terminie należy sporządzić dokumentację podatkową transakcji.

Zdaniem Wnioskodawcy:

1. Odnośnie określenia wartości transakcji na potrzeby art. 9a ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, wartość transakcji powinna być określana wyłącznie na poziomie kwoty odsetek.

2. Dokumentacja w zakresie cen transferowych winna zostać sporządzona w momencie zapłaty kwoty odsetek od udzielonej oprocentowanej pożyczki.

Ad. 1

Zgodnie z art. 9a ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm., winno być tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 851 z późn. zm., dalej: "u.p.d.o.p.") podatnicy dokonujący transakcji, w tym zawierający umowy spółki niebędącej osobą prawną, umowy wspólnego przedsięwzięcia lub umowy o podobnym charakterze, z podmiotami powiązanymi z tymi podatnikami - w rozumieniu art. 11 ust. 1 i 4 - lub transakcji, w związku z którymi zapłata należności wynikających z takich transakcji dokonywana jest bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, w tym zawierający umowy spółki niebędącej osobą prawną, umowy wspólnego przedsięwzięcia lub umowy o podobnym charakterze, jeżeli jedną ze stron takiej umowy jest podmiot mający miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, są obowiązani do sporządzenia dokumentacji podatkowej takiej (takich) transakcji, obejmującej:

1.

określenie funkcji, jakie spełniać będą podmioty uczestniczące w transakcji (uwzględniając użyte aktywa i podejmowane ryzyko);

2.

określenie wszystkich przewidywanych kosztów związanych z transakcją oraz formę i termin zapłaty;

3.

metodę i sposób kalkulacji zysków oraz określenie ceny przedmiotu transakcji;

4.

określenie strategii gospodarczej oraz innych działań w jej ramach - w przypadku gdy na wartość transakcji miała wpływ strategia przyjęta przez podmiot;

5.

5wskazanie innych czynników - w przypadku gdy w celu określenia wartości przedmiotu transakcji przez podmioty uczestniczące w transakcji zostały uwzględnione te inne czynniki, a w przypadku zawarcia umowy spółki niebędącej osobą prawną, umowy wspólnego przedsięwzięcia lub umowy o podobnym charakterze - w szczególności przyjętych w umowie zasad dotyczących praw wspólników (stron umowy) do udziału w zysku oraz uczestnictwa w stratach;

6.

określenie oczekiwanych przez podmiot obowiązany do sporządzenia dokumentacji korzyści związanych z uzyskaniem świadczeń - w przypadku umów dotyczących świadczeń (w tym usług) o charakterze niematerialnym.

Odnosząc się do powyższego przepisu zauważyć należy, że przepisy podatkowe nie określają formy w jakiej powinna być prowadzona dodatkowa dokumentacja dotycząca dokonanych transakcji z podmiotami powiązanymi w myśl art. 11 u.p.d.o.p., wskazują natomiast w sposób szczegółowy jakie informacje podatnik powinien uwzględnić sporządzając taką dokumentację.

Wartościowo rodzaje transakcji, do których zastosowanie ma obowiązek sporządzania szczegółowej dokumentacji podatkowej został wymieniony w art. 9a ust. 2 i 3 u.p.d.o.p.

W myśl tych przepisów obowiązek ten obejmuje transakcję lub transakcje między podmiotami powiązanymi, w których łączna kwota (lub jej równowartość) wynikająca z umowy lub rzeczywiście zapłacona w roku podatkowym łączna kwota wymagalnych w roku podatkowym świadczeń przekracza równowartość:

1.

100.000 EURO - jeżeli wartość transakcji nie przekracza 20% kapitału zakładowego, określonego zgodnie z art. 16 ust. 7, albo

2.

30.000 EURO - w przypadku świadczenia usług, sprzedaży lub udostępnienia wartości niematerialnych i prawnych, albo

3.

50.000 EURO - w pozostałych przypadkach.

Z przytoczonych powyżej przepisów wynika, że dokumentacji podlegają szeroko rozumiane transakcje zawierane z podmiotami powiązanymi, tj. zarówno transakcje przychodowe, jak i kosztowe.

Pojęcie "transakcja" nie zostało zdefiniowane w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Inne akty prawa podatkowego również go nie definiują. Definicji takiej nie zawierają także przepisy prawa cywilnego. Zatem należy stwierdzić, że pojęcie to nie posiada definicji legalnej. W tym stanie rzeczy, zgodnie z powszechnie przyjętą dyrektywą wykładni językowej, pojęciu użytemu w przepisach, a nieposiadającemu definicji legalnej, należy przypisać znaczenie, jakie to pojęcie ma w języku potocznym, czyli należy przypisać mu znaczenie słownikowe.

Transakcja jest definiowana jako:

1.

"operacja handlowa dotycząca kupna lub sprzedaży towarów lub usług",

2.

"umowa handlowa na kupno lub sprzedaż towarów lub usług; też zawarcie takiej umowy" (tak: Słownik Języka Polskiego PWN, wyd. internetowe).

W ujęciu słownikowym "transakcja" to operacja handlowa albo bankowa typu kupno - sprzedaż, ale na większą skalę także porozumienie, układ w jakiejś sprawie, które jest wynikiem rokowań, przetargów i ustępstw. W konsekwencji pod pojęciem "transakcji" należy rozumieć umowę lub umowy zawarte z tym samym partnerem lub tymi samymi partnerami, przedmiotem której, lub których są dobra i usługi objęte jedną ceną. Z przedstawionej definicji słowa "transakcja" wynika, że jest to każda operacja związana ze zdarzeniami handlowymi oraz wynikająca z zawartych umów i porozumień. Oznacza to, że "transakcją" w rozumieniu tych przepisów może być, np. umowa nabycia lub sprzedaży jednego dobra, umowa sprzedaży szeregu dóbr lub wykonanie szeregu usług, dla których określono łączną cenę, itp.

Zatem sporządzenie dokumentacji, o której mowa w art. 9a u.p.d.o.p. jest wymagane w dwu rodzajach sytuacji, tj. w przypadku:

1.

zawierania z podmiotami powiązanymi - w rozumieniu art. 11 ust. 1 i 4 u.p.d.o.p. transakcji spełniających warunki określone w art. 9a ust. 2 (graniczne wartości transakcji, od których obowiązek dokumentowania się aktualizuje) lub

2.

gdy płatność z transakcji - nie ma tu znaczenia, czy kontrahent jest podmiotem powiązanym - dokonywana jest na rzecz podmiotu, który ma siedzibę, zarząd lub miejsce zamieszkania w kraju stosującym szkodliwą konkurencją podatkową, przy spełnieniu warunków przepisu art. 9a ust. 3 u.p.d.o.p.

Obowiązek sporządzenia dokumentacji podatkowej dotyczy przede wszystkim transakcji zawieranych z podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11 u.p.d.o.p., a więc mogą to być zarówno transakcje zawierane z podmiotami mającymi siedzibę w kraju, jak i za granicą.

Wskazać przy tym należy, że podmioty należy uznać za powiązane w rozumieniu art. 11 ust. 1, jeżeli:

1.

osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, mająca miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwana dalej "podmiotem krajowym", bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu przedsiębiorstwem położonym poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego przedsiębiorstwa, albo

2.

osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, mająca miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwana dalej "podmiotem zagranicznym", bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego podmiotu krajowego, albo

3.

ta sama osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej równocześnie bezpośrednio lub pośrednio bierze udział w zarządzaniu podmiotem krajowym i podmiotem zagranicznym lub w ich kontroli albo posiada udział w kapitale tych podmiotów.

W art. 11 ust. 4 u.p.d.o.p., zdefiniowano pojęcie powiązań między podmiotami. Stwierdzono, że przepisy ust. 1-3a stosuje się odpowiednio, gdy:

1.

podmiot krajowy bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu innym podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale innego podmiotu krajowego, albo

2.

ta sama osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej równocześnie bezpośrednio lub pośrednio bierze udział w zarządzaniu podmiotami krajowymi lub w ich kontroli albo posiada udział w kapitale tych podmiotów.

Równocześnie w myśl art. 11 ust. 5a u.p.d.o.p., posiadanie udziału w kapitale innego podmiotu, o którym mowa w ust. 1 i 4 oznacza sytuację, w której dany podmiot bezpośrednio lub pośrednio posiada w kapitale innego podmiotu udział nie mniejszy niż 5%.

Z opisanego we wniosku zdarzenia wynika, że Wnioskodawca otrzymuje oprocentowane pożyczki na finansowanie prowadzonej działalności gospodarczej. Transakcje te na podstawie art. 11 ust. 4 pkt 2 u.p.d.o.p. zawierane są pomiędzy podmiotami powiązanymi.

W świetle powyższego w sytuacji, gdy transakcja zawarta przez Wnioskodawcę z innym podmiotem gospodarczym w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, której przedmiotem będą świadczenia o charakterze pieniężnym wypełniają warunki określone w art. 9a ust. 2 u.p.d.o.p., Wnioskodawca zobowiązany będzie do prowadzenia dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 9a ust. 1 u.p.d.o.p. w stosunku do transakcji zawieranych ze spółką powiązaną. Innymi słowy - dojdzie do spełnienia przesłanek, o których mowa w art. 11 ww. ustawy, co skutkować będzie obowiązkiem sporządzenia dokumentacji wynikającej z art. 9a u.p.d.o.p.

Istotnym w przedmiotowej sprawie jest to, że w ramach sporządzanej dokumentacji należy wskazać na takie elementy transakcji dokonywanych w związku z przedmiotową umową pożyczki, które w szczególności powinny charakteryzować się rynkowymi warunkami, przykładowo: wysokość oprocentowania, zasady płatności odsetek, stosowane w transakcjach zabezpieczenia i opłaty za niewywiązywanie się z warunków umownych, a więc dane niezbędne przy ustalaniu wartości rynkowej przedmiotu transakcji przez organy podatkowe lub organy kontroli skarbowej.

Podkreślić należy, że przepis art. 9a ust. 1 - odnosząc się do zawartej transakcji (podpisanej umowy) - wyraźnie wskazuje na udokumentowanie nie tylko zaistniałych stanów faktycznych, ale i szeregu zdarzeń przyszłych dotyczących danej umowy, jak np. określenie funkcji, jakie spełniać będą podmioty uczestniczące w transakcji oraz określenie przewidywanych kosztów związanych z transakcją oraz formę i termin zapłaty, czy też określenie korzyści oczekiwanych przez podmiot obowiązany do sporządzenia dokumentacji.

W przedmiotowej sprawie wynagrodzeniem za udzielenie pożyczki są odsetki. Podatnik zawierający taką umowę z podmiotem powiązanym powinien przede wszystkim wziąć pod uwagę celowość jej zawarcia. Oczekiwane korzyści będą się zatem w tym przypadku odnosić do współmierności pomiędzy wysokością odsetek, a potencjalnym przychodem uzyskanym w związku z udzieleniem pożyczki (w przypadku pożyczkodawcy), zaś w przypadku pożyczkobiorcy (Wnioskodawcy) ponoszone wydatki będą się odnosić do współmierności pomiędzy wysokością odsetek, a potencjalnym kosztem uzyskania przychodu w związku z otrzymaniem pożyczki.

Porównując umowę pożyczki z umową sprzedaży Spółka wskazuje, że w przypadku umowy sprzedaży cała wartość sprzedaży (przykładowo, danego dobra czy usługi) to pozycja podlegająca opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. Nie ulega tu wątpliwości, że to wartość transakcji wynikającej z umowy (uwzględniana jednocześnie jako podstawa opodatkowania podatkiem dochodowym) stanowi podstawę podlegającą dokumentowaniu w myśl przepisów art. 9a ust. 1 u.p.d.o.p. Z kolei, w przypadku umowy pożyczki, kwota pożyczanych środków pieniężnych nie zostanie uwzględniona w podstawie opodatkowania. Zarówno otrzymanie jak i zwrot tej kwoty nie będzie miał wpływu na podstawę opodatkowania o jej wartość. To wynagrodzenie otrzymywane przez Pożyczkodawcę, z tytułu umowy pożyczki będzie stanowiło podstawę opodatkowania/koszt uzyskania przychodu na gruncie ustawy o podatku dochodowym. W konsekwencji więc uwzględnianie kwoty głównej udzielonej pożyczki do wyliczenia progu byłoby niepoprawne. Innymi słowy kwota pożyczona od innej osoby lub od firmy nie stanowi dla podatnika przychodu - niezależnie czy pożyczkę uzyskał prywatnie, czy też jako przedsiębiorca. Z tytułu pożyczki podatnik nie uzyskuje w praktyce żadnego przysporzenia - kwota ta jest neutralna podatkowo. Przysporzeniem są ewentualne naliczone odsetki, stanowiące jednocześnie koszt dla pożyczkodawcy. Zgodnie bowiem z obowiązującą w tym przypadku zasadą opodatkowaniu podlega przyrost czystego majątku, za który uznaje się naliczone odsetki nie zaś kwotę otrzymanej pożyczki. Z kolei, kosztem uzyskania przychodu (u Pożyczkobiorcy) jest kwota zapłaconych odsetek, nie zaś kwota otrzymanej pożyczki. Analogicznie, przy umowach dzierżawy (najmu) nie uwzględnia się wartości przekazanego do korzystania majątku, a wyłącznie czynsz, stąd też w przypadku umowy pożyczki winno się brać pod uwagę jedynie wysokość ustalonych odsetek. Zasadnym jest podkreślenie faktu, że otrzymanie pożyczki lub kredytu przez podatnika pozostaje neutralne podatkowo. Kwota przenoszona na podatnika w wykonaniu umowy pożyczki, czy też kredytu nie stanowi dla niego definitywnego przysporzenia majątkowego. Podlega ona bowiem zwrotowi, dlatego też nie można jej uznać za przychód/koszt podatkowy. W związku z tym, wynagrodzeniem należnym pożyczkodawcy z tytułu udzielonej pożyczki są wyłącznie odsetki.

Powyżej zaprezentowane stanowisko znajduje potwierdzenie organów podatkowych w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 7 października 2011 r., w której wskazuje on, że (...) w zakresie sporządzania dokumentacji podatkowej na potrzeby art. 9a ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - w sytuacji udzielenia w ramach prowadzonej działalności gospodarczej oprocentowanej pożyczki innej osobie prawnej będącej podmiotem powiązanym należy uwzględnić jako wartość transakcji jedynie kwotę odsetek od pożyczki jako zapłatę za jej udzielenie (...). Zatem, zgodnie z powyższym, podatnik przy ustalaniu wartości transakcji powinien wziąć pod uwagę jedynie kwotę odsetek.

W uzasadnieniu do ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych z 2000 r. (druk sejmowy nr 1854, s. 31-32) wprowadzającej art. 9a wskazano, że nałożenie obowiązku dokumentacyjnego ma na celu zapobieganie zaniżaniu dochodów budżetu państwa. W przypadku umowy pożyczki, wpływ na przychody podatkowe i koszty uzyskania przychodów podatnika ma jedynie kwota odsetek, zaś kwota pożyczki - co do zasady - nie wpływa na wysokość podstawy opodatkowania u pożyczkodawcy i u pożyczkobiorcy. Jak wskazano w powołanej powyżej interpretacji, odsetki stanowią wynagrodzenie (cenę) za udzieloną pożyczkę i to ich wartość należałoby brać pod uwagę przy określaniu, czy daną pożyczkę należy dokumentować zgodnie z art. 9a u.p.d.o.p. W przeciwnym bowiem razie, obowiązkiem dokumentacyjnym objęte zostałyby pożyczki, których kwota główna przekracza co prawda próg wskazany w ustawie, ale w których odsetki mają niewielki wpływ na dochody podatkowe stron (w tym np. pożyczki udzielone na duże kwoty, ale na krótki okres). Wydaje się, że nie to było celem ustawodawcy wprowadzającego próg wartości transakcji 30.000 EUR. Celem ustawodawcy było raczej ograniczenie dodatkowego wymogu dokumentacyjnego do takich transakcji, które istotnie wpływają na wynik podatkowy. Dlatego, w przypadku transakcji polegających na udzielaniu pożyczki wartością transakcji, jaką należy przyjąć dla potrzeb określenia wystąpienia obowiązku sporządzenia dokumentacji podatkowej będzie wartość odsetek wynikająca z umowy, bądź odsetek zapłaconych w roku podatkowym. Jakkolwiek bowiem w przypadku pożyczki - z prawnego punktu widzenia - następuje przeniesienie własności na pożyczkobiorcę określonej ilości pieniędzy, to jednak z gospodarczego i podatkowego punktu widzenia - mamy do czynienia z "prawem do korzystania z cudzej rzeczy", zapłatą za które są odsetki.

Biorąc pod uwagę przywołane przepisy prawa w niniejszej sprawie stwierdzić zatem należy, że w zakresie sporządzania dokumentacji podatkowej na potrzeby art. 9a ust. 2 u.p.d.o.p. - w sytuacji udzielenia w ramach prowadzonej działalności gospodarczej oprocentowanej pożyczki innej osobie prawnej będącej podmiotem powiązanym należy uwzględnić jako wartość transakcji jedynie kwotę odsetek od pożyczki jako zapłatę za jej udzielenie.

Ad. 2

Kosztem uzyskania przychodów jest wyłącznie wartość odsetek faktycznie wypłaconych, a nie tylko naliczonych lub umorzonych (art. 16 ust. 1 pkt 11 u.p.d.o.p. i art. 23 ust. 1 pkt 32 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Przy czym organy podatkowe traktują na równi z zapłatą także kompensatę odsetek w zamian za przekazane towary lub materiały (interpretacja Pierwszego Wielkopolskiego Urzędu Skarbowego w Poznaniu z 21 czerwca 2005 r., ZD/406-95/CIT/05). Odpowiednio, dla podmiotu udzielającego pożyczki, wartość otrzymanych odsetek jest przychodem podlegającym opodatkowaniu. W przypadku gdy udzielającym pożyczki lub otrzymującym pożyczkę jest podmiot posiadający osobowość prawną, nie ma trudności przy kwalifikowaniu takiego przychodu/kosztu. Zgodnie z obowiązującą w tym przypadku zasadą opodatkowania przyrostu czystego majątku, otrzymane odsetki łączy się z ogólną wartością przychodu i po potrąceniu wszystkich kosztów jego uzyskania otrzymuje się dochód do opodatkowania. Analogicznie jest w przypadku traktowania kosztów zapłaconych odsetek jako kosztów podatkowych. Sam fakt naliczenia odsetek nie powoduje więc konsekwencji podatkowych. Konsekwencje takie następują bowiem dopiero w momencie zapłaty kwoty naliczonych odsetek.

Dlatego też dokumentowanie transakcji przed zapłatą odsetek byłoby przedwczesne. W uzasadnieniu do ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych z 2000 r. (druk sejmowy nr 1854, s. 31-32) wprowadzającej art. 9a u.p.d.o.p. wskazano, że nałożenie obowiązku dokumentacyjnego ma na celu zapobieganie zaniżaniu dochodów budżetu państwa. Dochody te powstają zaś w momencie zapłaty odsetek, nie zaś w momencie ich naliczenia.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 9a ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 851 z późn. zm. dalej "u.p.d.o.p."), podatnicy dokonujący transakcji, w tym zawierający umowy spółki niebędącej osobą prawną, umowy wspólnego przedsięwzięcia lub umowy o podobnym charakterze, z podmiotami powiązanymi z tymi podatnikami - w rozumieniu art. 11 ust. 1 i 4 - lub transakcji, w związku z którymi zapłata należności wynikających z takich transakcji dokonywana jest bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, w tym zawierający umowy spółki niebędącej osobą prawną, umowy wspólnego przedsięwzięcia lub umowy o podobnym charakterze, jeżeli jedną ze stron takiej umowy jest podmiot mający miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, są obowiązani do sporządzenia dokumentacji podatkowej takiej (takich) transakcji, obejmującej:

1.

określenie funkcji, jakie spełniać będą podmioty uczestniczące w transakcji (uwzględniając użyte aktywa i podejmowane ryzyko);

2.

określenie wszystkich przewidywanych kosztów związanych z transakcją oraz formę i termin zapłaty;

3.

metodę i sposób kalkulacji zysków oraz określenie ceny przedmiotu transakcji;

4.

określenie strategii gospodarczej oraz innych działań w jej ramach - w przypadku gdy na wartość transakcji miała wpływ strategia przyjęta przez podmiot;

5.

wskazanie innych czynników - w przypadku gdy w celu określenia wartości przedmiotu transakcji przez podmioty uczestniczące w transakcji zostały uwzględnione te inne czynniki, a w przypadku zawarcia umowy spółki niebędącej osobą prawną, umowy wspólnego przedsięwzięcia lub umowy o podobnym charakterze - w szczególności przyjętych w umowie zasad dotyczących praw wspólników (stron umowy) do udziału w zysku oraz uczestnictwa w stratach;

6.

określenie oczekiwanych przez podmiot obowiązany do sporządzenia dokumentacji korzyści związanych z uzyskaniem świadczeń - w przypadku umów dotyczących świadczeń (w tym usług) o charakterze niematerialnym.

Wartościowo rodzaje transakcji, do których zastosowanie ma obowiązek sporządzenia szczegółowej dokumentacji podatkowej został wymieniony w art. 9a ust. 2 i 3 u.p.d.o.p.

Powyższy obowiązek, na podstawie art. 9a ust. 2 u.p.d.o.p. obejmuje transakcję lub transakcje między podmiotami powiązanymi, w których łączna kwota (lub jej równowartość) wynikająca z umowy lub rzeczywiście zapłacona w roku podatkowym łączna kwota wymagalnych w roku podatkowym świadczeń przekracza równowartość:

1.

100 000 euro - jeżeli wartość transakcji nie przekracza 20% kapitału zakładowego, określonego zgodnie z art. 16 ust. 7, albo

2.

30 000 euro - w przypadku świadczenia usług, sprzedaży lub udostępnienia wartości niematerialnych i prawnych, albo

3.

50 000 euro - w pozostałych przypadkach.

Zgodnie z art. 9a ust. 4 u.p.d.o.p., na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej podatnicy są obowiązani do przedłożenia dokumentacji, o której mowa w ust. 1-3a, w terminie 7 dni od dnia doręczenia żądania tej dokumentacji przez te organy.

Przepisy nie określają terminu, w jakim musi być sporządzona dokumentacja, ale biorąc pod uwagę charakter dokumentacji, jej "gwarancyjną" funkcję, a także krótki 7 dniowy okres do jej przedłożenia, powinna być ona sporządzana na bieżąco.

Definicja podmiotów powiązanych została umieszczona w art. 11 ust. 1 i 4 u.p.d.o.p. I tak, jeżeli:

1.

osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, mająca miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwana dalej "podmiotem krajowym", bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu przedsiębiorstwem położonym poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego przedsiębiorstwa, albo

2.

osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, mająca miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwana dalej "podmiotem zagranicznym", bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego podmiotu krajowego, albo

3.

ta sama osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej równocześnie bezpośrednio lub pośrednio bierze udział w zarządzaniu podmiotem krajowym i podmiotem zagranicznym lub w ich kontroli albo posiada udział w kapitale tych podmiotów;

4.

podmiot krajowy bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu innym podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale innego podmiotu krajowego, albo

5.

ta sama osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej równocześnie bezpośrednio lub pośrednio bierze udział w zarządzaniu podmiotami krajowymi lub w ich kontroli albo posiada udział w kapitale tych podmiotów

- i jeżeli w wyniku takich powiązań zostaną ustalone lub narzucone warunki różniące się od warunków, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty, i w wyniku tego podatnik nie wykazuje dochodów albo wykazuje dochody niższe od tych, jakich należałoby oczekiwać, gdyby wymienione powiązania nie istniały - dochody danego podatnika oraz należny podatek określa się bez uwzględnienia warunków wynikających z tych powiązań.

Biorąc pod uwagę powyższe, Spółka ma obowiązek sporządzenia dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 9a u.p.d.o.p., jeżeli spełnione zostaną następujące warunki:

* podatnik dokonuje transakcji z podmiotem powiązanym w rozumieniu art. 11 ust. 1 i 4 u.p.d.o.p.,

* kwota transakcji przekroczy limity określone w art. 9a ust. 2 u.p.d.o.p.

Pojęcie transakcja jest pojęciem szerokim obejmującym wszelkiego rodzaju operacje i czynności dokonywane przez podmioty oraz wszelkie świadczenia i przepływy między tymi podmiotami. Pojęcie transakcji dotyczy obrotu dobrami i usługami, nie ogranicza się jednak tylko do sprzedaży bądź kupna towarów lub usług.

Pojęcie transakcji w rozumieniu art. 9a u.p.d.o.p. należy rozpatrywać w kontekście celu tego przepisu. Dokumentacja podatkowa dokonywanych przez podmioty powiązane transakcji przedstawiać ma warunki dokonywanych transakcji w celu ich porównania z warunkami stosowanymi przez podmioty niezależne w porównywalnych okolicznościach. Wskazać należy ponadto, że zgodnie ze stanowiskiem Naczelnego Sądu Administracyjnego (np. wyrok z 10 stycznia 2012 r., sygn. II FSK 1319/10) przepis art. 9a u.p.d.o.p. pełni funkcję gwarancyjną, to znaczy, że gwarantuje podmiotom powiązanym, o których mowa w art. 11 ust. 1 i 4, a także art. 11 ust. 5 u.p.d.o.p., że przedłożenie merytorycznie poprawnej dokumentacji, pozwoli ocenić transakcje między nimi, jako spełniające warunki transakcji rynkowych.

Stosownie do art. 11 u.p.d.o.p., organy podatkowe lub organy kontroli skarbowej badają zgodność ustalonych lub narzuconych przez podmioty powiązane warunków z warunkami jakie ustaliłyby między sobą niezależne podmioty, w tym w szczególności, zasadność dokonania danej transakcji przez podmioty powiązane (w porównaniu z zachowaniem podmiotów niezależnych). Przepis art. 9a u.p.d.o.p. obejmuje więc także sytuacje lub zachowania podmiotów powiązanych nietypowe z punktu widzenia obrotu gospodarczego, w celu ich skonfrontowania z sytuacjami lub zachowaniami podmiotów niezależnych. Postępowanie to wynika z zasady ceny rynkowej (arms length principle), zgodnie z którą podmioty powiązane powinny, we wzajemnych relacjach, ustalać warunki, które ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane. Co ważne, sporządzenie i badanie dokumentacji transakcji (w tym przypadku oprocentowanej pożyczki) przez organy podatkowe lub organy kontroli skarbowej nie może ograniczać się tylko do badania ceny (o ile ta w ogóle występuje). Dokumentacja powinna bowiem umożliwiać analizę pod kątem warunków rynkowych również takich elementów pożyczki jak jej wartość, okres na jaki została udzielona, gwarancje spłaty, kalkulacja ryzyka etc. Dopiero tak uzyskany, pełny obraz ekonomicznej istoty danej transakcji umożliwia organom podatkowym lub organom kontroli skarbowej prawidłowe określenie rynkowości bądź nierynkowości danej transakcji. Zatem do limitów określonych w art. 9a u.p.d.o.p. w przypadku umów pożyczek wlicza się zarówno kapitał jak i odsetki.

Jeżeli wartość transakcji na która składa się kapitał jak i odsetki wynikające z zawartej umowy pożyczki z podmiotem powiązanym przekroczy progi wskazane w art. 9a ust. 2 u.p.d.o.p., to transakcja ta podlega obowiązkowi dokumentacyjnemu. Dokumentację od całej wartości takiej transakcji, sporządza się w momencie przeprowadzania takiej transakcji, a nie - jak wskazała w uzasadnieniu przedmiotowego wniosku Spółka - w momencie dokonania zapłaty odsetek od udzielonej oprocentowanej pożyczki.

Biorąc pod uwagę powyższe przepisy podatkowe i przedstawiony we wniosku stan faktyczny należy stwierdzić, że stanowisko Wnioskodawcy jest nieprawidłowe.

Odnosząc się do powołanego przez Wnioskodawcę fragmentu interpretacji indywidualnej potwierdzającej jego stanowisko i stanowiącej jego element stwierdzić należy, że jednolitość interpretacji chociaż jest cechą pożądaną nie stanowi wartości samej w sobie. Organ wydający interpretację indywidualną jest nią związany tylko w skonkretyzowanej, indywidualnej sprawie, co oznacza, że jego poglądy mogą ewoluować np. pod wpływem orzecznictwa sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Zmiana stanowiska w konkretnych sprawach została przewidziana przez ustawodawcę, co znalazło wyraz w treści art. 14e Ordynacji podatkowej, a skorzystanie z tej instytucji służy w istocie realizacji zasady jednolitości interpretacji. Przyjęcie odmiennej koncepcji powodowałoby, że jednostkowe zajęcie stanowiska przez Organ podatkowy skutkowałoby zawsze obowiązkiem powielenia tego stanowiska przez wszystkie inne organy bez względu na to czy stanowisko to byłoby słuszne, czy też nie. Natomiast powołane postanowienie z 21 czerwca 2015 r. ZD/406-95/CIT/05 dotyczy innego stanu faktycznego niż przedstawiony we wniosku gdyż dot. kompensaty odsetek.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Nadmienia się, że w zakresie pytania nr 3 wydano odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z dnia 14 marca 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl