IBPB-1-2/4510-172/16/AK - Opodatkowanie umowy - ugody.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 9 lutego 2016 r. (data wpływu do tut. BKIP 12 lutego 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych m.in. w zakresie ustalenia, czy uzyskana przez Spółkę kwota 20,1 mln USD z tytułu umowy - ugody stanowi przychód Spółki podlegający opodatkowaniu (pytanie oznaczone we wniosku nr 1) - jest prawidłowe.

W dniu 12 lutego 2016 r. wpłynął do tut. BKIP wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych m.in. w zakresie ustalenia, czy uzyskana przez Spółkę kwota 20,1 mln USD z tytułu umowy - ugody stanowi przychód Spółki podlegający opodatkowaniu.

We wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Spółka na mocy uchwały Zgromadzenia Wspólników z 3 stycznia 1992 r. została postawiona w stan likwidacji. Ustanowiony likwidator podjął szereg kroków prawnych zmierzających do naprawienia szkód poniesionych w wyniku niezgodnej z prawem działalności byłego zarządu Spółki, w skład którego wchodzili Pan A. i Pan B. W tym celu wszczęto między innymi 620 postępowań odszkodowawczych w kraju oraz 4 postępowania za granicą.

W dniu 24 marca 1992 r. wniesione zostało roszczenie cywilne do Sądu w T. przeciwko Panu A. i Panu B. i innym, w którym ostateczna dochodzona należność główna po korektach, została ustalona przez Sąd na kwotę 102,1 mln USD. Wcześniej, w dniu 18 marca 1992 r. likwidator Spółki uzyskał od Sądu nakaz tymczasowego sekwestru (zajęcia) na majątkach Pana A. i Pana B., a głównie na akcjach spółki X. Nadmienia się, że Pan A. i Pan B. nabyli za kwotę 85 mln USD pakiet 50% akcji Spółki X na podstawie zawartych w dniach 13 lutego i 3 marca 1991 r. umów z Grupą Y. Zapłata za akcje 85 mln USD nastąpiła z pieniędzy skradzionych wcześniej ze Spółki. W związku z informacjami w mediach o oszustwach i kradzieżach dokonanych przez Pan A. i Pana B. - Grupa Y, na którą składają się:

(1) spadek po zmarłym Panu C.,

(2) Pan D.,

(3) spadek po zmarłym Panu E.

(zwani dalej łącznie "Grupa Y"),

wystąpiła o unieważnienie zawartych umów nabycia akcji.

Ostatecznie spór pomiędzy Grupą Y a Panem A. i Panem B. został w dniu 22 stycznia 1992 r. przekazany do postępowania arbitrażowego. Wniosek o możliwość uczestnictwa w arbitrażu Spółki został przez arbitrów odrzucony. W dniu 11 stycznia 1994 r. zostało zakończone postępowanie arbitrażowe pomiędzy Grupą Y a Panem A. i Panem B. w wyniku zawarcia ugody. Ugoda została zatwierdzona przez arbitrów oraz uzyskała moc obowiązującą nadaną przez Sąd. Z ugody wynikało, że unieważnione zostały umowy nabycia akcji Spółki X (z 13 lutego i 3 marca 1991 r.) przez Pana A. i Pana B., a także ustalono, że kwota zwrotu za akcje wynosi 80 mln USD. Kwota zwrotu za akcje (80 mln USD) została objęta sekwestrem przez Spółkę do czasu rozpatrzenia przez Sąd w T. pozwu Spółki z 24 marca 1992 r.

W dniu 1 stycznia 1996 r. strony postępowania sądowego, tj. Spółka oraz Pana A., Pana B. i inni zawarły ugodę przed Sądem w T., która zakończyła spór (zainicjowany przez Spółkę pozwem z 24 marca 1992 r.), w wyniku której uzyskano kwotę 80 mln USD. Po zatwierdzeniu przez Sąd w T. ugody w dniu 1 stycznia 1996 r. Spółka została poinformowana o możliwości uzyskania wiadomości o majątkach dłużników ukrytych przed likwidatorem. "Informatorzy" reprezentowani przez adwokata Pana F. przedstawili Spółce propozycję ujawnienia majątków pod warunkiem podzielenia się korzyściami w proporcji 50/50% dla każdej ze stron, po potrąceniu kosztów sądowych, egzekucyjnych i honorariów adwokackich. Żaden inny podział korzyści nie był przez "Informatorów" przyjęty.

W dniu 2 stycznia 1996 r., po uprzednim uzyskaniu akceptacji organu właścicielskiego, zawarta została stosowna umowa. W maju 1996 r. Spółka otrzymała od "Informatorów" wiarygodny dokument w formie oświadczenia złożonego przed notariuszem, z którego wynikało, że Grupa Y wspólnie z Panem A. i Panem B. oszukała Spółkę o kwotę 16 mln USD. Oszustwo miało miejsce w 1994 r., podczas zakończenia postępowania arbitrażowego pomiędzy Grupą Y a Panem A. i Panem B. odnośnie unieważnienia nabycia akcji Spółki X. Grupa Y oświadczyła wówczas, że kwota zwrotu za akcje wynosi 80 mln USD. Faktycznie Grupa Y zapłaciła Panu A. i Panu B. dodatkową kwotę 16 mln USD pomimo, że wszelkie płatności na ich rzecz były objęte zajęciem.

W świetle powyższego postanowiono skierować roszczenie odszkodowawcze przeciw Grupie Y na drogę postępowania arbitrażowego. Umowę arbitrażową zawarto w sierpniu 1997 r. Pozew został złożony we wrześniu 1997 r. Na przedmiotowe roszczenie Spółka otrzymała od Grupy Y gwarancję bankową na kwotę 25 mln USD, której termin ważności był okresowo przedłużany, ostatnio do 31 grudnia 2014 r.

W toczącym się od 1997 r. postępowaniu arbitrażowym, w maju 2005 r. arbiter wydał orzeczenie kończące I. etap postępowania, a mianowicie:

* oddalił roszczenie Spółki o kwotę 100 mln USD uznając, że nie posiada kompetencji do unieważnienia umowy z 11 stycznia 1994 r., uznał za zasadne roszczenie Spółki dotyczące zwrotu Spółce kwoty 5 mln USD zapłaconej dla G.,

* uznał, że Grupa Y winna zapłacić Spółce kwotę około 16 mln USD, którą zapłaciła Panu A. "pod stołem". Kwota ta była bowiem objęta sekwestrem,

* stwierdził, że Grupa Y naruszyła swoje zobowiązania do pomocy prawnej Spółce w nałożeniu sekwestrów i ukryła przed nią istnienie kosztów zarządzania w kwocie około 750 tys. USD,

* stwierdził, że dochodzona przez Spółkę dywidenda zostanie rozstrzygnięta na II. etapie arbitrażu,

* uznał, że roszczenie Spółki odnoszące się do płatności na rzecz "Informatorów" obciąża Grupę Y.

Kwestia płatności na rzecz "Informatorów" powinna być przedmiotem postępowania sądowego. W tym zakresie toczą się aktualnie przed Sądem w T. 2 postępowania. Sprawa w toku. W lipcu 2005 r. Grupa Y złożyła do Sądu w T. wniosek o odwołanie arbitra oraz o unieważnienie orzeczenia arbitra I. etapu postępowania. Sąd w H., do którego został skierowany wniosek przez Sąd Najwyższy I., przychylił się do wniosku Grupy Y i wydał 1 listopada 2007 r. orzeczenie o usunięciu arbitra oraz o unieważnieniu orzeczenia dotyczącego I etapu arbitrażu. Sąd Najwyższy I. 11 lutego 2010 r. rozpatrując wniosek Spółki o zezwolenie na apelację od orzeczenia Sądu w Hajfie z 1 listopada 2007 r. postanowił zezwolić Spółce na apelację.#8195;

W dniu 5 grudnia 2010 r. Sąd Najwyższy I. wydał orzeczenie w sprawie wniosku o zezwolenie na apelację złożoną przez Spółkę od postanowienia Sądu w H. z 1 listopada 2007 r. uznając, że:

* apelacja została przyjęta,

* utrzymane zostało orzeczenie arbitrażowe I. etapu oraz postanowienia wydane w II. etapie postępowania,

* należy powołać nowego arbitra i kontynuować postępowanie arbitrażowe.

W grudniu 2011 r. Spółka oraz Grupa Y zostali pozwani przez jednego z "Informatorów" o zapłatę wynikającą z zawartej umowy z "Informatorami" z 2 stycznia 1996 r. W sierpniu 2012 r. Sąd w T. wydal postanowienie, zgodnie z którym "Informatorom" należy się połowa kwot odzyskanych w arbitrażu przez Spółkę. We wrześniu 2012 r. Spółka oraz Grupa Y złożyły do Sądu Najwyższego Izraela wnioski o zezwolenie na apelację w sprawie uchylenia postanowienia Sądu w T. z sierpnia 2012 r. Sąd Najwyższy I. rozpatrując wspólny wniosek Spółki oraz pełnomocnika procesowego "Informatorów" wydał 31 lipca 2013 r. orzeczenie, zgodnie z którym do rozliczeń pieniężnych z "Informatorami" będą miały zastosowanie następujące regulacje:

* umowa z "Informatorami" z 2 stycznia 1996 r.,

* kwota ujawniona przez "Informatorów" wynosi 16 mln USD,

* "Informatorzy" mają prawo do 50% kwoty ujawnionej Spółce (16 mln USD) po potrąceniu proporcjonalnej części kosztów i honorariów, które poniosła Spółka, na podstawie ostatecznego orzeczenia arbitra, zatwierdzonego przez Sąd w Izraelu,

* Spółka nie jest zobowiązana i nie będzie musiała płacić na rzecz "Informatorów" jakiejkolwiek kwoty z pieniędzy, które Spółka odzyska z tytułu:

- kosztów zarządzania,

- o zapłaty dla G.,

- dywidendy.

W dniu 23 grudnia 2013 r. Sąd Najwyższy I. rozpatrzył apelację wniesioną przez Grupę Y i Spółkę od postanowienia Sądu w T. z 20 sierpnia 2012 r. odnośnie płatności na rzecz "Informatorów" orzekając, że:

* uchyla postanowienia Sądu w T. z 20 sierpnia 2012 r.,

* uznaje stanowisko Sądu w T., że umowa z "Informatorami" stanowi dokument o istnieniu majątku do podziału, lecz wymaga wyjaśnienia status umowy oraz rozmiar płatności.

Kwestia płatności na rzecz "Informatorów" została skierowana do Sądu w T. w styczniu 2014 r. przez pełnomocnika "Informatorów". Z powodu skomplikowanej sytuacji prawnej i faktycznej, w jakiej znalazły się zarówno Wnioskodawca, jak i Grupa Y, w celu ostatecznego zakończenia postępowania arbitrażowego strony postanowiły zakończyć spór poprzez zawarcie umowy - ugody (instytucja prawa izraelskiego).

W dniu 22 września 2014 r. w T., w obecności reprezentanta Banku, zawarta została umowa - ugody kończąca postępowanie arbitrażowe z Grupą Y. Zawarta 22 września 2014 r. umowa - ugody pomiędzy Spółką a Grupą Y odnosi się do łącznej kwoty 67 mln USD, z czego 46,9 mln USD płatne będzie poprzez spieniężenie gwarancji bankowych (odpowiednio na 25 oraz na 5 mln USD), natomiast z kwoty 20,1 mln USD utworzono depozyt do podziału pomiędzy Spółkę a "Informatorów" z uwzględnieniem kosztów postępowań sądowych.

W dniu 2 października 2014 r. Sąd w T. zatwierdził orzeczenie arbitra nadając umowie - ugody z 22 września 2014 r. moc orzeczenia sądowego. Dla pełnej realizacji przez Grupę Y płatności na rzecz Spółki z gwarancji bankowych w kwocie 46,9 mln USD koniecznym stało się ich spieniężenie. Przystępując do realizacji przedmiotowego ustalenia okazało się, że w zgromadzonych dokumentach postępowania znajduje się gwarancja bankowa na 25.000.000 USD, natomiast nie odnaleziono gwarancji bankowej wystawionej na rzecz Spółki w styczniu 1994 r. przez firmę paliwową Z, której udziałowcem była rodzina Y.

Gwarancje bankowe, zarówno na kwotę 25 mln USD, jak i na 5 mln USD firmy Z, były przez cały okres trwania postępowania arbitrażowego przechowywane u kolejnych arbitrów prowadzących arbitraż, względnie w Sekretariacie Sądu Najwyższego I., co związane było z rozpoznawaniem przez ww. Sąd apelacji Spółki od postanowienia Sądu w H., który wstrzymał postępowanie arbitrażowe, unieważnił orzeczenie I. etapu arbitrażu oraz odwołał arbitra z jego funkcji - zakończonym korzystnym dla Spółki rozstrzygnięciem. Stąd też trudno było ustalić obecnie, na jakim etapie postępowania arbitrażowego zaginęła gwarancja bankowa Z.

W wyniku długotrwałych rozmów i zagwarantowania przez Spółkę odstąpienia od naliczania odsetek, rodzina Y postanowiła wystawić na rzecz Spółki nową gwarancję bankową na kwotę 6.850.000 USD, co nastąpiło 14 grudnia 2014 r. Nadto kwestia zwiększenia gwarancji bankowej przez Grupę Y uzyskała 15 grudnia 2014 r. akceptację Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników Spółki. Nowa gwarancja bankowa na kwotę 6.850.000 USD oraz spieniężenie gwarancji bankowej na 25.000.000 USD, która wygenerowała kwotę 40.050.000 USD, pozwoliły na wypełnienie przez Grupę Y pełnej płatności kwoty 46,9 mln USD w terminie uzgodnionym pomiędzy stronami tj. do 1 stycznia 2015 r. Podpisanie 18 grudnia 2014 r. "Uzgodnienia" z Grupą Y umożliwiło realizację umowy - ugody, tj. płatność 46,9 mln USD oraz zgromadzenie 20,1 mln USD w depozycie zgodnie z umową.

W zakresie kwoty 46,9 mln USD na wniosek Spółki została wydana interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach nr IBPB-1-3/4510-21/15/MO z 23 lipca 2015 r. Organ potwierdził w niej stanowisko Spółki w zakresie rozpoznania przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych z tytułu otrzymania przedmiotowej kwoty. Spółka wskazała przy tym, że kwota otrzymana w wyniku umowy - ugody w wysokości 46,9 mln USD ma charakter odszkodowania.

W związku z zamiarem realizacji postanowień umowy - ugody, tj. rozliczenia drugiego etapu, koniecznym będzie przekazanie na rzecz "Informatorów", po rozstrzygnięciu przez sąd powszechny kwestii dotyczącej wynagrodzenia dla "Informatorów", części środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku depozytowym w kwocie 20,1 mln USD. W związku z powyższym po stronie Spółki powstała wątpliwość, czy powinna rozpoznać przychód z tytułu kwoty 20,1 mln USD, a także czy może ona rozpoznać koszt uzyskania przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych z tytułu kosztów związanych z postępowaniem w sprawie ugody, w tym w szczególności kosztów wynagrodzenia, które Spółka obowiązana jest do wypłacenia "Informatorom". Wskazania wymaga fakt, że wykonanie postanowień umowy - ugody jest korzystne ekonomicznie dla Spółki, a nadto przełoży się w wymierny sposób na efektywność postępowania likwidacyjnego. Istotnym jest, że jedynym wspólnikiem Wnioskodawcy i jednocześnie wierzycielem jest Bank, której z kolei jedynym wierzycielem jest Narodowy Bank Polski.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy uzyskana przez Spółkę kwota 20,1 mln. USD stanowi podlegający opodatkowaniu przychód Spółki... (pytanie oznaczone we wniosku nr 1)

Wnioskodawca uważa, że uzyskana przez Spółkę kwota 20,1 mln. USD stanowi przychód podatkowy Spółki w rozumieniu ustawy o CIT.

Na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 851 z późn. zm., dalej: "ustawa o CIT"), przychodami są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.

W uzyskanej przez Spółkę interpretacji indywidualnej IBPB-1-3/4510-21/15/MO w zakresie kwoty 46,9 mln USD organ podatkowy stwierdził, że Odnosząc powyższe do przedstawionego opisu stanu faktycznego, uznać należy że odszkodowanie jakie Spółka uzyskała od Grupy X, na podstawie wypracowanej ugody na drodze postępowania arbitrażowego, nie było związane z prowadzoną przez Spółkę działalnością gospodarczą. Oznacza to, że przychód z tytułu niniejszego odszkodowania powstanie na podstawie ogólnej zasady wyrażonej w art. 12 ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.p.

Zdaniem Spółki, brak jest podstaw, by kwotę 20,1 mln. USD otrzymaną tytułem pokrycia kosztów postępowania, w tym wynagrodzenia dla "Informatorów", oraz wynagrodzenia z tytułu usług prawnych reprezentowania Spółki przez Pana J., traktować w sposób odmienny.

Opinia Spółki zgodna jest w tym zakresie ze stanowiskiem, jakie przedstawił m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 1 sierpnia 2014 r. nr IBPBI/2/423-905/13/AK, w której potwierdził słuszność stanowiska Wnioskodawcy w zakresie konieczności opodatkowania kwoty rekompensaty za wydatki związane z ugodą.

Biorąc pod uwagę powyższe, zdaniem Wnioskodawcy, przychód Spółki będący przedmiotem pytania oznaczonego we wniosku jako 1 stanowi przychód podatkowy w rozumieniu ustawy o CIT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Nadmienić należy, że w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 2 wydano odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 14 marca 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.