IBPB-1-1/4511-27/16/ZK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 5 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 8 stycznia 2016 r. (data wpływu do tut. Biura 12 stycznia 2016 r.), uzupełnionym 25 marca 2016 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, w zakresie możliwości zwolnienia od opodatkowania przychodu uzyskanego z tytułu odszkodowania za wywłaszczoną nieruchomość gruntową - jest prawidłowe.

W dniu 12 stycznia 2016 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, w zakresie możliwości zwolnienia od opodatkowania przychodu uzyskanego z tytułu odszkodowania za wywłaszczoną nieruchomość gruntową. Wniosek powyższy nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z 11 marca 2016 r. Znak: IBPB-1-1/4511-27/16/ZK, wezwano do jego uzupełnienia, co też nastąpiło 25 marca 2016 r.

We wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 4 września 1998 r. Wnioskodawca, jako wspólnik spółki cywilnej (w dniu 27 marca 2001 r. przekształconej z mocy prawa na podstawie art. 26 § 4 k.s.h. w spółkę jawną), nabył wraz z drugim wspólnikiem, na zasadzie współwłasności łącznej nieruchomość gruntową - działki nr 53,54,55,56. Obecnie, po przekształceniu spółki cywilnej w spółkę jawną właścicielem działek jest spółka jawna. Działki te są ujęte w ewidencji środków trwałych. W części działki te zostały zabudowane budynkiem, w którym spółka prowadzi działalność gospodarczą.

Decyzją Wojewody z dnia 26 stycznia 2015 r. na podstawie art. 9s ust. 3 i 4, art. 9y ust. 2, 3, 3e i 4 pkt 2 i 6, art. 38 ust. 1 pkt 3 i ust. 1a pkt 1 ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1594), art. 132 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 518) i art. 104 Kodeksu postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz. 267 z późn. zm.) - po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego, ustalone zostało odszkodowanie za przejęcie z mocy prawa z dniem 11 września 2013 r. na rzecz Skarbu Państwa wydzielonej części działek wspólników spółki o numerach 53/4,54/4,55/4,56/4, pod budowę połączenia kolejowego.

Od powyższej decyzji spółka jawna złożyła odwołanie do Ministra Infrastruktury i Rozwoju. Organ odwoławczy decyzją z dnia 23 lutego 2015 r. utrzymał w mocy decyzję Wojewody.

W dniu 19 marca 2015 r. wspólnicy spółki otrzymali przelewem odszkodowanie w kwocie 828.878,40 zł. W tym samym dniu wystawili na tę kwotę fakturę VAT, gdyż spółka jako podatnik VAT miała obowiązek zapłaty tego podatku. Po odliczeniu zapłaconego podatku VAT powstał przychód łączny w kwocie 673.884,88 zł, przy czym na każdego ze wspólników przypadł przychód w wysokości 336 942,44 zł.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy jako wspólnik spółki jawnej, mam prawo do skorzystania ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 29 ust. 1 pkt 29 (winno być art. 21 ust. 1 pkt 29) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dochodu uzyskanego z odszkodowania za wywłaszczenie gruntu, będącego własnością spółki (wywłaszczenie za odszkodowaniem na mocy decyzji administracyjnej wydanej na podstawie art. 9s ust. 3 i 4, art. 9y ust. 2,3,3e i 4 pkt 2 i 6 art. 38 ust. 1 pkt 3 i ust. 1a pkt 1 ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. I594), art. 132 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 518) i art. 104 Kodeksu postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz. 267 z późn. zm.).

Zdaniem Wnioskodawcy, spółka jawna nie jest osobą prawną i z tej racji nie posiada podmiotowości podatkowej. Podatnikami podatku dochodowego od dochodu uzyskanego w ramach działalności gospodarczej spółki jawnej są wspólnicy, w proporcji do ich udziału w spółce. Pomimo więc, że w opisanym wyżej stanie faktycznym to spółka jako właściciel otrzymała odszkodowanie za wywłaszczone działki, to Wnioskodawca - co do zasady - podlega podatkowi dochodowemu od uzyskanego przychodu.

Wnioskodawca uważa, że opodatkowanie podatkiem dochodowym przypadającego na niego przychodu w kwocie 336.942,44 zł z tytułu uzyskania odszkodowania za działki wywłaszczone na mocy powołanych wyżej decyzji administracyjnych, powinno być ocenione w świetle art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis ten zwalnia podatnika od podatku dochodowego, m.in. wtedy, gdy przychody zostały uzyskane z tytułu odszkodowania wypłaconego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami. Warunek ten jest spełniony, ponieważ powołane wyżej decyzje o wywłaszczeniu za odszkodowaniem zostały oparte na przepisach ustawy o transporcie kolejowym, gospodarce nieruchomościami i kodeksu postępowania administracyjnego.

Powołany przepis wyklucza zwolnienie z podatku dochodowego, jeżeli właściciel nieruchomości nabył jej własność w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego, bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę niższą o co najmniej 50% od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub w związku z realizacją prawa pierwokupu. Żadna z tych sytuacji nie zachodzi, gdyż Wnioskodawca wraz ze wspólnikiem nabył te działki na zasadach komercyjnych już w 1998 r. na współwłasność łączną, a w 2001 r. ich właścicielem z mocy prawa stała się spółka jawna, jako następca prawny spółki cywilnej. W opisanej sytuacji art. 29 ust. 1 pkt 29 (winno być: art. 21 ust. 1 pkt 29) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych znajduje pełne zastosowanie, a zatem Wnioskodawca uważa, że jest zwolniony od podatku dochodowego od przychodu uzyskanego z tytułu odszkodowania za wywłaszczone działki.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361), przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku (udziału) oraz, z zastrzeżeniem ust. 1a, łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe. Zgodnie natomiast z art. 8 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy, zasady wyrażone w ust. 1 stosuje się odpowiednio do rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów i strat. Stosownie do art. 5b ust. 2 ww. ustawy, jeżeli pozarolniczą działalność gospodarczą (w rozumieniu art. 5a pkt 6 tej ustawy) prowadzi spółka niebędąca osobą prawną, przychody wspólnika z udziału w takiej spółce, określone na podstawie art. 8 ust. 1, uznaje się za przychody ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 (pozarolnicza działalność gospodarcza). Przy czym, w myśl art. 5a pkt 26 ww. ustawy, przez spółkę niebędącą osobą prawną, należy rozumieć spółkę niebędącą podatnikiem podatku dochodowego (a więc również spółkę jawną).

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ww. ustawy, opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z treści tego przepisu wynika zatem, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w katalogu zwolnień przedmiotowych ustawy bądź, od których Minister Finansów zaniechał poboru podatku, w drodze rozporządzenia.

Zasady ustalania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej zostały określone w art. 14 tej ustawy, który w ust. 1 stanowi, że za przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. (...).

Przychody należne to wszelkiego rodzaju przychody, które wynikają z konkretnego stosunku prawnego, tj. co do których przysługuje podatnikowi uprawnienie do ich dochodzenia. Ustawodawca nie wymaga, aby przychodem były tylko wymienione w art. 14 ust. 1 ww. ustawy pożytki, które są wprost wynikiem realizacji celu działalności gospodarczej osoby fizycznej. Co do zasady, wszelkie wpłaty pieniężne, mogą być uznane za przychód należny, zwłaszcza że listę pożytków, które nie mogą być zaliczone do przychodów uzyskiwanych z tytułu ww. działalności, stanowiącą katalog zamknięty, zawarto w art. 14 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym, każde przysporzenie majątkowe, uzyskane w związku z prowadzoną pozarolniczą działalnością gospodarczą, stanowi przychód z tej działalności, o ile ustawa nie wyłącza go z tej kategorii. Zatem także odszkodowania, jeżeli mają związek z prowadzoną przez podatnika pozarolniczą działalnością gospodarczą, stanowią podlegający opodatkowaniu przychód z tej działalności, o ile ustawa wprost nie wyłącza ich z kategorii przychodów.

Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 ww. ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku. Jednakże należy podkreślić, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji. Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 29 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami lub z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu, stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami; nie dotyczy to przypadków, gdy właściciel nieruchomości, o której mowa w zdaniu pierwszym, nabył jej własność w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę niższą o co najmniej 50% od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub w związku z realizacją prawa pierwokupu.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że od 2001 r. Wnioskodawca jest wspólnikiem spółki jawnej, powstałej z przekształcenia spółki cywilnej. W dniu 4 września 1998 r. wspólnicy spółki cywilnej nabyli, na zasadzie współwłasności łącznej nieruchomość gruntową - działki nr 53,54,55,56. Po przekształceniu spółki cywilnej w spółkę jawną właścicielem działek była spółka jawna. Działki te są ujęte w ewidencji środków trwałych. W części działki te zostały zabudowane budynkiem, w którym spółka prowadzi działalność gospodarczą. Decyzją Wojewody z 26 stycznia 2015 r. na podstawie art. 9s ust. 3 i 4, art. 9y ust. 2, 3, 3e i 4 pkt 2 i 6, art. 38 ust. 1 pkt 3 i ust. 1a pkt 1 ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1594), art. 132 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 518) i art. 104 Kodeksu postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz. 267 z późn. zm.) - po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego ustalone zostało odszkodowanie za przejęcie z mocy prawa z dniem 11 września 2013 r. na rzecz Skarbu Państwa wydzielonej części działek wspólników spółki o numerach 53/4,54/4,55/4,56/4, pod budowę połączenia kolejowego.

W dniu 19 marca 2015 r. wspólnicy spółki otrzymali z ww. tytułu odszkodowanie w kwocie 828.878,40 zł. Po odliczeniu zapłaconego podatku VAT na każdego ze wspólników przypadł przychód w wysokości 336.942,44 zł.

Zauważyć należy, że wskazana przez Wnioskodawcę ustawa o transporcie kolejowym określająca m.in. szczegółowe zasady i warunki przygotowania inwestycji dotyczących linii kolejowych o znaczeniu państwowym, w tym warunki lokalizacji i nabywania nieruchomości na ten cel oraz organy właściwe w tych sprawach, została wymieniona w art. 2 pkt 10 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 1774), jako ustawa stanowiąca lex specialis do ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Stosownie do art. 9o ust. 1 ww. ustawy, decyzję o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej wydaje wojewoda, na wniosek PKP Polskich Linii Kolejowych Spółki Akcyjnej, zwanych dalej "PLK S.A.", lub właściwej jednostki samorządu terytorialnego.

Na podstawie art. 9q ust. 2 cyt. ustawy o transporcie kolejowym, Wojewoda doręcza decyzję o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej wnioskodawcy oraz wysyła zawiadomienie o jej wydaniu właścicielom lub użytkownikom wieczystym nieruchomości objętych wnioskiem o wydanie tej decyzji na adres wskazany w katastrze nieruchomości. Pozostałe strony zawiadamia w drodze obwieszczeń w urzędzie wojewódzkim i urzędach gmin właściwych ze względu na przebieg linii kolejowej, na stronach internetowych tych gmin oraz urzędu wojewódzkiego, a także w prasie lokalnej. Doręczenie zawiadomienia na adres wskazany w katastrze nieruchomości jest skuteczne.

Nieruchomości wydzielone liniami rozgraniczającymi teren, o którym mowa w ust. 2, stają się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej stała się ostateczna (art. 9s ust. 3 ww. ustawy).

Zgodnie z art. 9s ust. 4 ustawy o transporcie kolejowym do ustalenia wysokości i wypłacenia odszkodowania w przypadkach, o których mowa w ust. 3 i 3a, stosuje się odpowiednio przepisy o gospodarce nieruchomościami, z zastrzeżeniem art. 9y i 9z.

Natomiast stosownie do art. 9y ust. 1 ww. ustawy, za nieruchomości oraz ograniczone prawa rzeczowe do nieruchomości, o których mowa w art. 9s ust. 3 i 3a oraz art. 9x ust. 4, od podmiotu, na rzecz którego wydawana jest decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej, przysługuje odszkodowanie dotychczasowym właścicielom lub użytkownikom wieczystym nieruchomości, a także osobom, którym przysługują ograniczone prawa rzeczowe do nieruchomości.

W związku z powyższym należy uznać, że opisane we wniosku odszkodowanie, zostało wypłacone stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy mieć jednak na względzie, że zwolnienie przewidziane w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przysługuje, jeżeli łącznie spełnione zostają następujące warunki:

* nabycie nieruchomości nastąpiło w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego lub odpłatnym zbyciem,

* cena jej nabycia była o co najmniej 50% niższa od wysokości odszkodowania lub ceny zbycia.

Zatem w przypadku, gdy spełniony zostanie tylko jeden z warunków albo żaden z nich nie zostanie spełniony, wówczas uzyskany przychód będzie korzystał ze zwolnienia.

W związku z powyższym w odniesieniu do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego z którego wynika, że nabycie własności działek nastąpiło w okresie przekraczającym 2 lata przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego na podstawie decyzji Wojewody, to w świetle art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy uznać, że pierwsza z dwóch negatywnych przesłanek zwolnienia przedmiotowego nie została spełniona. W związku z tym stwierdzić należy, że przychód uzyskany przez Wnioskodawcę w 2015 r. z tytułu odszkodowania wypłaconego w związku z przejęciem wskazanej we wniosku nieruchomości gruntowej (części działek), na cele realizacji inwestycji kolejowej, korzysta ze zwolnienia przedmiotowego, określonego w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, co oznacza, że na Wnioskodawcy nie ciąży obowiązek uiszczenia z tego tytułu podatku.

W świetle powołanych przepisów i w odniesieniu do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego stanowisko Wnioskodawcy, jest zatem prawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Do wniosku dołączono dokumenty źródłowe. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, nie przeprowadza postępowania dowodowego, w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) przedstawionym przez wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, 43-300 Bielsko-Biała, ul. Traugutta 2a.