I-412/11/05 - Zwolnienie od podatku dochodowego odszkodowania wraz z ustawowymi odsetkami

Pytanie podatnika

Czy otrzymane na podstawie wyroku sądowego z powództwa cywilnego odszkodowanie wraz z ustawowymi odsetkami są zwolnione od podatku dochodowego?

P O S T A N O W I E N I E

Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego Łódź - Górna, działając na podstawie przepisów art. 14a § 1 i § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60) - po rozpatrzeniu wniosku złożonego w dniu 1 lutego 2005 r. i uzupełnionego w dniu 17 lutego 2005 r. w sprawie udzielenia pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w Pana indywidualnej sprawie, w której nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym, uznaje stanowisko przedstawione przez Pana za:

- prawidłowe, w części dotyczącej opodatkowania zasądzonej, określonej w punkcie 1 wyroku sądowego co do wysokości, kwoty pieniężnej,

- nieprawidłowe, w części dotyczącej opodatkowania ustawowych odsetek od określonej w wyroku sądowym wyżej wymienionej kwoty pieniężnej.

U Z A S A D N I E N I E

Zgodnie z art. 14a § 1 cytowanej ustawy Ordynacja podatkowa "stosownie do swojej właściwości naczelnik urzędu skarbowego, naczelnik urzędu celnego lub wójt (...) na pisemny wniosek podatnika, płatnika lub inkasenta mają obowiązek udzielić pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w ich indywidualnych sprawach, w których nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym.".

Interpretacja, o której mowa powyżej następuje w drodze postanowienia i dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę oraz stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia tego zdarzenia.

W dniu 1 lutego 2005 r. złożył Pan "prośbę o interpretację" w sprawie zwolnienia od podatku od osób fizycznych Pana dochodów z tytułu określonego co do kwoty odszkodowania wraz z ustawowymi odsetkami, uzyskanych w 2004 r. na podstawie wyroku sądowego z powództwa cywilnego.

Opisany przez Pana stan faktyczny przedstawia się następująco:

Wyrokiem sądowym z dnia.... Sąd Okręgowy w W. zasądził od pozwanego Banku X na Pana rzecz kwotę..... z ustawowymi odsetkami od dnia....... do dnia zapłaty, a ponadto zasądził na Pana rzecz zwrot kosztów procesu i od Pana na rzecz Banku zwrot kosztów zastępstwa procesowego. Przedstawiając w piśmie z dnia 1 lutego 2005 r. własne stanowisko w sprawie podniósł Pan, że na mocy przepisów art. 21 ust. 3b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych odszkodowanie w wysokości określonej w wyroku sądowym co do kwoty wraz z ustawowymi odsetkami jest zwolnione z podatku dochodowego.

Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego Łódź-Górna, po sprawdzeniu, że zostały spełnione warunki określone w art. 14a § 1 i § 2 cytowanej ustawy Ordynacja podatkowa, udziela poniższej informacji:

Stosownie do przepisów art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm. w brzmieniu obowiązującym w 2004 r.) "opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, i 52a oraz dochodów, od których na podstawie przepisów ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku".

Zgodnie z przepisami art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm. w brzmieniu obowiązującym w 2004 r.) "wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań:

a) otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,

b) dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono". Z okazanego wyroku sądowego wynika, że podstawę zasądzenia od pozwanego na Pana rzecz określonej co do wysokości kwoty pieniężnej stanowiły przepisy art. 471 k.c.

Zgodnie z art. 471 k.c. "dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi". Zakres roszczeń odszkodowawczych określa art. 361 k.c., który stanowi iż zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

W przedmiotowej sprawie sąd uznał, że w wyniku błędów w zarządzaniu Pana pakietem inwestycyjnym poniósł Pan szkodę (stratę), w wysokości wyliczonej przez biegłego. Kwota ta została zasądzona od pozwanego i wypłacona Panu w 2004 r.

W świetle powyższych przepisów otrzymane odszkodowanie w wysokości określonej wyrokiem sądowym, tj. w wysokości poniesionej szkody jest wolne od podatku dochodowego.

Natomiast instytucję prawną odsetek regulują przepisy art. 481 k.c., które stanowią, iż jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi (art. 481 § 1 k.c.). Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej niż stopa ustawowa, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy (art. 481 § 2 k.c.). W razie zwłoki dłużnika wierzyciel może nadto żądać naprawienia szkody na zasadach ogólnych (art. 481 § 3 k.c.). Z powyższych przepisów wynika, że nie można utożsamiać odsetek za zwłokę z odszkodowaniem (naprawieniem szkody). Tym samym odsetki te nie korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego, o którym stanowią cytowane wyżej przepisy art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Na mocy tychże przepisów z opodatkowania podatkiem dochodowym zostały wyłączone jedynie odszkodowania. Zwolnienie nie może być zatem interpretowane rozszerzająco i nie może dotyczyć również odsetek, tym bardziej, że odrębne uregulowania, w których ustawodawca posługując się pojęciem odsetek zwolnił je od opodatkowania, zostały zawarte np. w przepisach art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o podatku dochodowym o osób fizycznych, zwalniających od podatku dochodowego odsetki z tytułu nieterminowych wypłat wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1.

Tutejszy organ podatkowy informuje zatem, że otrzymane odsetki za zwłokę w wykonaniu zobowiązania cywilnoprawnego są przychodem wierzyciela opodatkowanym na zasadach ogólnych. Otrzymane odsetki stanowią w roku ich otrzymania przychód z innych źródeł, o którym mowa w przepisach art. 10 ust. 1 pkt 9 i art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym. Stosownie do regulacji zawartych w art. 42a ustawy o podatku dochodowym osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52 i art. 52a oraz dochodów, od których na podstawie przepisów ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Uzyskany przychód z odsetek winien Pan wykazać w zeznaniu rocznym za 2004 rok, a w przypadku uzyskiwania również innych dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach ogólnych dochody zsumować i obliczyć od sumy dochodów podatek dochodowy według skali podatkowej zawartej w art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl przepisów art. 45 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zeznanie, według ustalonego wzoru o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, winno zostać złożone w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym.

Biorąc pod uwagę powyższe uzasadnienie, postanowiono jak w sentencji.

Końcowo informuję, że niniejsza interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Pana we wniosku z dnia 1 lutego 2005 r., uzupełnionym w dniu 17 lutego 2005 r. oraz stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia tego zdarzenia.