I-005/0200/PDOF/2004 - Wprowadzenie rozdzielności majątkowej a przychód w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Pytanie Podatnika:

Czy w świetle art. 10 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych przychód uzyskany przez jednego z małżonków na podstawie umowy o częściowy podział majątku dorobkowego zawartej w następstwie wprowadzenia przez nich w ich związku małżeńskim umownego ustroju rozdzielności majątkowej, który to przychód tenże małżonek ma otrzymać jako dopłatę na jego rzecz od drugiego małżonka, który na podstawie tej umowy uzyska na wyłączną własność składniki tegoż majątku o wartości przewyższającej znacznie wartość składnika majątku otrzymanego przez drugiego małżonków w tym podziale stanowi źródło przychodów i rodzi obowiązek zapłaty podatku dochodowego w wysokości określonej w art. 27 ust. 1 tej ustawy, czyli według skali podatkowej odpowiednio 19,30 i 40%?

Podatnicy nadmieniają, iż w przyszłości mają zamiar zawrzeć umowę majątkową małżeńską wyłączającą obowiązujący w ich związku małżeńskim ustrój wspólności ustawowej i dokonać w formie aktu notarialnego podziału części majątku, objętego wspólnością ustawową, w którym to majątku ich udziały są równe (po połowie) w ten sposób, że nieruchomość o wartości 10 000 zł otrzyma na wyłączną własność żona, a wszelkie prawa majątkowe związane z udziałem przez męża w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością o wartości 208 300 zł przypadną wyłącznie mężowi, z tym że wobec różnicy wartości nabywanych praw mąż dopłaci żonie w dniu zawarcia umowy jednorazowo gotówką 70 000 zł.

Zaznaczono, iż podział majątku wspólnego dokonywany po zniesieniu wspólności majątkowej w sytuacji kiedy występują spłaty lub dopłaty stanowi przedmiot podatku od czynności cywilnoprawnych, z tym że w opisanym przypadku podatek PCC nie wystąpi.

Według przekonania podatników w opisanym stanie faktycznym zyskanie przychodu w wysokości 70 000 zł przez żonę nie rodzi z jej strony obowiązku podatkowego jako, że w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca wymienił źródła przychodów związane z nabyciem i zbyciem nieruchomości i praw. Nieruchomość, którą ma nabyć w podziale żona została wprawdzie nabyta razem przez małżonków w 2000 r., ale na podstawie umowy darowizny, więc zbycie jej jest zwolnione z podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 32 lit d. W związku z nabyciem przez męża wszelkich praw majątkowych związanych z jego osobistym uczestnictwem w spółkach z o.o. nie nastąpi uzyskanie przez niego dochodu z odpłatnego zbycia udziałów, gdyż żona nigdy nie była udziałowcem w tych spółkach, z tym że mężowi przysługują z tytułu tego uczestnictwa prawa korporacyjne, a prawa majątkowe objęte są wspólnością ustawową, jako, że udziały objęte przez męża w tych spółkach zostały pokryte z majątku dorobkowego.

Zdaniem podatników, opodatkowanie przychodu uzyskanego w wyniku podziału majątku dorobkowego podatkiem dochodowym wydaje się krzywdzące. Małżonka po podziale uzyska walory o mniejszej wartości niż jej udział 1 część w dzielonym majątku, a więc traci a nie zyskuje.

Ponadto skoro umowa o podział majątku dorobkowego podlega podatkowi PCC to nie powinna podlegać podatkowi dochodowemu.

Odpowiedź Urzędu:

Zgodnie z art. 14 a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 z późn. zm.) Naczelnik Urzędu Skarbowego w Wieluniu udziela odpowiedzi na Państwa pismo z dnia 12.12.2003 r.

Informuje się, iż zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (jedn. tekst z 2000 r. Dz. U. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania lub ograniczenia małżeńskiej wspólności majątkowej.

Zgodnie z art. 31 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 1964 r. Nr 9, poz. 59), z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje pomiędzy małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa obejmująca ich dorobek (wspólność ustawowa).

W myśl art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, małżonkowie mogą przez umowę w formie aktu notarialnego wspólność majątkową: rozszerzyć, ograniczyć lub wyłączyć. Przychody z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania lub ograniczenia małżeńskiej wspólnoty majątkowej nie podlegają przepisom ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego, otrzymana przez małżonkę dopłata w wysokości 70.000,00 zł, w związku ze zniesieniem wspólności majątkowej i podziałem majątku dorobkowego małżonków, nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zaznacza się jednak, iż umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat są przedmiotem opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych w myśl art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 86, poz. 959 z późn. zm.).