GN 8/KK/223/2001 - Ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych wynikające z ustawy restrukturyzacyjnej górnictwa węgla.

"W związku z uwagami zgłaszanymi przez organ nadzorujący pomoc publiczną w Polsce, tj. Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, związanymi ze stosowaniem przez aparat skarbowy procedury przedkładania informacji organowi nadzorującemu w celu uzyskania opinii o udzielonej pomocy (art. 25 i 26 ustawy o pomocy publicznej) w odniesieniu do umów zawieranych przez urzędy z przedsiębiorstwami górniczymi na podstawie ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o dostosowaniu górnictwa węgla kamiennego do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej oraz szczególnych uprawnieniach i zadaniach gmin górniczych (Dz. U. Nr 162, poz. 1112), Ministerstwo Finansów wyjaśnia co następuje.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ww. ustawy restrukturyzacji finansowej podlegają zobowiązania pieniężne wraz z odsetkami przedsiębiorstw górniczych m.in. wobec budżetu państwa - z wyłączeniem podatku dochodowego od osób fizycznych oraz rat kredytów na budowę kopalń, poręczonych przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych w imieniu Skarbu Państwa wraz z odsetkami.

1. Zobowiązania powstałe z powyższych tytułów przed dniem 1 kwietnia 1998 r. (wyjątek stanowi podatek od towarów i usług - patrz pkt 3 pisma) ulegają umorzeniu wraz z odsetkami za zwłokę, po spełnieniu warunków określonych w art. 8 ust. 2. Umorzenie to następuje z mocy ustawy, w związku z czym urzędy skarbowe nie wydają decyzji umorzeniowych, gdyż nie mają żadnego wpływu na uznaniowość takiej decyzji. Urzędy nie mają również uprawnień do podejmowania decyzji o nienaliczaniu odsetek za zwłokę od tych zobowiązań w czasie postępowania oddłużeniowego, jak również o wstrzymaniu wykonania tych zobowiązań. Wystąpienie obu tych procesów wynika bowiem wprost z przepisów "ustawy górniczej" (art. 5 ust. 3 i art. 6 ust. 1).

Rola urzędów skarbowych w procesie oddłużeniowym w powyższej sytuacji sprowadza się jedynie do zawarcia umowy z dłużnikiem, której przedmiotem powinno być m.in. zobowiązanie wierzyciela do stwierdzenia spełnienia przez przedsiębiorstwo górnicze warunków wynikających z ustawy (art.8 ust. 2), pozwalających na nienaliczanie odsetek i wstrzymanie wykonania zobowiązań w celu umorzenia ich z mocy ustawy.

Zamieszczenie w treści umowy przepisów z ustawy górniczej, że zarówno nienaliczanie odsetek za zwłokę jak i wstrzymanie wykonania zobowiązań przysługuje z mocy ustawy, nie jest błędem.

2. Zgodnie z art. 5 ust. 2 i 2a oraz ust. 4 pkt 4 ulegają umorzeniu dotyczące kopalń postawionych w stan całkowitej likwidacji zobowiązania wraz z odsetkami:

a) powstałe przed dniem 1 kwietnia 1998 r. zobowiązania, o których mowa w art. 4 ust. 1, po spełnieniu warunków określonych w art. 8 ust. 2 pkt 1, 2, 5,

b) powstałe przed dniem 1 stycznia 2000 r. zobowiązania z tytułu podatku od towarów i usług, bezwarunkowo z dniem przejęcia przez spółkę, o której mowa w art. 13a, kopalni postawionej w stan całkowitej likwidacji.

Umorzenie powyższych zobowiązań następuje z mocy ustawy, a więc urząd skarbowy nie wydaje odrębnej decyzji o umorzeniu.

3. Zobowiązania powstałe przed dniem 1 kwietnia 1998 r. z tytułu podatku od towarów i usług podlegają restrukturyzacji na zasadach określonych w art. 5 ust. 4 pkt 1, 2 - odroczenie terminu spłaty zobowiązań głównych do dnia 31.12.2000 r., jak również umorzenie odsetek po spełnieniu określonych w ustawie warunków - wynika wprost z ustawy i urzędy nie wydają w tych sprawach decyzji.

4. Zobowiązania powstałe przed dniem 1 kwietnia 1998 r. z tytułu podatku od towarów i usług podlegają restrukturyzacji na zasadach określonych w art. 5 ust. 4 pkt 3 w zakresie spłaty zobowiązań od dnia 1 stycznia 2003 r. w terminie do 5 lat urzędy skarbowe występując w roli wierzyciela, zawierając umowę same, będą ustalały warunki tej umowy. W takich sytuacjach urzędy zachowując prawo uznaniowości będą wydawały decyzje.

5. Zobowiązania powstałe po dniu 31 marca 1998 r. podlegają restrukturyzacji finansowej na zasadach określonych w art. 9 "ustawy górniczej". W odniesieniu do spłaty tych zobowiązań organom podatkowym pozostawiono możliwość wyboru i decydowania o sposobie realizacji zawieranej umowy. W myśl art. 9 ust. 1 umowa może zawierać postanowienia dotyczące umorzenia, odroczenia lub rozłożenia na raty. Każde rozwiązanie winno być w takich sytuacjach poparte stosowną decyzją organu podatkowego.

W przypadkach określonych w pkt 4 i 5 urzędy skarbowe wydając decyzje występują w charakterze organu udzielającego pomocy publicznej. W sytuacji, gdy wartość pomocy przekroczy równowartość 1 mln EURO powstaje obowiązek wystąpienia o opinię, o której mowa w art. 25 ustawy o pomocy publicznej, do organu nadzorującego pomoc publiczną. Natomiast w sytuacji przekroczenia 1 mln EURO w przypadkach, o których mowa w pkt 1, 2 i 3 niniejszego pisma, urzędy skarbowe nie występują do UOKiK o wydanie opinii, gdyż nie wydają decyzji. (...)"