GI-DEC-DS-379/05 - Udostępnianie przez ZUS danych osobowych osoby uposażonej z tytułu umowy ubezpieczeniowej.

Decyzja Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych z dnia 15 listopada 2005 r., GI-DEC-DS-379/05, dotycząca odmowy udostępnienia przez Zakład Ubezpieczeń danych osobowych osoby uposażonej z tytułu umowy ubezpieczeniowej. Z zebranego w przedmiotowej sprawie materiału dowodowego wynikało, że Pan X, który był stroną przedmiotowej umowy wyznaczył osobę uposażoną z tytułu zawartej przez niego umowy ubezpieczenia, skutkiem czego Zakład Ubezpieczeń, działając na podstawie dyspozycji ubezpieczonego, wypłaciło uposażonemu stosowne świadczenia.

Warszawa, dnia 15 listopada 2005 r. GI-DEC-DS-379/05

Na podstawie art. 104 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.) oraz art. 12 pkt 2, art. 22 oraz art. 29 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926 z późn. zm.) w związku z art. 19 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. Nr 124, poz. 1151 z późn. zm.), po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w sprawie odmowy udostępnienia przez Zakład Ubezpieczeń 1, Pani X, zam. w (...), danych osobowych osoby uposażonej z tytułu umowy ubezpieczeniowej, której stroną był Pan Y, zam. ostatnio w (...),

odmawiam uwzględnienia wniosku.

Do Biura Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych wpłynęła skarga Pani X, zam. (...), reprezentowanej przez adwokata Pana A, prowadzącego Kancelarię Adwokacką w (...), w sprawie odmowy udostępnienia jej przez Zakład Ubezpieczeń 1. danych osobowych osoby uposażonej z tytułu umowy ubezpieczeniowej, której stroną był Pan Y, zam. ostatnio w (...).

Z zebranego w przedmiotowej sprawie materiału dowodowego wynika, że Pan Y wyznaczył osobę uposażoną z tytułu zawartej przez niego umowy ubezpieczenia i Zakład Ubezpieczeń 1 działając na podstawie dyspozycji ubezpieczonego wypłaciło uposażonemu stosowne świadczenia.

Po zapoznaniu się z całością zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych zważył, co następuje:

Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926 z późn. zm.), zwana dalej również ustawą, określa zasady postępowania przy przetwarzaniu danych osobowych oraz prawa osób fizycznych, których dane są lub mogą być przetwarzane w zbiorach danych (art. 2 ust. 1 ustawy). Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy, w przypadku udostępniania danych osobowych w celach innych niż włączenie do zbioru, administrator danych udostępnia posiadane w zbiorze dane osobom lub podmiotom uprawnionym do ich otrzymania na mocy przepisów prawa. Stosownie natomiast do brzmienia art. 29 ust. 2 ustawy, dane osobowe, z wyłączeniem danych, o których mowa w art. 27 ust. 1, mogą być także udostępnione w celach innych niż włączenie do zbioru, innym osobom i podmiotom niż wymienione w ust. 1, jeżeli w sposób wiarygodny uzasadnią potrzebę posiadania tych danych, a ich udostępnienie nie naruszy praw i wolności osób, których dane dotyczą.

Mając na względzie ww. przepis wskazać należy, iż na podstawie art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. Nr 124, poz. 1151 z późn. zm.), zakład ubezpieczeń i osoby w nim zatrudnione lub osoby i podmioty, za pomocą których zakład ubezpieczeń wykonuje czynności ubezpieczeniowe, są obowiązane do zachowania tajemnicy dotyczącej poszczególnych umów ubezpieczenia. Natomiast w myśl art. 19 ust. 2 ustawy o działalności ubezpieczeniowej, zakaz, o którym mowa w ust. 1, nie dotyczy informacji udzielanych na wniosek ubezpieczającego, ubezpieczonego, a w przypadku zgłoszenia nastąpienia zdarzenia, z którym umowa wiąże odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń - także uposażonego lub uprawnionego z umowy ubezpieczenia (pkt 20) oraz innych podmiotów, których uprawnienie do żądania informacji wynika z przepisów innych ustaw (pkt 25).

Z przytoczonych przepisów wynika zatem, że zgodnie z wolą ustawodawcy zakłady ubezpieczeń są zobowiązane do zachowania w tajemnicy informacji dotyczących umów ubezpieczeniowych, chyba że z wnioskiem o udostępnienie stosownych danych występuje podmiot określony w art. 19 ust. 2 ww. ustawy. W związku z tym, że Skarżąca nie została uprawniona do odbioru świadczenia należnego z tytułu umowy ubezpieczenia zawartej przez Pana Y stwierdzić należy, iż Zakład Ubezpieczeń 1. nie może udostępnić jej żądanych przez nią danych na mocy art. 19 ust. 2 pkt 20 ustawy o działalności ubezpieczeniowej.

Przyjąć także trzeba, że Skarżąca nie jest upoważniona do otrzymania przedmiotowych danych na podstawie art. 19 ust. 2 pkt 25 ustawy o działalności ubezpieczeniowej. Brak jest bowiem przepisów prawa, z których Skarżąca mogłaby wywodzić swoje uprawnienia do pozyskania danych osoby uposażonej z tytułu umowy ubezpieczeniowej zawartej przez Pana Y. Zauważyć w szczególności należy, że w myśl art. 832 § 2 Kodeksu cywilnego, suma ubezpieczenia przypada najbliższej rodzinie ubezpieczonego w sytuacji, gdy w chwili śmierci ubezpieczonego nie ma osoby uprawnionej do otrzymania stosownego świadczenia. Natomiast Pan Y wyznaczył osobę uprawnioną do otrzymania sumy ubezpieczenia na wypadek jego śmierci. Z tego względu Skarżąca nie może wnosić o udostępnienie żądanych przez nią danych na podstawie ww. przepisu. Wskazać także trzeba, że zgodnie z art. 831 § 3 Kodeksu cywilnego, suma ubezpieczenia przypadająca uprawnionemu nie należy do spadku po ubezpieczonym. Z przytoczonego przepisu wynika zatem, iż okoliczność, że Skarżąca jest spadkobiercą Pana Y nie upoważnia jej do pozyskania danych osobowych osoby uprawnionej do trzymania sumy ubezpieczenia z tytułu umowy, której stroną był jej syn. Suma ubezpieczenia nie wchodzi bowiem do masy spadkowej po ubezpieczonym i przypada osobie uprawnionej bez względu na prawa spadkobierców do spadku po ubezpieczonym.

W świetle powyższego stwierdzić należy, że brak jest podstaw prawnych do nakazania udostępnienia Skarżącej żądanych przez nią danych na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy o ochronie danych osobowych. Skarżąca nie może również wywodzić swojego prawa do pozyskania ww. danych z przepisu art. 29 ust. 2 ustawy. Uznać bowiem trzeba, iż przedmiotowa norma ma zastosowanie wówczas, gdy brak jest przepisów prawa, które uprawniałyby określone podmioty do pozyskania danych osobowych, a nie wówczas, gdy taki przepis istnieje i - co więcej - precyzyjnie określa krąg podmiotów, którym dane mogą być udostępnione. Jest to równoznaczne z zakazem przetwarzania danych przez podmioty niewymienione w tym przepisie prawa. W tej sytuacji udostępnienie żądanych przez Skarżącą informacji na podstawie przepisów ustawy o ochronie danych osobowych, doprowadziłoby do naruszenia przepisów ustawy o działalności ubezpieczeniowej.

W świetle powyższego, wniosek Pani X nie może zostać uwzględniony.

W tym stanie faktycznym i prawnym Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych rozstrzygnął, jak w sentencji.

Decyzja jest ostateczna. Stronom, na podstawie art. 21 ust. 1 ustawy o ochronie danych osobowych oraz art. 129 § 2 w zw. z art. 127 § 3 Kodeksu postępowania administracyjnego przysługuje, w terminie 14 dni od dnia doręczenia niniejszej decyzji, prawo złożenia do Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy (adres: Biuro Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa).