FS8-4071/35/2007 - Potrącenia przysługujące powiatom za lata ubiegłe dochodów związanych z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej

W związku z pismem Warmińsko-Mazurskiego Urzędu Wojewódzkiego w Olsztynie z dnia 11 kwietnia 2007 r. w sprawie możliwości potrąceń przysługujących powiatom za lata ubiegłe dochodów związanych z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej, z dochodów uzyskanych w 2007 r., uprzejmie informuję.

Zgodnie z art. 189 ust. 2 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych, pobrane przez jednostkę samorządu terytorialnego dochody związane z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego odrębnymi ustawami - podlegają odprowadzeniu na rachunek dochodów budżetu państwa w trybie i terminach określonych w rozporządzeniu Ministra Finansów wydanym na podstawie art. 186 ust. 7, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej. Wyjątek od tej zasady stanowią przepisy ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, określające źródła dochodów jednostek samorządu terytorialnego oraz zasady ustalania i gromadzenia tych dochodów. Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 6 ww. ustawy źródłami dochodów własnych powiatu jest 5% dochodów uzyskanych na rzecz budżetu państwa w związku z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej. Ponadto zgodnie z art. 23 ust. 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomości, od wpływów osiąganych ze sprzedaży, opłat z tytułu trwałego zarządu, użytkowania wieczystego, czynszu dzierżawnego i najmu - nieruchomości Skarbu Państwa, potrąca się 25% środków, które stanowią dochody powiatu, na którego terenie znajdują się te nieruchomości.

Również zgodnie z art. 4 ust. 4 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przekształcaniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości (Dz. U. z 2005 r. Nr 175, poz. 1459), starostowie od 13 października 2005 r. tj. od dnia wejścia w życie ustawy od wpływów osiąganych z opłat z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości, mogą potrącać 25% środków, które stanowią dochody powiatu.

Realizacja tych uprawnień powinna następować zgodnie z zasadami prowadzenia gospodarki finansowej, określonej w przepisach ustawy o finansach publicznych. Jedna z tych zasad - wyrażana w art. 138 pkt 1 ustawy o finansach publicznych stanowi, że ustalanie, pobieranie i odprowadzanie dochodów budżetu państwa następuje na zasadach i w terminach wynikających z obowiązujących przepisów.

Takimi przepisami dla jednostek samorządu terytorialnego jest rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie planów finansowych zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego ustawami, przekazywania dotacji celowych i przekazywania pobranych dochodów związanych z realizacją tych zadań (Dz. U. Nr 135, poz. 955).

Stosownie do § 8 ust. 2 tego rozporządzenia zarząd jednostki samorządu terytorialnego powinien przekazać pobrane dochody budżetowe związane z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych jednostce samorządu terytorialnego ustawami, pomniejszone o określone w odrębnych przepisach dochody budżetowe przysługujące jednostce samorządu terytorialnego z tytułu wykonywania tych zadań, na rachunek dochodów budżetu wojewody, w terminach odpowiednio do 15 i 25 dnia danego miesiąca, a pobrane do dnia 31 grudnia i nieprzekazane w tych terminach dochody - w terminie do dnia 8 stycznia roku następującego po roku budżetowym, a gdy ten dzień jest dniem wolnym od pracy - do pierwszego dnia roboczego po tym terminie.

Uwzględniając, iż omawiany przepis wskazuje zarówno terminy przekazywania pobranych dochodów na rachunek dochodów budżetu państwa, jak i możliwość pomniejszania przez jednostkę samorządu terytorialnego dochodów z tytułu realizacji zadań z zakresu administracji rządowej, należy przyjąć że jedynym tytułem uprawniającym do pomniejszania dochodów odprowadzanych na rachunek budżetu państwa jest przysługujący jednostkom samorządu terytorialnego udział (5% lub 25%) w dochodach uzyskiwanych w danym roku.

Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w przepisach ustawy o finansach publicznych, określających zasady planowania i wykonywania budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego. Jedna z tych zasad stanowi, że budżet państwa i budżet jednostki samorządu terytorialnego jest rocznym planem dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów tej jednostki. Budżet jednostki samorządu jest uchwalony w formie uchwały budżetowej na rok budżetowy i stanowi podstawę gospodarki finansowej jednostki samorządu terytorialnego w roku budżetowym.

Biorąc pod uwagę ww. przepisy uważam, że pozbawione jest podstaw prawnych zarówno dokonywanie przez jednostki samorządu terytorialnego potrąceń z dochodów budżetu państwa uzyskanych w 2007 r., kwot przysługujących tym jednostkom w latach ubiegłych, w związku z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej, jak również dokonywanie zwrotu z budżetu państwa nie potrąconych przez jednostki samorządu terytorialnego dochodów z tego tytułu za lata ubiegłe.

Jednocześnie pragnę zauważyć, że zgodnie z ustawą o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, jednym ze źródeł dochodów jednostek samorządu terytorialnego jest 5% lub 25% dochodów uzyskiwanych na rzecz budżetu państwa w związku z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami, a nie prowizja. Pojęciem tym ustawodawca nie posługuje się w odniesieniu do dochodów jednostek samorządu terytorialnego z tytułu realizacji zadań z zakresu administracji rządowej. W celu uniknięcia nieprawidłowości dotyczących przekazywania do budżetu państwa dochodów związanych z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej, niezbędne jest podejmowanie stosownych działań w ramach sprawowanego nadzoru nad wykonywaniem tych zadań przez jednostki samorządu terytorialnego.