Formy telewizyjne i radiowe.

Uchwalona 4 lutego 1994 r. ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. Nr 24, poz. 83) objęła ochroną nową kategorię twórców oraz w istotny sposób poszerzyła ochronę z tytułu prawa autorskiego.

Uchwalenie nowego prawa m.in. dało podstawę do objęcia ochroną autorską szeregu kategorii twórców, w stosunku do których dotychczas nie było podstaw do stosowania normy kosztów uzyskania w wysokości 50%, przewidzianej w art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 1993 r. Nr 90, poz. 416 i Nr 134, poz. 646). Autorski charakter ma obecnie w szczególności działalność następujących kategorii uczestników tworzenia utworu audiowizualnego:

- realizatora programu TV (bez względu na rodzaj nośnika),

- realizatora i operatora dźwięku (bez względu na rodzaj nośnika),

- realizatora światła,

- operatora kamery TV i filmowej (bez względu na rodzaj nośnika),

- operatora obrazu (bez względu na rodzaj nośnika),

- ilustratora muzycznego (bez względu na rodzaj nośnika),

- kostiumografa,

- scenografa,

- reżysera teatralnego,

- montażysty dźwięku (bez względu na rodzaj nośnika),

- montażysty obrazu (bez względu na rodzaj nośnika),

- charakteryzatora,

- kierownika produkcji,

- choreografa,

- dekoratora wnętrz,

- operatora zdjęć specjalnych,

- operatora oświetlenia,

- autora grafiki komputerowej,

- autora projektów plastycznych.

W świetle art. 69 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych wymienione osoby są współtwórcami utworu audiowizualnego.

W konsekwencji charakter wynagrodzeń otrzymywanych przez tę kategorię osób, będących ekwiwalentem uzyskanego przez producenta autorskiego prawa majątkowego do utworu, uzasadnia w świetle art. 22 ust. 9 pkt 3 powołanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odliczanie od tych wynagrodzeń 50 % kosztów uzyskania.

Nowa ustawa o prawie autorskim wprowadziła ponadto ochronę wykonań artystycznych. Został im poświęcony rozdział 11 ustawy. W konsekwencji ochroną objęte zostały wykonania aktorów, recytatorów i innych osób twórczo przyczyniających się do powstania wykonania (art. 85 ust. 2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych). Uzasadnia to równe traktowanie pod względem podatkowym wynagrodzeń artystów wykonawców z wynagrodzeniami uzyskiwanymi przez autorów.

Przedmiotem prawa do artystycznego wykonania jest każde wykonanie utworu mające charakter artystyczny, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia. Warunkiem ochrony prawnej wykonania jest jego ustalenie w jakiejkolwiek postaci. Pod pojęciem ustalenia należy rozumieć każdy sposób zmaterializowania (uzewnętrznienia) umożliwiający zapoznanie się z dziełem wykonawcy.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 pkt 2 wymienionej ustawy artyście wykonawcy przysługuje wyłącznie prawo do korzystania z artystycznego wykonania i rozporządzania nim.

Prawa, o których mowa, są prawami pokrewnymi podlegającymi - zgodnie z ustawą - analogicznej ochronie jak prawa autorskie.

W związku z powyższym do przychodów artystów wykonawców z tytułu korzystania z praw pokrewnych lub rozporządzenia przez nich tymi prawami również ma zastosowanie 50 % norma kosztów uzyskania, zgodnie z art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.