FN2.054.2.2016 - Proces przymusowej restrukturyzacji.

Jednym z instrumentów przymusowej restrukturyzacji, przewidzianym przez dyrektywę BRR 1 , jest instrument umorzenia lub konwersji zobowiązań (ang. bail-in). Celem tego instrumentu jest dokapitalizowanie podmiotu znajdującego się w przymusowej restrukturyzacji bądź podmiotu przejmującego działalność podmiotu w restrukturyzacji w sposób gwarantujący obciążenie kosztami postępowania właścicieli i wierzycieli podmiotu w restrukturyzacji poprzez umorzenie lub konwersję instrumentów dłużnych.

Należy podkreślić, że decyzję o zastosowaniu instrumentu umorzenia lub konwersji zobowiązań podejmuje organ przymusowej restrukturyzacji, a nie bank objęty tym postępowaniem.

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 10 czerwca 2016 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji, stanowiącymi implementację dyrektywy BRR, instrument umorzenia lub konwersji zobowiązań nie może być stosowany m.in. w odniesieniu do depozytów gwarantowanych (poniżej 100 tys. euro).

Jednocześnie należy podkreślić, że proces przymusowej restrukturyzacji rozpoczynany jest dopiero w momencie, kiedy dana instytucja zagrożona jest upadłością, a jego celem jest m.in. utrzymanie stabilności finansowej, ochrona środków powierzonych podmiotowi przez jego klientów oraz zapewnienie kontynuacji realizowanych przez instytucję funkcji krytycznych.

W ramach samego procesu jedną z podstawowych zasad jest zasada niepogarszania sytuacji wierzycieli (no creditor worse off) - która oznacza, że wierzyciele nie mogą stracić więcej niż w przypadku upadłości danej instytucji. Jednocześnie w sytuacji skutecznego przeprowadzenia przymusowej restrukturyzacji może okazać się, że ich sytuacja będzie lepsza niż w przypadku zwykłej upadłości.

Natomiast, podczas przeprowadzania przymusowej restrukturyzacji, Bankowy Fundusz Gwarancyjny, jako organ przymusowej restrukturyzacji, będzie mógł zdecydować o wyłączeniu z umorzenia lub konwersji w całości lub części zobowiązań, których umorzenie lub konwersja mogłaby zagrozić stabilności finansowej, poważnie zakłócić funkcjonowanie gospodarki, rynku finansowego lub sektora finansowego, w szczególności zobowiązania z tytułu depozytów osób fizycznych oraz małych i średnich przedsiębiorców. Taka decyzja będzie podejmowana przez BFG w odniesieniu do konkretnych przypadków.

Ustawa z dnia 10 czerwca 2016 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji implementuje dwie, w pewnym sensie, komplementarne regulacje unijne: dyrektywę BRR oraz dyrektywę 2014/49/UE (DGS) o systemie gwarancji depozytów 2 . Obie te regulacje, a w ślad za nimi także przyjęta, nowa ustawa o BFG, mają na celu wzmocnienie stabilności finansowej na rynku finansowym oraz zwiększenie poziomu ochrony deponentów i inwestorów. Są to wartości, które należy chronić w interesie publicznym i w takim kontekście należałoby postrzegać uchwaloną ustawę.

Rozwiązania przewidziane w tej ustawie w odniesieniu do przymusowej restrukturyzacji mają służyć przede wszystkim zapewnieniu szybkiego i sprawnego procesu restrukturyzacji problematycznego podmiotu w celu utrzymania i kontynuacji realizowania funkcji krytycznych, tj. zapewnienia możliwości niezakłóconego świadczenia usług finansowych dla klientów - osób fizycznych i podmiotów gospodarczych. Ponadto przymusowa restrukturyzacja w założeniu ma ograniczyć zaangażowanie lub prawdopodobieństwo zaangażowania funduszy publicznych (a więc pieniędzy podatników) wobec sektora finansowego lub jego poszczególnych podmiotów, w przypadku problemów któregokolwiek z tych podmiotów.