DTD-3.4400.229.2024 - Informacja dotycząca wszczynania postępowań w sprawie nałożenia kary pieniężnej po dniu 31 grudnia 2023 r. w związku z przepisami przejściowymi zawartymi w ustawie z dnia 7 lipca 2023 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczania niekorzystnych skutków kradzieży tożsamości

Szanowni Państwo,

mając na uwadze napływające do Departamentu Transportu Drogowego Ministerstwa Infrastruktury sygnały ze strony samorządowej dotyczące wątpliwości odnośnie do wszczynania postępowań w sprawie nałożenia kary pieniężnej po dniu 31 grudnia 2023 r. w związku z przepisami przejściowymi zawartymi w ustawie o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczania niektórych skutków kradzieży tożsamości 1 , przedstawiam poniżej następujące stanowisko, zastrzegając, iż stanowi ono jedynie pogląd prawny, niemogący być uznany za wiążący w żadnej sprawie indywidualnej.

Ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczania niektórych skutków kradzieży tożsamości 2 wprowadziła zmiany do ustawy - Prawo o ruchu drogowym 3 polegające między innymi na wprowadzeniu obowiązku złożenia wniosku o rejestrację pojazdu zamiast obowiązku zgłoszenia nabycia pojazdu.

W związku z tymi zmianami w ustawie o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczania niektórych skutków kradzieży tożsamości 4 przewidziane zostały stosowne przepisy przejściowe (art. 14-16 tej ustawy 5 ). Zgodnie z art. 14 ustawy 6 w przypadku, gdy pojazd został:

- przed dniem 1 stycznia 2024 r., do spraw związanych z rejestracją oraz zawiadamianiem o zbyciu albo nabyciu pojazdu stosuje się przepisy ustawy zmienianej w art. 2, w brzmieniu dotychczasowym.

Z kolei art. 16 ustawy 7 stanowi, że do postępowań w sprawach nakładania kar pieniężnych, o których mowa w art. 140mb ustawy zmienianej w art. 2, wszczętych i niezakończonych przed dniem 1 stycznia 2024 r., stosuje się przepisy ustawy zmienianej w art. 2, w brzmieniu dotychczasowym.

\N ocenie Departamentu Transportu Drogowego Ministerstwa Infrastruktury pojęcie "sprawy" z art. 14 ustawy 8 przy uwzględnieniu brzmienia art. 16 ww. aktu normatywnego 9 należy interpretować wąsko. W tym kontekście art. 14 ustawy 10 owszem dotyczy kwestii przyjmowania i rozpatrywania spraw związanych z rejestracją oraz zawiadamianiem o zbyciu albo nabyciu pojazdu, jednak nie dotyczy to wszczynania postępowań o nałożenie kar pieniężnych w związku z niedopełnieniem obowiązku zawiadomienia o zbyciu lub nabyciu pojazdu, lub obowiązku zarejestrowania pojazdu sprowadzonego z terytorium UE. W przepisie przejściowym art. 16 ustawy 11 ustawodawca w sposób szczególny uregulował bowiem kwestie samych postępowań o nałożenie kary pieniężnej za nieterminową rejestrację pojazdu sprowadzonego z terytorium UE lub nieterminowe zawiadomienie o zbyciu, lub nabyciu pojazdu wskazując, że dotychczasowe przepisy mają zastosowanie jedynie do postępowań wszczętych i niezakończonych przed dniem 1 stycznia 2024 r. Przy takim podejściu starosta po dniu 31 grudnia 2023 r. może wprawdzie przyjąć np. zawiadomienie o nabyciu pojazdu (które po dniu 31 grudnia 2023 r. nie będzie już funkcjonowało w przepisach ustawy - Prawo o ruchu drogowym 12 ), opierając się na dotychczasowych przepisach, jednak nie może już wszcząć postępowania w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej, jeżeli np. zawiadomienie o nabyciu pojazdu nie zostało złożone w terminie. W przypadku zawiadomienia o nabyciu dodatkową przesłanką jest również fakt, że w obrocie prawnym nie ma już przepisu dającego możliwość nałożenia sankcji administracyjnej z tego tytułu. Oznacza to, że w przypadku zaistnienia przesłanki do zawiadomienia o nabyciu w grudniu 2023 r., w sytuacji, gdy 30-dniowy termin dla nowego właściciela pojazdu jeszcze nie upłynął, dojdzie do swoistej abolicji,. gdyż postępowanie administracyjne w sprawie nałożenia kary pieniężnej nie będzie mogło zostać zainicjowane przed datą wejścia w życie nowych przepisów.

Zaznaczenia wymaga, że stosownie do art. 7a § 1 k.p.a. 13 "jeżeli przedmiotem postępowania administracyjnego jest nałożenie na stronę obowiązku bądź ograniczenie lub odebranie stronie uprawnienia, a w sprawie pozostają wątpliwości co do treści normy prawnej, wątpliwości te są rozstrzygane na korzyść strony, chyba że sprzeciwiają się temu sporne interesy stron albo interesy osób trzecich, na które wynik postępowania ma bezpośredni wpływ.

Do Ministerstwa napływały sygnały ze strony samorządowej wskazujące na możliwy odmienny sposób interpretacji wskazanych powyżej przepisów, zgodnie z którym art. 14 ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczania niektórych skutków kradzieży tożsamości 14 i ujęte w nim pojęcie "sprawy" winno być rozumiane szeroko i obejmować zarówno czynności podjęte przed formalnym wszczęciem procedury w trybie przepisów k.p.a. 15 , jak i cały proces postępowania administracyjnego w przedmiocie sankcji za naruszenie obowiązku zgłoszenia zbycia lub nabycia pojazdu, lub rejestracji pojazdu sprowadzonego z terytorium UE. W tym rozumieniu postępowanie o nałożenie kary pieniężnej jest kontynuacją całej sprawy związanej np. z przyjęciem zawiadomienia o nabyciu pojazdu (które dodatkowo po dniu 31 grudnia 2023 r. nie będzie już funkcjonowało w przepisach ustawy - Prawo o ruchu drogowym 16 ). W konsekwencji tego organy rejestrujące miałyby prawo wszczynania takich postępowań również po 31 grudnia 2023 r. W związku z taką potencjalnie możliwą interpretacją Ministerstwo Infrastruktury wystąpiło o opinię Ministerstwa Finansów w tej sprawie uwzględniając, że regionalne izby obrachunkowe, o których mowa w ustawie o regionalnych izbach obrachunkowych 17 , kontrolują gospodarkę finansową m.in. powiatów, a stosowanie omawianych przepisów w zakresie wszczynania postępowań o nałożenie kar pieniężnych będzie miało wpływ na dochody powiatów. W załączeniu przekazuję otrzymane stanowisko Ministerstwa Finansów przesłane pismem z dnia 21 lutego 2024 r. nr PG3.025.1.2024, w którym Ministerstwo Finansów stwierdziło m.in. iż "...nie można utożsamiać spraw związanych z rejestracją oraz zawiadomieniem o zbyciu albo nabyciu pojazdu (o których mowa w art. 14 ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczania niektórych skutków kradzieży tożsamości) z prowadzeniem postępowania o nałożenie kar pieniężnych.". Jak również, wskazało, że "Podsumowując analizę omawianych przepisów uprawnione wydaje się stwierdzenie, że od 1 stycznia 2024 r., nałożenie kary pieniężnej za niedopełnienie obowiązku zawiadomienia starosty o nabyciu pojazdu mogłoby nastąpić jedynie w sytuacji, gdy okoliczności wskazane w art. 140mb pkt 2 Prd. w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2024 r. jako przesłanki nałożenia kary pieniężnej, zaistniały przed tą datą oraz zostało wszczęte i niezakończone także przed tą datą, postępowanie w sprawie nałożenia kary pieniężnej. Wówczas nałożenie kary pieniężnej następowałoby - stosownie do art. 16 ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczania niektórych skutków kradzieży tożsamości - na podstawie przepisów ustawy - Prawo o ruchu drogowym w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2024 r.".