DSW.WNP.5013.30.2019 - Organy jednoosobowe, które uczelnia może określić w statucie - w świetle ustawy 2.0

W odpowiedzi na pismo Pana Rektora w sprawie organów jednoosobowych, które uczelnia może określić w statucie, oraz ich kompetencji, pragnę przedstawić następujące wyjaśnienia.

Uczelnie w ramach zagwarantowanej ustawą autonomii posiadają m.in. uprawnienie do samodzielnego ustalenia w statucie struktury organizacyjnej, określenia funkcji kierowniczych, jak również mogą przewidzieć inne organy uczelni - także jednoosobowe.

W opinii MNiSW, w kontekście postawionego pytania o właściwość innych niż rektor organów jednoosobowych do wydawania decyzji administracyjnych w sprawach studenckich, należy w pierwszej kolejności wskazać na konieczność spójnego z ustawą przypisania kompetencji.

Warto zauważyć, że do zadań rektora należy m.in. powoływanie osób do pełnienia funkcji kierowniczych w uczelni i ich odwoływanie według zasad określonych w statucie art. 23 ust. 2 pkt 6 i art. 34 ust. 1 pkt 7 ustawy). W zakresie spraw studenckich ustawa rozstrzyga, że na podstawie art. 23 ust. 5 ustawy powołanie osoby do pełnienia funkcji kierowniczej, do której zakresu obowiązków należą sprawy studenckie lub sprawy doktorantów, wymaga uzgodnienia odpowiednio z samorządem studenckim lub samorządem doktorantów, a niezajęcie stanowiska przez samorząd w terminie wskazanym w statucie uważa się za wyrażenie zgody. W związku z tym, w opinii MNiSW, należy określić w statucie uczelni taką funkcję kierowniczą i powołać osobę (osoby) zajmującą się sprawami studentów lub doktorantów, tym bardziej, że z dniem 1 października 2019 r. rektorzy wstępują w prawa i obowiązki kierowników podstawowych jednostek organizacyjnych, którzy dotychczas jako ustawowo umocowane organy wydawali decyzje administracyjne w indywidualnych sprawach studenckich.

Jednocześnie określonej w statucie zgodnie z ww. przepisami funkcji kierowniczej, np. "dziekan", nie można wprost przypisać kompetencji zastrzeżonych przez ustawę dla organu uczelni (rektora), np. do wydawania decyzji administracyjnych. Stanowiłoby to nieuprawnione przeniesienie kompetencji rektora na inny podmiot. Natomiast osoba pełniąca funkcję kierowniczą może zostać upoważniona do wydawania decyzji w imieniu rektora.

Ponadto ustawowe kompetencje rektora nie mogą być delegowane w statucie na inny organ. W przypadku ustalenia innych organów jednoosobowych niż rektor, do ich właściwości można przypisać określone zadania, jednakże należy mieć na względzie powyższe rozwiązania ustawowe. W szczególności zadania te powinny być wyraźnie rozdzielone pomiędzy ten organ a rektora, a także - ten organ a funkcję kierowniczą.

Reasumując, rektor w ramach posiadanych kompetencji może upoważnić pracownika uczelni do prowadzenia spraw administracyjnych i wydawania decyzji administracyjnych w sprawach studenckich w jego imieniu. Upoważnienie takie, w myśl Kodeksu postępowania administracyjnego, powinno mieć charakter pisemny, musi dotyczyć imiennie wskazanego pracownika i określać rodzaj spraw, które z upoważnienia organu może on załatwiać (w oparciu o art. 268a k.p.a.). W wyniku upoważnienia taka osoba uzyskuje prawo do dokonywania i wykonywania określonych czynności ze skutkiem prawnym dla organu upoważniającego, a więc w imieniu rektora. Jednocześnie rektor jako organ uczelni nie traci swoich kompetencji do wydawania decyzji administracyjnych, a podmiot upoważniony nie nabywa ich jako własnych, lecz wykonuje je na rachunek i w imieniu organu, do którego te kompetencje należą.