DS/I/480000/450,451/XVI/15/2008/32 - Ustalenie właściwego ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego dla obywatela Litwy.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095 z późn. zm.) w związku z art. 83 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74, z późn. zm.) Oddział Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Zabrzu uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku o wydanie interpretacji złożonym w dniu 13 stycznia 2009 r. w sprawie ustalenia właściwego ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego dla obywatela Litwy.

Dnia 13 stycznia 2009 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Zabrzu wpłynął kompletny wniosek (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wnioskodawca wskazał, iż zatrudnia na podstawie umowy cywilnoprawnej piłkarzy narodowości litewskiej.

W tym stanie faktycznym płatnik (...) powziął wątpliwość, jakiemu ustawodawstwu zabezpieczenia społecznego powinny podlegać zatrudnione osoby, ponieważ umowa zawarta z klubem nie jest ich jedynym zatrudnieniem.

Zdaniem wnioskodawcy, jeżeli zleceniobiorcy przedłożyli zleceniodawcy poświadczone przez właściwą instytucję państwa unii europejskiej formularze E-101, nie należy za nich odprowadzać składek na ubezpieczenia społeczne w Polsce.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Oddział Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Zabrzu zważył co następuje:

Stanowisko wyrażone przez (...) we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji w zakresie podlegania ubezpieczeniom społecznym cudzoziemców (Litwina) pracujących w Polsce należy uznać za prawidłowe.

Na podstawie art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74 z późn. zm.) wszystkie osoby, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są między innymi pracownikami, zleceniobiorcami, osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność gospodarczą podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym, chyba, że obowiązek taki wyklucza umowa międzynarodowa, której Polska jest stroną lub prawo wspólnotowe. Ponadto, zgodnie z art. 5 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, nie podlegają ubezpieczeniom społecznym określonym w tej ustawie obywatele państw obcych, których pobyt na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej nie ma charakteru stałego i którzy są zatrudnieni w obcych przedstawicielstwach dyplomatycznych, urzędach konsularnych, misjach specjalnych lub instytucjach międzynarodowych, chyba, że umowy międzynarodowe stanowią inaczej. Wymienione warunki powinny być spełnione równocześnie.

Polskim przepisom o ubezpieczeniach społecznych nie podlegają również cudzoziemcy zatrudnieni przez polskie podmioty, gdy miejsce wykonywania ich pracy określono poza granicami Polski. Jeśli bowiem miejsce pracy zostało określone za granicą i tam praca jest wykonywana, to zatrudniony cudzoziemiec nie jest pracownikiem na obszarze Polski. Zgodnie z ogólną zasadą zawartą w rozporządzeniu Rady (EWG) Nr 1408/71 z dnia 14 czerwca 1971 r. w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. U. WEL 149 z dnia 5 lipca 1971 r.) osoby zatrudnione podlegają ustawodawstwu tylko jednego państwa członkowskiego (art. 13 ust. 1), a obowiązek ubezpieczeń społecznych pracowników powstaje w miejscu wykonywania zatrudnienia (art. 13 ust. 2a).

Pracownik najemny zatrudniony na terytorium państwa członkowskiego podlega ustawodawstwu tego państwa, nawet jeżeli zamieszkuje na terytorium innego państwa członkowskiego lub jeżeli przedsiębiorstwo lub pracodawca, które go zatrudnia ma swoją siedzibę lub miejsce prowadzenia działalności na terytorium innego państwa członkowskiego. Zatem nie ma znaczenia miejsce siedziby firmy macierzystej ani miejsce zamieszkania zainteresowanego, ale gdzie pracownik wykonuje pracę.

Ważna jest zasada oddelegowania pracownika, w której zgodnie z art. 14 ust. 1 lit. a), rozporządzenia 1408/71, pracownik w czasie oddelegowania podlega nadal ustawodawstwu państwa zwykłego zatrudnienia, pod warunkiem, że czas trwania pracy przewidywany do jej wykonania w czasie delegowania nie przekracza 12 miesięcy i, że osoba delegowana przez pracodawcę nie będzie zastępować kogoś, kto zakończył swój okres delegowania.

Zgodnie z art. 14 ust. 2 lit. b) wymienionego Rozporządzenia, pracownik wykonujący pracę najemną w dwóch lub więcej Państwach Członkowskich jednocześnie, podlega ustawodawstwu z zakresu ubezpieczeń społecznych tego państwa, w którym ma miejsce zamieszkania. Dokumentem potwierdzającym zastosowanie innych przepisów, niż kraj wykonywania pracy, jest formularz E101.

Przy realizacji takich umów, wskazane jest, aby w aktach zakładu pracy zatrudniającego pracowników wysianych z krajów unii europejskiej znajdowało się zaświadczenie, wydane przez instytucję ubezpieczenia społecznego danego państwa, z którego wynikałoby, że za tego pracownika są tam opłacane składki na ubezpieczenia społeczne.

Obywatele Litwy, którzy są zwolnieni z zastosowania polskiego ustawodawstwa na podstawie prawa wspólnotowego, nie są zgłaszani przez polskiego pracodawcę do ubezpieczeń i nie są za nich opłacane składki na ubezpieczenia społeczne, natomiast należy za nich odprowadzać składki do litewskiego systemu, jeżeli z litewskich przepisów wynika taki obowiązek, na zasadach i w wysokości przewidzianej litewskim ustawodawstwem.

Mając na uwadze powyższe orzeczono, jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wydania.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia. Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gliwicach ul. Kościuszki 15, 44-100 Gliwice, Wydział VIII Ubezpieczeń i Składek.

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.