DPPK/RO/413/822/2000 - Zwolnienie z obowiązku utrzymywania rezerwy obowiązkowej.

Stosownie do postanowień art. 39 ust. 3 ustawy z dn. 29.08.1997 r. o Narodowym Banku Polskiej, bank może zostać zwolniony przez Zarząd NBP z obowiązku utrzymywania rezerwy obowiązkowej w okresie realizacji programu postępowania naprawczego. Ustawowymi przesłankami decydującymi o konieczności wszczęcia przez bank postępowania naprawczego jest powstanie straty bilansowej bądź groźba jej nastąpienia, albo powstanie niebezpieczeństwa niewypłacalności. Zgodnie z art. 142 ust. 1 ustawy z dn. 29.08.1997 r. - Prawo bankowe, wystąpienie jednej z tych przesłanek zobowiązuje zarząd banku do niezwłocznego zawiadomienia Komisji Nadzoru Bankowego oraz przedstawienia programu postępowania naprawczego wraz z zapewnieniem jego realizacji.

Mając na uwadze powyższe przepisy prawa, przekazuję poniżej zasady i tryb zwalniania banków z obowiązku utrzymywania rezerwy obowiązkowej w celu dodatkowego wsparcia finansowego dla realizacji programów naprawczych.

Bank może wystąpić do Zarządu NBP z wnioskiem o zwolnienie z obowiązku utrzymywania rezerwy obowiązkowej, jeżeli:

* działalność banku została objęta programem naprawczym,

* opracował lub zmodyfikował (uwzględniając skutki ewentualnego zwolnienia) program postępowania naprawczego,

* program postępowania naprawczego został zaakceptowany przez Komisję Nadzoru Bankowego.

1.Postępowaniem naprawczym może być objęty bank w sytuacji, gdy powstała w nim strata bilansowa bądź groźba jej nastąpienia albo powstało niebezpieczeństwo niewypłacalności, jak również w sytuacji, gdy groźba wystąpienia straty bilansowej lub niebezpieczeństwa niewypłacalności może być skutkiem łączenia się banków, jeśli:

* bank przejmowany, ze względu na wysokość funduszy własnych lub sytuację ekonomiczno-finansową, nie mógłby - w dłuższym okresie - funkcjonować samodzielnie, a w odniesieniu do banków spółdzielczych, także wówczas, gdy bank przejmowany nie jest w stanie, w przewidzianym przez prawo terminie, osiągnąć wielkości kapitałów na wymaganym poziomie,

* przewidywane, niezbędne koszty związane z realizacją procesu łączeniowego i dostosowania połączonych struktur są znaczne, a w szczególności, gdy ich przewidywana wielkość odpowiada wielkości wyniku finansowego banku przejmującego, wypracowanego w roku poprzedzającym łączenie.

2.Bank objęty postępowaniem naprawczym jest zobowiązany opracować i przedłożyć Komisji Nadzoru Bankowego program naprawczy, który powinien obejmować działania umożliwiające poprawę wyniku finansowego i sytuacji ekonomicznej banku, w tym także skutki korzystania z ewentualnych form zewnętrznej pomocy finansowej w procesie realizacji działań sanacyjnych.

3.Program postępowania naprawczego banku ubiegającego się o pomoc w postaci zwolnienia z obowiązku utrzymywania rezerwy obowiązkowej powinien zawierać warianty:

* samodzielnej sanacji,

obejmujące możliwości uzyskania zewnętrznej pomocy finansowej, w tym ze strony Narodowego Banku Polskiego w formie zwolnienia z obowiązku utrzymywania rezerwy obowiązkowej i przeznaczenia zwolnionych środków rezerwy na zakup papierów wartościowych emitowanych przez Skarb Państwa lub Narodowy Bank Polski; program naprawczy w tym przypadku powinien zawierać szacunek dochodów z tytułu zwolnienia środków rezerwy obowiązkowej (dla pierwszego roku w układzie kwartalnym, dla następnych lat w układzie rocznym); plan finansowy powinien być sporządzony w formie zgodnej ze sprawozdawczością przekazywaną do NBP, a metodologia wskaźników finansowych zgodna z instrukcją do raportu wskaźników ekonomiczno-finansowych banku na tle grupy rówieśniczej.

4.Program naprawczy związany z łączeniem banków powinien zawierać szczegółowe zestawienie przewidywanych kosztów połączenia.

1.Mając na uwadze konieczność zapewnienia bezpieczeństwa środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych, Generalny Inspektorat Nadzoru Bankowego, jako organ wykonawczy Komisji Nadzoru Bankowego, dokonuje analizy opracowanego przez bank programu postępowania naprawczego oraz jego oceny z punktu widzenia realności przyjętych założeń.

2.Jeżeli ocena założeń naprawczych jest pozytywna, Generalny Inspektorat Nadzoru Bankowego przedkłada program naprawczy do akceptacji przewodniczącego Komisji Nadzoru Bankowego.

3.Akceptacja programu naprawczego przez przewodniczącego Komisji Nadzoru Bankowego, niezależnie od tego, czy zawiera on wariant przewidujący zwolnienie banku z obowiązku utrzymywania rezerwy obowiązkowej, nie jest wiążąca dla Zarządu NBP w przedmiocie udzielenia takiego zwolnienia. Ewentualne zwolnienie z obowiązku utrzymywania rezerwy obowiązkowej może stanowić tylko dodatkowe wsparcie finansowe NBP dla działań banku w celu przyspieszenia poprawy sytuacji finansowej, a w szczególności wcześniejszego pokrycia straty i uzyskania wymaganego poziomu funduszy własnych.

4.Decyzja Zarządu NBP o zwolnieniu banku z obowiązku utrzymywania rezerwy obowiązkowej zobowiązuje bank do realizacji tego wariantu programu naprawczego, który przewiduje działania i skutki związane z uzyskaniem zwolnienia.

1.Bank ubiegający się o zwolnienie z obowiązku utrzymywania rezerwy obowiązkowej składa za pośrednictwem Generalnego Inspektoratu Nadzoru Bankowego odpowiedni w w tej sprawie wniosek, adresowany do Zarządu Narodowego Banku Polskiego.

2.We wniosku bank określa kwotę zwolnienia lub zaznacza, czy zwolnienie ma obejmować całość rezerwy obowiązkowej, co oznaczałoby, że zwolnieniu podlegałaby kwota utrzymywanej rezerwy w ostatnim okresie przed podjęciem decyzji. We wniosku powinien być także zawarty okres wnioskowanego zwolnienia.

3.W przypadku banków realizujących samodzielne procesy naprawcze, do wniosku powinno być dołączone zobowiązanie zarządu i rady nadzorczej, że w okresie przewidywanego korzystania z pomocy NBP w formie zwolnienia z obowiązku środków rezerwy obowiązkowej, bank nie będzie wypłacał dywidendy oraz nie będzie oferował bardziej korzystnych, od innych banków działających na danym terenie, warunków oprocentowania w zakresie prowadzonych rachunków.

4.Wniosek banku spółdzielczego, wraz ze stanowiskiem zrzeszającego go banku, składany powinien być za pośrednictwem właściwej, bezpośrednio go nadzorującej komórki organizacyjnej Generalnego Inspektoratu Nadzoru Bankowego, która sporządza opinię co do celowości udzielenia zwolnienia.

5.Wniosek, wraz z opinią co do celowości udzielenia zwolnienia, Generalny Inspektorat Nadzoru Bankowego przekazuje do Departamentu Polityki Pieniężno-Kredytowej NBP, który wraz z własną oceną i proponowanym stanowiskiem przedkłada go Zarządowi NBP.

6.Banki za zwolnioną kwotę rezerwy obowiązkowej nabywają papiery wartościowe emitowane przez Skarb Państwa lub NBP, które w okresie zwolnienia będą stanowić zabezpieczenie zobowiązań banku wobec deponentów i dodatkowe źródło przychodów. W okresie zwolnienia z utrzymywania rezerwy obowiązkowej portfel papierów wartościowych banku nie może być mniejszy niż kwota zwolnionej rezerwy obowiązkowej.