DOOŚoa-4346/07/ds - Opłaty za korzystanie ze środowiska przez podmioty, które prowadzą działalność w utworzonych przez nich oddziałach, filiach itp. jednostkach lokalnych.
Pismo z dnia 28 września 2007 r. Ministerstwo Środowiska DOOŚoa-4346/07/ds Opłaty za korzystanie ze środowiska przez podmioty, które prowadzą działalność w utworzonych przez nich oddziałach, filiach itp. jednostkach lokalnych.
W związku z pismem z dnia 19 czerwca 2007 r., w którym poruszono kwestię obowiązków związanych z ponoszeniem opłat za korzystanie ze środowiska przez podmioty, które prowadzą działalność w utworzonych przez nich oddziałach, filiach itp. jednostkach lokalnych, Departament Ocen Oddziaływania na Środowisko w porozumieniu z Departamentem Prawnym przedstawia następujący pogląd.
Opłaty za wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza pobierane są na podstawie ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2006 r. Nr 129, poz. 902 ze zm.; Poś).
Podmiot korzystający ze środowiska jest obowiązany, na podstawie art. 284 ust. 1, art. 286 ust. 1 i 1b, art. 287 ust. 1 Poś, do ustalenia we własnym zakresie wysokości opłat za korzystanie ze środowiska i uiszczania ich na konto właściwego urzędu marszałkowskiego oraz do związanego z tym prowadzenia ewidencji i przedstawiania właściwym organom wykazu zawierającego informacje o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości opłat. Przepis art. 3 pkt 20 szczegółowo określa, kto jest adresatem tych obowiązków.
Zgodnie z art. 277 ust. 1 Poś, podmiot korzystający ze środowiska wnosi opłaty na rachunek urzędu marszałkowskiego właściwego ze względu na miejsce korzystania ze środowiska. Wyjątek od tej zasady zawarty jest ust. 2 tego artykułu. Opłatę za gazy lub pyły wprowadzane do powietrza z urządzeń mobilnych (np. ze środków transportu) należy wnieść na rachunek urzędu marszałkowskiego właściwego dla miejsca rejestracji podmiotu korzystającego ze środowiska.
Jeżeli podmiot posiada w różnych województwach oddziały niemające osobowości prawnej (jednostki lokalne), to jest on zarejestrowany razem z tymi oddziałami w jednym województwie pod numerem identyfikacyjnym REGON, przy czym oddziały mają rozszerzony numer identyfikacyjny - drugi człon stanowi liczbę porządkową jednostki lokalnej. Analogiczne rozwiązanie przyjęto w rejestrze przedsiębiorców, który wchodzi w skład Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez sądy rejonowe, obejmujące swoją właściwością obszar województwa lub jego część.
W świetle cytowanych przepisów, należy stwierdzić, że w przypadku podmiotu, który działa poprzez swoje oddziały, opłata za gazy lub pyły wprowadzane do powietrza ze stacjonarnych instalacji (np. kotłowni) powinna być wniesiona do urzędu marszałkowskiego właściwego miejscowo ze względu na położenie instalacji i obejmować łącznie wszystkie instalacje należące do tego podmiotu, położone na terenie tego województwa. Natomiast opłatę za gazy lub pyły wprowadzone do powietrza ze środków transportu, niezależnie od tego, na potrzeby którego oddziału są używane, uiszcza się w tym województwie, w którym zarejestrowany jest podmiot korzystający ze środowiska.
Biorąc pod uwagę, że wykaz zawierający informacje o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości opłat jest analizowany pod kątem przepisu art. 289 Poś, w którym podane jest kwotowe kryterium zwolnienia podmiotu z uiszczenia opłaty, należy uznać za zasadne wymaganie, żeby wykaz dotyczył wszystkich instalacji należących do tego podmiotu, znajdujących się w jednym województwie, bez względu na to, przez który oddział podmiot je eksploatuje, a w przypadku województwa, w którym podmiot jest zarejestrowany, wykaz powinien uwzględniać także zanieczyszczenia z urządzeń mobilnych eksploatowanych przez wszystkie jego oddziały w kraju.
Konkludując należy stwierdzić, że w przypadku podmiotu korzystającego ze środowiska, który w różnych województwach posiada oddziały (niemające osobowości prawnej), art. 289 ust. 1 Poś ma zastosowanie w odniesieniu do urzędów marszałkowskich poszczególnych województw, a zwolnienie z opłaty w tym trybie następuje wtedy, gdy kwoty 400 złotych nie przekracza:
łączna półroczna opłata za gazy i pyły wprowadzone do powietrza z instalacji znajdujących się w oddziałach w tym województwie, w którym podmiot jest zarejestrowany, oraz z urządzeń (środków transportu) eksploatowanych przez wszystkie jego oddziały w kraju,
łączna półroczna opłata za gazy i pyły wprowadzone do powietrza z instalacji znajdujących się w oddziałach w każdym z pozostałych województw (odrębnie dla poszczególnych województw).
Nie można wykluczyć wyjątków od przedstawionej powyżej zasady, że oddziały nie są odrębnymi podmiotami korzystającymi ze środowiska.
Należy zauważyć, że art. 5 pkt 4 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz. 1807 ze zm.), do której Poś odsyła określając przedsiębiorcę, ma przedmiotowy charakter. Oddział oznacza wyodrębnioną i samodzielną organizacyjnie część działalności gospodarczej, wykonywaną przez przedsiębiorcę poza siedzibą przedsiębiorcy lub głównym miejscem wykonywania działalności, a więc oddział nie stanowi podmiotu, który można rozpatrywać w oderwaniu od przedsiębiorcy. Analogiczny charakter ma art. 42 ust. 1a ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz. U. Nr 88, poz. 439 ze zm.), na podstawie której prowadzony jest rejestr podmiotów gospodarki narodowej.
Jednostki lokalne utworzone przez przedsiębiorcę nie są oddzielnymi podmiotami korzystającymi ze środowiska, natomiast inne przypadki należy rozpatrywać indywidualnie, analizując przepisy statuujące dany podmiot.