DOLiS/DEC - 462/13 - Nakaz udostępnienia danych osobowych w zakresie wysokości wynagrodzenia netto z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy na rzecz Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej.

Na podstawie art. 104 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t. j. Dz. U. z 2013 r. poz. 267) oraz art. 12 pkt 2, art. 22, art. 18 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 23 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. ustawy o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926 ze zm.), po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w sprawie skargi Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w R., z siedzibą w R., dotyczącej odmowy udostępnienia mu przez C., danych osobowych Pana K. P., zam. w R., w zakresie jego wysokości wynagrodzenia netto z tytułu zatrudnienia w C. za okres od dnia [...] października 2011 r. do dnia [...] września 2012 r.,

nakazuję C., udostępnienie danych osobowych Pana K. P., zam. w R., w zakresie jego wysokości wynagrodzenia netto z tytułu zatrudnienia w C. za okres od dnia [...] października 2011 r. do dnia [...] września 2012 r. na rzecz Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w R.

Do Biura Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych wpłynęła skarga Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w R., zwanego dalej MOPS, dotycząca odmowy udostępnienia mu przez C., zwane dalej CPD, danych osobowych Pana K. P., zam. w R., w zakresie jego wysokości wynagrodzenia netto z tytułu zatrudnienia w CPD za okres od dnia [...] października 2011 r. do dnia [...] września 2012 r. W treści ww. skargi MOPS podniósł w szczególności, iż cyt.: "(...) wystąpił z wnioskiem do C. (...) o udostępnienie danych dotyczących wysokości miesięcznych przychodów Pana K. P. [pracownika C.] pomniejszonych o miesięczne obciążenie podatkiem dochodowym od osób fizycznych, składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz ubezpieczenia społeczne za okres od października 2011 r. do bieżącego miesiąca uzasadniając wniosek prowadzonym w stosunku do Pana K. P. postępowaniem administracyjnym w sprawie ustalenia odpłatności za pobyt w domu pomocy społecznej członka jego rodziny (...). Dziadek Pana K. P. od 2004 r. przebywa w domu pomocy społecznej. Pan K. P. jest stroną postępowania opartego na przepisie art. 61 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (...). C. w piśmie z dnia [...] września 2012 r. odmówiło przekazania żądanych danych (...), z uwagi na to, iż w ocenie C. powołane we wniosku przepisy art. 23 ust. 1 pkt 2 ustawy o ochronie danych osobowych (...) w zw. z art. 61 ust. 1 pkt 2 ustawy o pomocy społecznej nie stanowią podstawy do występowania z wnioskiem o udostępnienie danych do pracodawcy (...)". MOPS dodał, iż Pan K. P. mimo wezwania go do przedłożenia zaświadczenia o dochodach, ewentualnie złożenia oświadczenia o wysokości dochodów, nie przedłożył ww. dokumentów. W związku z powyższym MOPS wskazał cyt.: "(...) w tym stanie rzeczy organ nie ma innej możliwości uzyskania niezbędnych do wydania decyzji informacji o dochodach strony niż zwrócenie się do pracodawcy o ich udzielenie (...)".

Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych przeprowadził w niniejszej sprawie postępowanie administracyjne, w toku którego ustalił następujący stan faktyczny.

Po zapoznaniu się z całością zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych zważył, co następuje.

Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926 ze zm.), zwana dalej ustawą, określa zasady postępowania przy przetwarzaniu danych osobowych oraz prawa osób fizycznych, których dane są lub mogą być przetwarzane w zbiorach danych osobowych (art. 2 ust. 1 ustawy). W świetle przepisów ustawy CDP jest administratorem danych osobowych Pana K. P. bowiem decyduje o celach i środkach przetwarzania jego danych jako jego pracodawca (art. 7 pkt 5 ustawy). Jak wynika z materiału dowodowego sprawy, CDP w szczególności przetwarza dane Pana K. P. w zakresie wysokości wynagrodzenia netto z tytułu jego zatrudnienia w CDP.

Stosownie do brzmienia art. 7 pkt 2 ustawy, pod pojęciem przetwarzania danych rozumieć należy jakiekolwiek operacje wykonywane na danych osobowych, takie jak zbieranie, utrwalanie, przechowywanie, opracowywanie, zmienianie, udostępnianie i usuwanie, a zwłaszcza te, które wykonuje się w systemach informatycznych. Każda ze wskazanych w art. 7 pkt 2 ustawy form przetwarzania danych osobowych powinna znaleźć oparcie w jednej z przesłanek warunkujących legalność procesu przetwarzania danych osobowych, enumeratywnie wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy. Obok i niezależnie od zgody osoby, której dane dotyczą (art. 23 ust. 1 pkt 1 ustawy), przetwarzanie danych osobowych jest dopuszczalne między innymi gdy jest to niezbędne dla zrealizowania uprawnienia lub spełnienia obowiązku wynikającego z przepisu prawa (art. 23 ust. 1 pkt 2 ustawy).

Analiza materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie prowadzi do wniosku, iż żądanie MOPS o udostępnienie mu ww. danych osobowych wypełnia dyspozycję cytowanego art. 23 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Zauważyć bowiem należy, iż MOPS prowadzi postępowanie w sprawie odpłatności Pana K. P. z tytułu pobytu jego dziadka, tj. Pana F. P. w Domu Pomocy Społecznej [...] w R. Postępowanie, o którym mowa powyżej prowadzone jest w trybie i na zasadach określonych przepisami ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t. j. Dz. U. z 2013 r. poz. 182) oraz ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t. j. Dz. U. z 2013 r. poz. 267). Stosownie do art. 59 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, decyzję ustalającą opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej wydaje organ gminy właściwej dla tej osoby w dniu jej kierowania do domu pomocy społecznej. Natomiast zgodnie z brzmieniem art. 110 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, zadania pomocy społecznej w gminach wykonują jednostki organizacyjne - ośrodki pomocy społecznej. Wskazać również należy, iż zgodnie z art. 60 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, pobyt w domu pomocy społecznej jest odpłatny do wysokości średniego miesięcznego kosztu utrzymania. Natomiast zgodnie z art. 61 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, obowiązani do wnoszenia opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej są w kolejności: 1) mieszkaniec domu, a w przypadku osób małoletnich przedstawiciel ustawowy z dochodów dziecka, 2) małżonek, zstępni przed wstępnymi, 3) gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej - przy czym osoby i gmina określone w pkt 2 i 3 nie mają obowiązku wnoszenia opłat, jeżeli mieszkaniec domu ponosi pełną odpłatność.

Z powyższego wynika zatem, iż Pan K. P. jest osobą zobowiązaną do poniesienia opłaty za pobyt Pana F. P. w ww. domu pomocy społecznej. Natomiast MOPS jako organ prowadzący ww. postępowanie w sprawie ustalenia ww. odpłatności, z mocy powołanych wyżej przepisów jest niewątpliwie podmiotem zobligowanym do dokonania ustaleń w przedmiocie wysokości tej odpłatności. Wnioskowane informacje są mu zatem niezbędne do zakończenia ww. postępowania w przedmiocie ustalenia ww. opłaty, zaś nie może ich uzyskać od Pana K. P. W ocenie organu tym samym wnioskowane informacje są niezbędne do wykonania przez MOPS obowiązku wynikającego z przepisu prawa, a zatem ich pozyskanie jest uprawnione na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Zauważyć przy tym należy, iż zgodnie z art. 105 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, sądy, organy i jednostki organizacyjne są obowiązane niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 7 dni, udostępnić lub udzielić na wniosek pracownika socjalnego odpowiednich informacji, które mają znaczenie dla rozstrzygnięcia o przyznaniu lub wysokości świadczeń z pomocy społecznej.

W doktrynie wskazuje się, iż podmioty zobowiązane do współdziałania z pracownikiem socjalnym zostały określone szeroko. Pod pojęciem jednostek organizacyjnych można ująć wszelkie podmioty niebędące osobami fizycznymi. Zakres zastosowania niniejszego przepisu będzie się odnosił w szczególności do placówek oświatowych, placówek ochrony zdrowia, zakładów karnych, Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, a także pracodawców. Podmioty te zobowiązane są udzielać informacji niezwłocznie. Informacje mają być udostępnione lub udzielone, co może polegać na umożliwieniu wglądu do dokumentów, sporządzenia z nich notatek, kserokopii lub na ustnym oraz pisemnym przekazaniu informacji albo na wystawieniu określonego dokumentu (np. zaświadczenia). Pracownik socjalny może się domagać jedynie informacji mających znaczenie dla wydania decyzji w sprawie świadczenia z pomocy społecznej. Przekazane informacje należy traktować jako dowód w postępowaniu administracyjnym z zakresu pomocy społecznej. Uprawnienie to powinno być wykorzystywane zwłaszcza w sytuacjach, gdy istnieje wątpliwość dotycząca danych przedstawionych przez osobę lub rodzinę starającą się o przyznanie pomocy (por. Iwona Sierpowska, Ustawa o pomocy społecznej. Komentarz, ABC, 2009 r. wyd. II).

Reasumując, stwierdzić należy, iż MOPS jest uprawniony do pozyskania wnioskowanych danych, zaś CPD bezzasadnie odmówiło mu ich udostępnienia dla celów prowadzonego przez MOPS ww. postępowania, czym dopuściło się naruszenia art. 23 ust. 1 pkt 2 ustawy. Podstawa prawna do pozyskania tych danych wynika zarówno z powołanych wyżej przepisów art. 59 ust. 1 w zw. z art. 61 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, będących podstawą prowadzonego przez MOPS postępowania, jak i art. 105 ust. 1 tej ustawy, uprawniającego MOPS do pozyskania wszelkich informacji mających związek z prowadzonym postępowaniem. Niewątpliwie bowiem wnioskowane informacje są niezbędne dla prowadzonego przez MOPS postępowania.

Tytułem wyjaśnienia wskazać w tym miejscu należy, iż bez znaczenia dla rozstrzygnięcia pozostaje okoliczność, iż MOPS wnioskował do CDP o wydanie zaświadczenia w przedmiocie uzyskiwanego przez Pana K. P. wynagrodzenia, bowiem z okoliczności sprawy wynika w sposób nie budzący wątpliwości, iż MOPS w istocie domagał się od CDP udostępnienia danych osobowych Pana K. P. w zakresie jego wysokości wynagrodzenia netto z tytułu zatrudnienia w CPD za określony okres. I tak też ww. wniosek został przez CDP potraktowany - jako wniosek o udostępnienie danych, a nie jako wniosek o wydanie zaświadczenia. Forma, w jakiej dane zostaną udostępnione, tj. czy w formie zaświadczenia, czy innego dokumentu, zależy od uznania administratora danych.

Wobec odmowy CDP udostępnienia MOPS wnioskowanych danych, konieczne jest skorzystanie przez Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych z kompetencji przewidzianych w art. 18 ust. 1 ustawy, stosownie do którego, Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych w razie stwierdzenia naruszenia przepisów ustawy, w drodze decyzji administracyjnej wydaje nakazy wymienione w tym przepisie w celu przywrócenia stanu zgodnego z prawem.

Mając powyższe na względzie, Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych działając na podstawie art. 18 ust. 1 pkt 2 ustawy w zw. z art. 23 ust. 1 pkt 2 ustawy, sformułował pod adresem CPD nakaz udostępnienia na rzecz MOPS danych osobowych Pana K. P. w zakresie jego wysokości wynagrodzenia netto z tytułu zatrudnienia w CPD za okres od dnia [...] października 2011 r. do dnia [...] września 2012 r.

W tym stanie faktycznym i prawnym Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych rozstrzygnął, jak w sentencji.