DN/415-17/06 - Opieka nad małoletnim dzieckiem.

"(...) Wyrokiem Sądu orzekającym rozwód, władza rodzicielska nad małoletnią córką została powierzona obojgu rodzicom.

W opisanym stanie faktycznym, według podatniczki prawo do rozliczania się w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko przysługuje obojgu rodzicom.

(...) Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.), od osób samotnie wychowujących w roku podatkowym:

1. dzieci małoletnie,

2. dzieci, bez względu na wiek, na które, zgodnie z obowiązującymi przepisami, pobierany jest zasiłek pielęgnacyjny,

3. dzieci do ukończenia 25 lat uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty lub w przepisach o szkolnictwie wyższym, lub w przepisach o wyższych szkołach zawodowych, jeżeli w roku podatkowym dzieci te nie uzyskały dochodów z wyjątkiem dochodów wolnych od podatku dochodowego, renty rodzinnej oraz dochodów w wysokości nie powodującej obowiązku zapłaty podatku

- podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7; z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

Za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się jednego z rodziców albo opiekuna prawnego, jeżeli osoba ta jest panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów.

Za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się również osobę pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności (art. 6 ust. 5 tej ustawy). Stosownie do art. 6 ust. 8 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy do osoby samotnie wychowującej dziecko lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym.

Z przepisu art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że prawo do preferencyjnego sposobu opodatkowania dochodów przysługuje wyłącznie temu rodzicowi, który samotnie wychowuje dzieci. Za osobę samotnie wychowującą dzieci należy uznać tę osobę, której powierzono wykonywanie władzy rodzicielskiej. W pojęciu tym mieści się wychowanie - całokształt zabiegów mających na celu ukształtowanie człowieka pod względem fizycznym, moralnym i umysłowym (Słownik Języka Polskiego - Wydawnictwo Naukowe PWN Wydanie VII z 1992 roku).

Fakt przyznania władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom nie przesądza jednak o tym, że oboje mogą skorzystać z preferencyjnego rozliczania podatku. W takim wypadku zarówno po stronie podatniczki, jak i byłego małżonka wystąpi ten sam przymiot: rodzic stanu wolnego będący osobą rozwiedzioną. Wykluczyć należy sytuację, gdy występuje konkurencja między rodzicami, ponieważ prawnie nie dopuszczalna jest sytuacja, w której oboje rodzice uważaliby się za osoby samotnie wychowujące dzieci i obydwoje chcieliby skorzystać z możliwości rozliczenia podatku jako osoby samotnie wychowujące dziecko (...)".