Dl/100000/451/1381/2013 - Pełnienie funkcji członka zarządu a składki na ubezpieczenia społeczne.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013 r. poz. 672) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku z dnia 1 października 2013 r. złożonego przez przedsiębiorcę (...) spółka akcyjna, z siedzibą (...) o wydanie pisemnej interpretacji w przedmiocie podlegania i opłacani i składek ubezpieczenia społeczne z tytułu pełnienia funkcji członka zarządu w spółce akcyjnej mocą powołania na podstawie uchwały rady nadzorczej spółki.

Dnia 8 października 2013 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek z dnia 1 października 2013 r. złożony przez przedsiębiorcę (...) spółka akcyjna, z siedzibą w (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca wskazał, iż zatrudnił (...) powołany został do pełnienia funkcji członka zarządu wnioskodawcy. Uchwałą Rady Nadzorczej tej spółki (...) zostało przyznane wynagrodzenie z tytułu pełnionej funkcji. Jednakże (...) i (...) nie zawarli umowy o pracę, ani innej umowy cywilnoprawnej. Wynagrodzenie zostaje wypłacane jedynie na podstawie uchwały Rady Nadzorczej.

Przedsiębiorca powziął wątpliwość, czy powołanie przez radę nadzorczą do pełnienia funkcji członka zarządu w spółce akcyjnej i pełnienie tej funkcji bez dodatkowi zawartej umowy o pracę bądź umowy cywilnoprawnej (umowy zlecenia, kontraktu menadżerskiego itp.) nie powoduje obowiązku zapłaty składek na ubezpieczenie społeczne, w tym obowiązku odprowadzenia składek przez przedsiębiorcę, jako ich płatnika.

Jednocześnie w ocenie wnioskodawcy pełnienie funkcji członka zarządu na podstawie powołania wyłącznie w drodze uchwały, bez dodatkowo zawartej umowy o pracę bądź umowy cywilnoprawnej (umowy zlecenia, kontraktu menadżerskiego itp.) nie powoduje obowiązku zapłaty składek na ubezpieczenie społeczne, w tym obowiązku odprowadzenia składek przez przedsiębiorcę. Obowiązek uiszczania składek na ubezpieczenie społeczne jest konsekwencją podlegania ubezpieczeniu społecznemu. Obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym podlega osoba, która posiada określony tytuł do ubezpieczeń wskazany przez ustawodawcę. Krąg podmiotów podlegających takiemu obowiązkowi został wskazany w dyspozycji treść art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Przywołany przepis nie wymienia członka zarządu spółki akcyjnej (ani żadnej innej spółki) jako podmiotu podlegającemu obowiązkowi. Brak jest zatem przepisu, na podstawie którego można by przyjąć, iż wykonywanie funkcji członka zarządu za wynagrodzeniem wyłącznie na podstawie uchwały Rady Nadzorczej spółki, stanowi podstawę do odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne. Obowiązek opłacania składek wymaga jednoznacznej podstawy prawnej, a katalog podmiotów wymieniony w powołanym wyżej przepisie stanowić powinien katalog zamknięty i nie może być interpretowany rozszerzająco. Z tego powodu wynagrodzenie otrzymywane przez członka zarządu za pełnienie funkcji w zarządzie nie podlega obowiązkowi ubezpieczeń. Wnioskodawca podkreśla, iż stanowisko powyższe potwierdzone zostało m.in. w interpretacji indywidualnej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku z dnia 13 września 2013 r. (znak sprawy D1/100000/451/1171/2013).

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku stwierdza co następuje:

Stanowisko wyrażone przez przedsiębiorcę we wniosku o wydanie interpretacji uznać należy za prawidłowe.

Art. 10 ust. 1 Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Przez pojęcie "indywidualnej sprawy" należy rozumieć wykładnię przepisów dokonywaną w oparciu wyłącznie o zawarty we wniosku przedsiębiorcy opis istniejącego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Zgodnie natomiast z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2013 r. Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013 r. Nr 672), w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne. Fundusz Pracy. Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Ubezpieczeniom społecznym w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych podlega obowiązkowo osoba, która posiada określony tytuł do ubezpieczeń wskazany przez ustawodawcę. W art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.) ustawodawca wskazał wszystkie podmioty objęte obowiązkiem ubezpieczenia emerytalnego i ubezpieczeń rentowych. Oznacza to, że osoba, której cechy jako podmiotu ubezpieczenia społecznego zostały określone w tym przepisie, zostaje objęta tymi ubezpieczeniom i staje się stroną stosunku ubezpieczenia społecznego. Wyliczenie zawarte w tym przepisie jest wyczerpujące i ma charakter katalogu zamkniętego.

Z kolei źródła pełnienia funkcji członka zarządu spółki kapitałowej polegającego na wykonywaniu czy mości związanych z prowadzeniem spraw spółki, w tym m.in. polegającego na wypełnianiu obowiązków prezesa zarządu może wypływać z różnych stosunków prawnych. W spółkach akcyjnych członek zarządu jest powoływany i odwoływany przez radę nadzorczą, chyba że statut spółki stanowi inaczej (art. 368 § 4 kodeksu spółek handlowych). Powołanie na stanowisko prezes - (członka) nie stanowi samoistnego tytułu rodzącego obowiązek ubezpieczeń społecznych. Członek zarządu może pełnić tę funkcję bez umowy, wyłącznie na mocy samego aktu powołania go w skład organu. Powołanie członka zarządu spółki przez właściwy organ nie oznacza nawiązania stosunku pracy na podstawie powołania w rozumieniu art. 68 kodeksu pracy, stanowi co najwyżej nawiązanie stosunku korporacyjnego, a może też stanowić powierzenie funkcji organu. Na podstawie powołania do zarządu między spółką a członkiem zarządu powstaje stosunek organizacyjno-prawny, który nie rodzi obowiązku ubezpieczeń, a w konsekwencji przychód z tytułu wynagrodzenia za pełnienie funkcji prezesa zarządu spółki nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Jednak spółka może podpisać z członkiem zarządu np. umowę o pracę lub umowę cywilnoprawną (zlecenia). Dopiero taka relacja między stronami wywołuje skutek w zakresie ubezpieczeń społecznych.

W związku z faktem, iż pełnienie funkcji członka zarządu nastąpiło na podstawie powołania w drodze uchwały rajdy nadzorczej, a pełnienie tej funkcji odbywa się bez dodatkowo zawartej umowy o pracę bądź umowy cywilnoprawnej (umowy zlecenia, kontraktu menedżerskiego itp.), to tym samym mając na uwadze treść art. 46 ust. 1 ww. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, przedsiębiorca, jako płatnik składek nie jest obowiązany uiścić za członka zarządu składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu pełnienia funkcji członka zarządu na podstawie powołania przez radę nadzorczą spółki.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustany z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Sądu Okręgowego - Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.