Dl/100000/43/1245/2015 - Ustalenie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników przedsiębiorstwa transportowego, prowadzącą działalność usługową na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz poza nią.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 584 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku przedsiębiorcy Sp. z o.o. z siedzibą w (...) z dnia 23 października 2015 r., złożonym w dniu 2 listopada 2015 r., dotyczącym ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Dnia 2 listopada 2015 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek z dnia 23 października 2015 r. złożony przez przedsiębiorcę (...), Sp. z o.o. z siedzibą w (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca wskazał, iż prowadzi działalność w branży transportowej, m.in. w zakresie transportu drogowego towarów, magazynowania i przechowywania towarów oraz działalność usługową wspomagającą transport lądowy. W ramach swojej działalności wnioskodawca wykonuje zlecenia na terenie kraju oraz poza jego granicami. Pracownicy wnioskodawcy przebywają poza granicami kraju przez część miesiąca. Pozostałą część miesiąca pracownicy przebywają w kraju, a powodem tego jest:

Wątpliwość przedsiębiorcy budzi to, czy w opisanym stanie faktycznym zasadne jest opłacanie składek od osiągniętego przychodu, pomniejszonego o równowartość diet za każdy dzień pobytu za granicą nie niższego niż obniżone proporcjonalnie do dni faktycznego pobytu pracownika za granicą przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, z pominięciem dni wskazanych w pkt 1-4, z tym zastrzeżeniem, że ewentualny przychód osiągnięty za czas pobytu w Polsce będzie doliczony do przychodu osiągniętego za granicą i od łącznej kwoty zostaną naliczone składki.

We własnym stanowisku w sprawie wnioskodawca wskazuje, że zgodnie z przepisem art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych osiągany u pracodawcy z tytułu u zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyjątkami określonym w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.). Rozporządzenie wyłącza z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne m.in. część wynagrodzenia pracowników zatrudnionych za granicą u polskich pracodawców, w wysokości równowartości diety przysługującej z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, za każdy dzień pobytu, przy czym tak ustalony miesięczny przychód stanowiący podstawę wymiaru składek nie może być niższy od kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia (§ 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia). W sytuacji opisanej powyżej, tj. wtedy, gdy pracownik nie przebywa pełnego miesiąca poza granicami kraju, niejako pomocniczo stosować należy art. 18 ust. 9 i 10 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z tym przepisem minimalną podstawę wymiaru składek, w tym przypadku przeciętne prognozowane wynagrodzenie dzieli się przez liczbę dni miesiąca i mnoży przez liczbę dni przebywania pracownika za granicą. Za dzień pobytu uważa się dni pracy za granicą oraz dni rozkładowo wolne od pracy (niedziele, święta) spędzane za granicą, czyli generalnie czas kiedy pracownik przebywa za granicą i uzyskuje przychód stanowiący podstawę wymiaru składek. Do dni pobytu nie zalicza okresu ustawowego zwolnienia pracownika z obowiązku świadczenia pracy, tj. przypadków opisanych w pkt 1-4 niniejszego zapytania. W związku z powyższym, zdaniem wnioskodawcy, zasadnym będzie opłacanie składek od przychodu nie niższego niż obniżone proporcjonalnie do dni faktycznego pobytu pracownika za granicą przeciętne miesięczne wynagrodzenie. W opinii wnioskodawcy brak jest przeszkód prawnych, aby dokonać zmniejszenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne skoro pracownik nie wykonuje pracy za granicą przez cały miesiąc (jak w pkt 1-4 zapytania). W ocenie przedsiębiorcy jego stanowisko znajduje potwierdzenie również w pismach Centrali Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Departamentu Ubezpieczeń i Składek, nr 992900/401 -19/2008/Fum z dnia 14 maja 2008 r. oraz 92900/503/68/2013 z dnia 27 listopada 2013 r. udostępnionych spółce z jedną z organizacji pracodawców.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku stwierdza co następuje:

Stanowisko zaprezentowane przez przedsiębiorcę we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji uznać należy za prawidłowe.

W myśl art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Doprecyzowanie zakresu przedmiotowego spraw, w których przedsiębiorca może żądać od Zakładu wydania pisemnej interpretacji nastąpiło w art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r. Zgodnie z tym przepisem Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2 oraz art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

W myśl zaś § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.) podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Za przychody ze stosunku pracy uważa się zaś: wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników nie stanowią natomiast przychody wymienione w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, gdzie w § 2 ust. 1 pkt 16 z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wyłączone są te przychody stanowiące część wynagrodzenia pracowników zatrudnionych za granicą u polskich pracodawców w wysokości równowartości diety przysługującej z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, za każdy dzień pobytu, określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju, z tym zastrzeżeniem, że tak ustalony miesięczny przychód tych osób stanowiący podstawę wymiaru składek nie może być niższy od kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy, określonego w ustawie budżetowej, ustawie o prowizorium budżetowym lub ich projektach, jeżeli odpowiednie ustawy nie zostały uchwalone. W sytuacji gdy pracownik rozpoczyna bądź kończy swą pracę za granicą w trakcie miesiąca, należy sprawdzić czy jego podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne nie jest niższa od kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia. Wysokość minimalnej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne za niepełny miesiąc świadczenia pracy należy ustalić w oparciu o zasadę wyrażoną w art. 18 ust. 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych przewidującą proporcjonalne obniżenie jej wymiaru. Proporcjonalne obniżenie tak ustalonej podstaw) wymiaru składek będzie polegało na podzieleniu kwoty najniższej podstawy wymiaru przez liczbę dni kalendarzowych danego miesiąca i pomnożenie uzyskanego wyniku przez liczbę dni podlegania ubezpieczeniom społecznym przez pracownika w danym miesiącu. Analogiczne obliczenie (uwzględniające zasadę proporcjonalności) należy poczynić przy ustaleniu wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. W przypadku gdy przychód pracownika pomniejszony o równowartość diet z tytułu jego pobytu za granicą będzie niższy lub równy wysokości proporcjonalnie obliczonej wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, to jako podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne za ten miesiąc wskazać należy kwotę tak obliczonej wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Gdyby natomiast przychód uzyskany przez takiego pracownika, po odjęciu równowartości diet, był wyższy od proporcjonalnie podzielonej kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia, to do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne należy przyjąć wyliczoną kwotę osiągniętego przychodu.

Część wynagrodzenia osoby zatrudnionej za granicą, odpowiadająca równowartości diety przysługującej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju i podlegająca wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe przysługuje za łączny czas pobytu pracownika poza granicami kraju. Dniem pobytu, w rozumieniu tego przepisu, jest dzień za który pracownik otrzymuje wynagrodzenie.

Powyższe oznacza iż pracodawca zobowiązany będzie do odprowadzenia za pracownika składek na ubezpieczenia społeczne od przychodu nie niższego niż obniżone proporcjonalnie, do dni faktycznego pobytu pracownika za granicą, (za które osoba ta uzyskuje wynagrodzenie), przeciętne miesięczne wynagrodzenie.

Jednocześnie Zakład podkreśla, iż przywołany wyżej przepis § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie znajduje zastosowania w odniesieniu do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczania społeczne w zakresie tej części wynagrodzenia pracownika, która wypłacana jest w okresie świadczenia przez niego pracy w Polsce.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Wydziału Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.