DIRT - 405/3661/467-A/2002/BZ - Wymagania prawne w zakresie składowisk odpadów.

W odpowiedzi na pismo z dnia 2 października 2002 r. dotyczące wątpliwości w związku z nowymi wymaganiami prawnymi w zakresie składowisk odpadów przedstawiam następujące wyjaśnienia.

1) Jak należy stosować art. 33 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. (Dz.U. Nr 100 poz. 1085 o wprowadzeniu ustawy - Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw) w sytuacji braku rozporządzenia dotyczącego warunków technicznych składowisk.

Przede wszystkim należy zaznaczyć, że w ustawie z dnia 23 listopada 2002 r. w sprawie ustawy o zmianie ustawy o odpadach, ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych, ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej oraz ustawy o wprowadzeniu ustawy Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw - zaproponowano znaczne zmiany treści art. 33. Projekt ustawy znajduje się obecnie w Sejmie gdzie rozpatrywane są poprawki Senatu. W związku z tym projekt powinien być dostępny na stronach internetowych Sejmu i Senatu (www.sejm.gov.pl) i (www.senat.gov.pl)

Zgodnie ze stanem prawnym na dzień dzisiejszy możliwe jest wydanie decyzji na podstawie art. 33 (mimo braku rozporządzenia), tym bardziej że ogólne założenia rozporządzenia są znane, a jego projekt dostępny choćby na stronie internetowej Ministerstwa Środowiska (www.mos.gov.pl). Należy jednak pamiętać, że składowiska powinny być dostosowane do wymogów zawartych w rozporządzeniu, w związku z tym w przypadku wydania decyzji, nie uwzględniającej zapisów rozporządzenia może nastąpić konieczność jej zmiany.

2) Czy to rozporządzenie będzie dotyczyło także składowisk istniejących i jaki jest przewidywany termin jego wydania.

Tak, jako zasadę generalną przyjęto, że rozporządzenie dotyczy składowisk istniejących. Część przepisów nie dotyczy składowisk istniejących (np. przepisy dotyczące lokalizacji) - właściwe zastrzeżenia znajdują się w treści rozporządzenia.

Konferencja uzgodnieniowa miała miejsce 30 sierpnia 2002 r. Mimo podejmowanych prób uzgodnienia wciąż istnieje rozbieżność między resortem środowiska a resortem rolnictwa co do minimalnej odległości składowisk od zabudowy (§3 ust. 3 projektu rozporządzenia). Niezwłocznie po usunięciu tej rozbieżności rozporządzenie zostanie skierowane do publikacji.

3) Czy starosta może zatwierdzić instrukcję eksploatacji składowiska gdy:

a) składowisko funkcjonuje bez pozwolenia na budowę? - tak, w przypadku gdy składowisko jest zalegalizowane - czyli posiada pozwolenie na eksploatację obiektu (na podstawie prawa budowlanego). W przypadku gdy składowisko nie posiada ani pozwolenia na budowę, ani pozwolenia na eksploatację sytuacja jest bardziej skomplikowana, ponieważ zgodnie z prawem obiekt ten nie jest składowiskiem odpadów. Wyjściem z sytuacji może być warunkowe zatwierdzanie instrukcji eksploatacji - gdzie jednym z warunków będzie obowiązek uzyskania pozwolenia na eksploatację składowiska odpadów. Rozwiązanie to jest dopuszczalne w przypadku gdy lokalizacja składowiska jest zgodna z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego lub nawet w sytuacji braku takiego planu. Oczywiście w przypadku gdy lokalizacja składowiska jest sprzeczna z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, to jego dalsza "legalizacja" nie jest możliwa, włączając w to zatwierdzenie instrukcji eksploatacji składowiska.

b) składowisko nie spełnia wymagań ochrony środowiska (w kontekście art. 53 ust. 5 ustawy o odpadach) ?

4) Czy zatwierdzenie instrukcji eksploatacji może nastąpić dopiero po dostosowaniu składowiska?

5) Czy możliwe jest zatwierdzenie warunkowe i na określony czas instrukcji eksploatacji składowiska

Odpowiedź. 3b, 4, 5

Możliwe, a w praktyce niezbędne będzie warunkowe zatwierdzanie decyzji zatwierdzających instrukcję eksploatacji składowiska.

"Spełnienie wymagań ochrony środowiska" jest pojęciem ogólnym. Rozporządzenie doprecyzowuje je jedynie częściowo - w wielu przypadkach (np. uciążliwości związane z rozwiewaniem odpadów) zawiera jedynie ogólne wytyczne nie precyzując konkretnych rozwiązań. W takich wypadkach ocena, czy wymogi ochrony środowiska zostały spełnione, należy do organu zatwierdzającego instrukcję. W przypadkach gdy rozporządzenie zawiera konkretne wymagania odnośnie eksploatacji składowiska (np. wyposażenie składowiska w wagę, pas zieleni, urządzenia do dezynfekcji kół itp.), a składowisko tych wymogów nie spełnia, konieczne jest warunkowe zatwierdzenie instrukcji eksploatacji składowiska. Decyzja warunkowa jest również konieczna w przypadku gdy ocena szczelności składowiska będzie wymagała prowadzenia monitoringu.

Ustawodawca nie określił szczegółowo czasu do kiedy składowiska powinny dostosować się do nowych wymagań. Ustawa z dnia "wprowadzająca" zawiera jedynie zapis, że składowiska powinny się dostosować do wymagań ochrony środowiska nie później niż do 31.12.2009 r. Oczywiście organ ma prawo wskazać w decyzji krótszy okres dostosowawczy.

Nowelizacja art. 33 ma skrócić te terminy - w szczególności dla składowisk, dla których dostosowanie może być osiągnięte bez konieczności uzyskiwania pozwolenia na budowę.

6) Czy i w jakiej formie organ ochrony środowiska powinien przyjąć (bądź odrzucić) przegląd ekologiczny składowiska.

Przyjęcie przeglądu ekologicznego jest czynnością faktyczną, a nie czynnością prawną, w związku z tym nie wymaga szczególnej formy postępowania.

7) Czy w przypadku braku możliwości prawnych zatwierdzenia instrukcji eksploatacji składowiska, zarządzający składowiskami będą ponosić opłaty podwyższone od 1.01.2003 r.

Tak, zapis taki wynika z art. 42 ust. 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. (Dz.U. Nr 100 poz. 1085 o wprowadzeniu ustawy - Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw).