DI/200000/451/285/2011 - Zatrudnienie żony na umowę zlecenia, a obowiązek odprowadzenia składek na ubezpieczenie społeczne.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 z późn. zm.) w związku z art. 83 ust. 1 pkt 1) ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku złożonym w dniu 23 maja 2011 r. w sprawie traktowania żony jako zleceniobiorcy, z którą przedsiębiorca zawarł umowę zlecenia - w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

W dniu 23 maja 2011 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął kompletny wniosek przedsiębiorcy (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca wskazał, iż zamierza rozszerzyć swoje usługi o usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych. Właściciel firmy nie posiada stosownego do takiej działalności zezwolenia Ministerstwa Finansów. Taki Certyfikat posiada żona właściciela. Właściciel firmy chciałby zatrudnić żonę na podstawie umowy zlecenia spełniając wymogi art. 76a ust. 3 ustawy o rachunkowości.

Przedsiębiorca podkreśla, że praca żony miałaby charakter kontrolny i polegałyby jedynie na nadzorowaniu i kontrolowaniu prowadzonych ksiąg pod względem formalnym, merytorycznym i podatkowym. Żona wnioskodawcy pozostaje z mężem we wspólnym gospodarstwie i umowa zlecenia zawarta między małżonkami byłaby jedynym tytułem do ubezpieczeń społecznych.

Wnioskodawca wskazuje, ze rodzaj wykonywanej przez żonę pracy uprawnia do zawarcia umowy cywilnoprawnej gdyż praca nie będzie wykonywana pod kierownictwem zleceniodawcy oraz nie będzie wykonywana w miejscu i czasie wskazanym przez zleceniodawcę, warunki stosunku pracy zgodnie z art. 22 § 1 Kodeksu pracy nie są spełnione.

W tak przedstawionym stanie faktycznym przedsiębiorca powziął wątpliwość czy żona zatrudniona u wnioskodawcy na podstawie umowy zlecenia może być traktowana jako zleceniobiorca i opłacane być mogą od tej umowy składki ZUS jak od umowy zlecenia.

Zdaniem wnioskodawcy w zaistniałej sytuacji żona zatrudniona w firmie męża na podstawie umowy zlecenia nie będzie traktowana jako osoba współpracująca, lecz jako zleceniobiorca i opłacane powinny być od tej umowy obowiązkowe składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, wypadkowe, zdrowotne oraz dobrowolne ubezpieczenie chorobowe. Przedsiębiorca podkreśla, iż zgodnie z art. 8 ust. 1, 2, 11 ustawy z dnia 13. października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych za pracownika uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy, z zastrzeżeniem, ze jeżeli pracownik spełnia kryteria określone dla osób współpracujących, wówczas dla celów ubezpieczeń społecznych traktowany jest jako osoba współpracująca. Taki zapis nie występuje w przypadku innych umów cywilnoprawnych, co należy rozumieć w ten sposób, że zawarcie umowy np. zlecenie nie powoduje konieczności opłacania składek ZUS za osobę współpracującą.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ust. 5 cytowanego przepisu w zw. z art. 83 ust. 1 pkt 1) ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, udzielenie interpretacji dotyczącej podlegania ubezpieczeniom społecznym następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 1) i 4) ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami oraz osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem Cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia.

Zgodnie z art. 8 ust. 2 powołanej ustawy - jeżeli pracownik spełnia kryteria określone dla osób współpracujących, dla celów ubezpieczeń społecznych jest traktowany jako osoba współpracująca. Natomiast stosownie do ustępu 11 powyższego artykułu, za osobę współpracującą z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność, uważa się małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności.

Zatem w przypadku zawarcia przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą umowy zlecenia z osobami, o których mowa w art. 8 ust. 11 ustawy, powstanie wobec nich obowiązek ubezpieczeń społecznych z tytułu wykonywania umowy zlecenia. Brak jest bowiem w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych w odniesieniu do zleceniobiorców przepisu analogicznego do tego jaki zawarty jest w art. 8 ust. 2 ustawy w odniesieniu do pracowników, a wykonywanie pracy na podstawie umowy zlecenia stanowi odrębny od współpracy przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej tytuł do ubezpieczeń społecznych. Natomiast w przypadku zawarcia następnie z tymi osobami umów o pracę zostaną one objęte obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi z tytułu współpracy przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej, pod warunkiem pozostawania nadal przez te osoby we wspólnym gospodarstwie domowym.

Wobec powyższego, w stosunku do żony z którą przedsiębiorca zawarł umowę zlecenia powstanie obowiązek ubezpieczeń społecznych z tytułu wykonywania umowy zlecenia.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wydania.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego w Katowicach. Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.