DI/200000/451/257/2011 - Podleganie ubezpieczeniom społecznym z tytułu umowy zlecenia zawartej ze słuchaczami, którzy nie ukończyli 26 roku życia.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 z późn. zm.) w związku z art. 83 ust. 1 pkt 1, 2, 3, i 3a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku złożonym w dniu 21 kwietnia 2011 r. przez (...) w sprawie podlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu umowy zlecenia zawartej ze słuchaczami, którzy nie ukończyli 26 roku życia oraz odmawia wydania interpretacji w sprawie zasad składania i korygowania dokumentów.

Do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie w dniu 16 maja 2011 r. wpłynął kompletny wniosek płatnika (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca wskazał, iż zgodnie z ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych za ucznia lub studenta do ukończenia 26 roku życia nie odprowadza się składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Wnioskodawca prosi o wskazanie czy osoba będąca słuchaczem winna być traktowana do ubezpieczeń tak jak uczeń i student. Jednocześnie przedsiębiorca poinformował, iż słuchacze, z którymi zawarł umowę zlecenia, nie posiadają innego tytułu do ubezpieczeń oraz nie ukończyli 26 roku życia.

Zdaniem wnioskodawcy, słuchacze powinni być traktowani do ubezpieczeń na równi z uczniami i studentami, ponieważ uczęszczają do szkół posiadających uprawnienia szkoły publicznej, a w czasie nauki mają status studenta. Ponadto słuchacze otrzymują legitymacje uprawniające do zniżek oraz świadectwa ukończenia szkoły. W związku z powyższym słuchacze nie powinni być zgłaszani do ubezpieczeń na ZUS ZUA, a od wynagrodzenia słuchaczy z tytułu świadczenia pracy na podstawie umowy zlecenia nie powinny być naliczane i opłacane składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Stosownie do ust. 5 cytowanego przepisu w zw. z art. 83 ust. 1 pkt 1, 2, 3 i 3a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, udzielenie interpretacji dotyczącej w szczególności zgłaszania do ubezpieczeń społecznych, przebiegu ubezpieczeń oraz ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz na Fundusz Emerytur Pomostowych następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Natomiast Zakład nie wydaje decyzji w zakresie objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym.

Powyższe oznacza, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych zobowiązany jest do wydawania pisemnych interpretacji w sprawach dotyczących podlegania ubezpieczeniom społecznym, podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych, w sprawie ustalania stopy procentowej składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, w sprawie zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych, w sprawie zasad ustalania właściwego ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego w świetle przepisów Rozporządzenia Rady (EWG) nr 1408/71 z dnia 14 czerwca 1971 r. w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych, osób prowadzących działalność na własny rachunek i do członków ich rodzin przemieszczających się we wspólnocie oraz rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.

W świetle powyższego, Zakład Ubezpieczeń Społecznych jako państwowa jednostka organizacyjna w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej nie wydaje pisemnych interpretacji w sprawach z zakresu zasad składania i korygowania dokumentów ubezpieczeniowych, co uzasadnia odmowę w części dotyczącej wyjaśnienia wnioskodawcy, jakie dokumenty winien złożyć.

Zasady opłacania składek na ubezpieczenia społeczne regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych - cytowanej powyżej.

Katalog osób podlegających obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym określono w art. 6 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Dla rozstrzygnięcia obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym konieczne jest ustalenie czy dana osoba posiada jeden z tytułów ubezpieczenia określonych tym przepisem. Powołany przepis zalicza do ubezpieczonych osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z ustawą z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn. Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) stosuje się przepisy dotyczące zlecenia.

W myśl art. 6 ust. 4 osoby, z którymi została zawarta umowa zlecenia, nie podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, jeżeli są uczniami gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych, szkół ponadpodstawowych lub studentami, do ukończenia 26 lat.

Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) wyjaśnia, iż przez termin uczeń należy rozumieć także słuchaczy i wychowanków. Ponadto, zgodnie z powyższą ustawą szkołami ponadgimnazjalnymi są: zasadnicze szkoły zawodowe o okresie nauczania nie krótszym niż 2 lata i nie dłuższym niż 3 lata, trzyletnie licea ogólnokształcące, trzyletnie licea profilowane kształcące w profilach kształcenia ogólnozawodowego, czteroletnie technika, dwuletnie uzupełniające licea ogólnokształcące oraz trzyletnie technika uzupełniające dla absolwentów zasadniczych szkół zawodowych, a także szkoły policealne o okresie nauczania nie dłuższym niż 2,5 roku.

W konsekwencji powyższego należy uznać, iż jeżeli umowa zlecenia została zawarta z osobami, które są słuchaczami szkół ponadgimnazjalnych, w rozumieniu ustawy o systemie oświaty, oraz nie ukończyły 26 lat nie podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym.

Natomiast obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne reguluje ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn. Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.). Zgodnie z zapisami powołanej ustawy do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne, stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób.

Reasumując, Oddział uznał stanowisko przedsiębiorcy za prawidłowe, z uwagi na fakt, iż z tytułu zawarcia umowy cywilnoprawnej obowiązek naliczania i opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne nie powstaje za słuchaczy szkół ponadgimnazjalych do ukończenia przez nich 26 lat.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego Sądu Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach.

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.