DI/200000/43/354/2024 - Brak możliwość wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wartości udostępnionego pracownikom świadczenia niepieniężnego w postaci miesięcznego doładowania konta Kafeteria MyBenefit na platformie kafeteryjnej, w części finansowanej przez pracodawcę

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2024 r. poz. 236) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 497), Zakład Ubezpieczeń Społecznych (dalej: Zakład) stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 3 kwietnia 2024 r. przez (...) Przedsiębiorcę: (dalej: Przedsiębiorca) uznaje za nieprawidłowe w przedmiocie wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wartości udostępnionego pracownikom świadczenia niepieniężnego w postaci miesięcznego doładowania konta Kafeteria MyBenefit na platformie kafeteryjnej, w części finansowanej przez pracodawcę.

Wnioskiem złożonym w dniu 3 kwietnia 2024 r. Przedsiębiorca wystąpił do Zakładu o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ustawy - Prawo przedsiębiorców.

Zdarzenie przyszłe Przedsiębiorcy: zamierza od 1 stycznia 2025 r. zmienić zasady finansowania doładowań świadczenia niepieniężnego Kafeteria MyBenefit. w chwili obecnej oferuje swoim pracownikom w ramach świadczeń dodatkowych, świadczenia niepieniężne w postaci miesięcznego doładowania konta na platformie kafeteryjnej.

System kafeteryjny jest dodatkowym systemem premiowania pracowników, pozwalającym pracownikom w ramach określonego limitu przyznanych przez pracodawcę punktów dokonywać wyboru i zakupu dodatkowego produktu lub świadczenia. Pracownikom Spółki przekazywane są nie świadczenia rzeczowe, lecz punkty uprawniające do nabycia określonych produktów i usług. Pracownicy otrzymują od Spółki na indywidualne konto funkcjonujące w serwisie internetowym określoną ilość punktów o wartości 1 punkt = 1 zł. Pracownicy mają dostęp do konta, w którym znajduje się informacja o otrzymanych od pracodawcy punktach, całkowitej wartości punktowej oraz ofercie towarów i usług, które można za te punkty nabyć.

Obecnie kwota miesięczna doładowania MyBenefit jest w całości finansowana przez pracodawcę ze środków obrotowych, a tym samym stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz zdrowotne, a także składek na Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Planowana zmiana polegać ma na innym sposobie finansowania świadczeń MyBenefit.

Pracodawca chce współfinansować świadczenie, tj. opłacać kwotę doładowania w wysokości 98% wartości doładowania, natomiast pracownik pokrywałby pozostałe 2%.

Ponadto zakład pracy zamierza wprowadzić do obowiązującego dla tego Pracodawcy Układu Zbiorowego Pracy zapis, zgodnie z którym pracownicy będą uprawnieni do korzystania z doładowania MyBenefit na następujących zasadach:

"Pracownik jest uprawniony do zakupu doładowania MyBenefit za cenę 2% wartości miesięcznego doładowania, która jest niższa niż detaliczna cena usługi nabywanej przez Pracodawcę. Pracodawca jest zobowiązany do sfinansowania pozostałej kwoty, która stanowi różnicę pomiędzy ceną nabycia danej usługi, a kwotą uiszczoną przez pracownika. Pracownik natomiast jest zobowiązany do uiszczenia należności wynikającej z przyznanego świadczenia poprzez potrącenie odpowiedniej kwoty z wynagrodzenia".

Część składki opłacanej przez pracodawcę będzie stanowić przychód pracownika ze stosunku pracy jako korzyść materialna polegająca na zakupie po cenach niższych niż detaliczne w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stanowisko Przedsiębiorcy:

Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 26 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1198 z późn. zm.) z podstawy wymiaru składek wyłączone są korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

W związku z zapisem Układu Zbiorowego Pracy w spółce

oraz treścią wspomnianego § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia, w ocenie Przedsiębiorcy, wysokość składki pokrywanej przez Pracodawcę nie będzie stanowić dla pracowników i zakładu pracy podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz zdrowotne, a także na Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Wartość współfinansowanego przez pracodawcę doładowania w systemie kafeteryjnym, o którym mowa, będzie stanowić przychód, w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 z późn. zm.), osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

Przedsiębiorca prosi o potwierdzenie powyższej interpretacji zasad zwolnienia z naliczania składek przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS).

Analiza zdarzenia przyszłego w świetle stanu prawnego:

Zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 2023 r. poz. 728 z późn. zm.).

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Przedsiębiorca w chwili obecnej oferuje swoim pracownikom w ramach świadczeń dodatkowych, świadczenia niepieniężne w postaci miesięcznego doładowania konta na platformie kafeteryjnej. System kafeteryjny jest dodatkowym systemem premiowania pracowników, pozwalającym pracownikom w ramach określonego limitu przyznanych przez pracodawcę punktów dokonywać wyboru i zakupu dodatkowego produktu lub świadczenia. Obecnie kwota miesięczna doładowania MyBenefit jest w całości finansowana przez pracodawcę ze środków obrotowych, a tym samym stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz zdrowotne, a także składek na Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Przedsiębiorca planuje wprowadzić zmiany w sposobie finansowania świadczeń MyBenefit. Pracodawca chce współfinansować świadczenie tj. opłacać kwotę doładowania w wysokości 98% wartości doładowania, natomiast pracownik pokrywałby pozostałe 2%. Pracodawca zamierza wprowadzić do Układu Zbiorowego Pracy odpowiednie zapisy w tym zakresie. Wartość świadczenia w kwocie odpowiadającej wysokości finansowanej przez pracodawcę będzie stanowić przychód pracowników ze stosunku pracy w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W ocenie Przedsiębiorcy powyższe świadczenie nie będzie stanowić podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, a także Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Zakład nie potwierdza prawidłowość stanowiska Przedsiębiorcy.

Zgodnie z art. 18 ust. 1 i ust. 2, art. 20 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 9 ww. ustawy oraz § 1 wskazanego rozporządzenia, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 226) z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

W podstawie wymiaru składek nie uwzględnia się:

- wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych, jak również

- przychodów wymienionych w § 2 ww. rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Za przychody ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uznaje się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Zamknięty i wyczerpujący katalog przychodów niestanowiących podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe został zawarty ww. rozporządzeniu w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Oznacza to, że podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie stanowią jedynie te przychody, które prawodawca enumeratywnie wymienił w § 2 ust. 1 pkt 1-30 tegoż rozporządzenia.

Należy mieć jednak na uwadze to, że przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (a także rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe) nie kształtują samodzielnie pojęcia przychodu, lecz odsyłają do ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych i uzależniają włączenie danego świadczenia do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników w pierwszej kolejności od zakwalifikowania go jako przychód ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów podatkowych. Zatem, kwestia przychodowa stanowi zawsze zagadnienie pierwotne, które poprzedza ustalenie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Katalog przychodów wyłączonych z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, określony we wskazanym rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, zawiera w § 2 ust. 1 pkt 26 zapis, iż podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie stanowią korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

Konstrukcja powyższego przepisu wskazuje, że jeżeli świadczenia (korzyści) uzyskiwane przez pracownika z tytułu stosunku pracy i stanowiące jego przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wynikają z przepisów układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, regulujących uprawnienie do ich zakupu po cenach niższych niż detaliczne (częściową odpłatność pracownika) - to korzystają one z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Korzyść uzyskiwana przez pracownika musi przy tym przybrać formę niepieniężną - formę zakupu po cenach niższych niż detaliczne artykułu lub usługi.

W świetle przytoczonego przepisu, składki na ubezpieczenia społeczne nie powinny być naliczane od przychodu pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy stanowiącego korzyść materialną wynikającą z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegającą na umożliwieniu pracownikowi skorzystania z artykułów, przedmiotów lub usług jedynie za częściową ich odpłatnością. Częściowa ich odpłatność polega w tym przypadku na partycypowaniu pracownika (choćby symbolicznym) w pokryciu kosztów zakupu artykułów, przedmiotów lub usług.

Opisane przez Przedsiębiorcę we wniosku świadczenie niepieniężne w postaci miesięcznego doładowania konta Kafeteria MyBenefit na platformie kafeteryjnej, stanowi system wynagradzania pracownika, jak wskazał Przedsiębiorca jest dodatkowym systemem premiowania pracownika. Sama okoliczność, że sposób przyznawania tego świadczenia i jego zasady w tym współfinansowanie (przez pracodawcę i pracownika) uregulowane zostaną w Zakładowym Układzie Zbiorowym Pracy Pracodawcy nie oznacza automatycznie, że takie świadczenie odpowiada dyspozycji przepisu § 2 ust. 1 pkt 26 powołanego wyżej rozporządzenia. Świadczenie, o którym mowa we wniosku, nie sprowadza się do prostego udostępniania po cenach niższych niż detaliczne artykułów, przedmiotów czy usług, ale połączone jest z uprzednim przyznaniem pracownikom określonej puli punktów - 1 punkt = 1 zł. W istocie Pracodawca przekazuje pracownikowi określone środki pieniężne w formie doładowania konta na platformie, w ramach oferty przedstawionej przez usługodawcę prowadzącego platformę, którą swobodnie może dysponować. Taka praktyka świadczy właśnie o motywacyjnym w tej części systemie wynagrodzeń, w ramach którego na końcu pracownik ma prawo wyboru świadczenia czy usługi, przy zakresie ich rodzaju określonym przez pracodawcę.

W świetle powyższego tak funkcjonujący dodatkowy system wynagrodzeń (w tym przypadku: system premiowania) nie mieści się w katalogu wyłączeń z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w rozumieniu powołanego przepisu § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, a tym samym nie będzie podlegać wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy.

Powyższe potwierdził również Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia 13 września 2016 r., sygn. akt. III AUa 411/16 wskazując " (...) Okoliczność, że pracodawca redystrybucję określonych usług umieści w przepisach zakładowych, stanowiących zakładowe źródło prawa pracy nie oznacza automatycznie, że każde takie świadczenie odpowiada dyspozycji przepisu § 2 pkt 26 powołanego rozporządzenia. W ocenie Sądu Apelacyjnego przedmiotowy system kafeteryjny, nie sprowadza się do prostego udostępniania po cenach niższych niż detaliczne artykułów, przedmiotów czy usług, który przysługiwałby wszystkim pracownikom na jednakowych zasadach, albo grupom pracowników spełniającym określone przez pracodawcę cechy, jak warunki zatrudnienia itp. Opisane przez Wnioskodawcę świadczenia kafeteryjne, zdaniem Sądu Apelacyjnego, stanowią system wynagradzania i to o wybitnie motywacyjnym charakterze. Jako system wynagradzania może występować obok innego czasowego, ryczałtowego in. systemu równolegle. (...). Dalej Sąd wskazuje (...) Nabywanie świadczeń w ramach systemu kafeteryjnego połączone jest z uprzednim nabywaniem punktów, a to oznacza indywidualne ich gromadzenie w zależności od spełnienia przesłanek warunkujących ich nabycie. Taka praktyka świadczy wybitnie o motywacyjnym w tej części systemie wynagrodzeń, w ramach którego na końcu pracownik ma prawo wyboru świadczenia czy usługi, przy zakresie ich rodzaju określonym przez pracodawcę. (...).

Uwzględniając zatem opis przedstawionego zdarzenia przyszłego oraz obowiązujące przepisy prawa, należy stwierdzić, że wartość świadczenia niepieniężnego w postaci częściowego finansowania przez Pracodawcę miesięcznego doładowania konta Kafeteria MyBenefit na platformie kafeteryjnej, na mocy wskazanego powyżej § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, nie będzie podlegać wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu stosunku pracy.

Natomiast zgodnie z art. 81 ust. 1 ustawy z sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 146) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób. Zatem, jeśli uzyskiwany przychód pracownika nie jest wyłączony z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, to również nie podlega wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Zakład nie jest natomiast właściwy do rozstrzygnięcia w trybie interpretacji kwestii dotyczących istnienia lub braku obowiązku opłacania składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wynikających z ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2024 r. poz. 475) oraz ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz. U. z 2023 r. poz. 1087 z późn. zm.).

Stosownie jednak do art. 104 ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy - cyt. powyżej - pracodawcy i inne jednostki organizacyjne opłacają za ubezpieczonych obowiązkowe składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych ustalone od kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe bez stosowania ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Stanowisko Zakładu:

W konsekwencji, uwzględniając przedstawiony we wniosku złożonym w dniu 3 kwietnia 2024 r., opis zdarzenia przyszłego, własne stanowisko oraz obowiązujące przepisy prawa uznać należy za nieprawidłowe stanowisko Przedsiębiorcy w przedmiocie wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wartości udostępnionego pracownikom świadczenia niepieniężnego w postaci miesięcznego doładowania konta Kafeteria MyBenefit na platformie kafeteryjnej, w części finansowanej przez pracodawcę.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Przedsiębiorcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania decyzji.

Wydana decyzja wiąże Zakład wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, odwołanie do Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.