DI/200000/43/318/2024 - Możliwość wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych z tytułu stosunku pracy, korzyści materialnej w postaci ubezpieczenia zdrowotnego (w tym ubezpieczenie medyczne i lekowe), udostępnionego pracownikom, w części finansowanej przez pracodawcę

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2024 r. poz. 236) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 497) Zakład Ubezpieczeń Społecznych (dalej: Zakład) stanowisko przedstawione we wniosku złożonym 26 marca 2024 r. przez (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: Przedsiębiorca) uznaje za prawidłowe w przedmiocie wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych z tytułu stosunku pracy, korzyści materialnej w postaci ubezpieczenia zdrowotnego (w tym ubezpieczenie medyczne i lekowe), udostępnionego pracownikom, w części finansowanej przez pracodawcę, na podstawie § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Wnioskiem złożonym 26 marca 2024 r., uzupełnionym w zakresie formalnym w dniu 9 kwietnia 2024 r., Przedsiębiorca, wystąpił do Zakładu o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ustawy - Prawo przedsiębiorców.

Opis stanu faktycznego Przedsiębiorcy:

Przedsiębiorca udziela firmie ubezpieczeniowej zamówienia w przedmiocie zapewniającym możliwość objęcia pracowników dodatkowym ubezpieczeniem zdrowotnym, obejmującym ubezpieczenie medyczne i lekowe. Pracownicy, którzy przystąpią do wskazanego ubezpieczenia, będą mogli korzystać z usług medycznych i szczepień ochronnych objętych zakresem ubezpieczenia, a także świadczeń zmniejszających koszt zakupu leków w aptece. Ubezpieczenie zakłada finansowanie składki miesięcznej przez pracownika i Przedsiębiorcę. Przy czym, pracownik opłaca 20% tej składki, a pozostałą część pokrywa pracodawca. Uprawnienie do korzystania przez pracowników z powyższego świadczenia wynika z Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy, obowiązującego u Przedsiębiorcy,

Strony uzgodniły treść układu zbiorowego pracy w powyższym zakresie w następujący sposób:

Przedsiębiorstwo zapewnia Pracownikom dostęp do bezpłatnych świadczeń medycznych z zakresu medycyny pracy, zgodnie z powszechnymi przepisami prawa oraz dostęp do dodatkowych świadczeń zdrowotnych, na preferencyjnych warunkach, z zastrzeżeniem pkt, la) i 1b).

la) Pracownicy korzystający z dodatkowych świadczeń zdrowotnych, partycypują w kosztach ich zakupu w wysokości 20% składki,

1b) Szczegółowe warunki dodatkowych świadczeń zdrowotnych określane są na podstawie umowy zawartej pomiędzy Spółką a dostawcą usług.

Część wartości ubezpieczenia zdrowotnego współfinansowana przez pracodawcę będzie stanowić przychód osiągnięty przez pracowników z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

Przedsiębiorca ma wątpliwość czy część składki, która jest finansowana przez pracodawcę nie podlega uwzględnieniu w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne oraz na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych z tytułu stosunku pracy?

Stanowisko Przedsiębiorcy:

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2 oraz art. 20 ust. 1 w zw. z art. 4 pkt 9 Ustawy z dn. 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 1230 z późn. zm.) oraz § 1 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dn. 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe (Dz. U. z 2023 r. poz. 728), podstawą wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów Ustawy z dn. 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 z późn. zm.) z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy w rozumieniu przepisów Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uznaje się wszelkiego rodzaju wpłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty bez względu na źródło finansowania tych wpłat i świadczeń a w szczególności: wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wartość została z góry ustalona, a ponadto świadczenie pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Katalog przychodów niestanowiących podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe został zawarty we wskazanym Rozporządzenia z dn. 18 grudnia 1998 r., w sprawie szczegółowych zasad ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 2023 r. poz. 728). W myśl § 2 ust. 1 pkt 26 cytowanego Rozporządzenia podstawy wymiaru składek nie stanowią korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

Z literalnego brzmienia tego przepisu wynika, że aby korzyść materialna nie rodziła obowiązku opłacania składek to powinna zostać przyznana pracownikowi na mocy postanowień obowiązującego u pracodawcy układu zbiorowego pracy, regulaminu wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a także przybrać formę niepieniężną (forma zakupu po cenach niższych niż detaliczne lub formę usługi).

Stosownie do art. 81 ust. 1 Ustawy z dn. 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2024 r. poz. 146). - do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe tych osób. Tym samym powyższe wyłączenie, przewidziane w § 2 ust. 1 pkt 26 Rozporządzenia w sprawie szczególnych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, będzie miało zastosowanie również do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Natomiast, obowiązkowe składki na Fundusz Pracy ustala się od kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe wynoszących w przeliczeniu na okres miesiąca co najmniej minimalne wynagrodzenie - w myśl art. 104 ust. 1 Ustawy z dn. 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucji rynku pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 735 z późn. zm.).

Ponadto w świetle art. 29 ust. 1 Ustawy z dn. 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 1087), składkę na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych ustala się od wypłat stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe niezależnie od wysokości kwoty stanowiącej podstawę wymiaru składek.

W świetle powyższego, Przedsiębiorca stoi na stanowisku, iż część składki finansowana przez Spółkę nie będzie stanowić podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne oraz na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych z tytułu stosunku pracy.

Przedsiębiorca wnosi o potwierdzenie prawidłowości stanowiska, przedstawionego w niniejszym wniosku, odnośnie do braku obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne oraz na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych od wartości finansowanej przez pracodawcę (Spółkę) części świadczeń opieki zdrowotnej obejmującej ubezpieczenie medyczne i lekowe.

Analiza stanu faktycznego w świetle stanu prawnego:

Zagadnienia dotyczące ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz zasady opłacania tych składek regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. , z 2023 r. poz. 728 z późn. zm.).

Jednocześnie, zgodnie z art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 146) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób. Natomiast, na podstawie art. 104 ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2024 r. poz. 475) obowiązkowe składki na Fundusz Pracy, ustalone od kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe bez stosowania ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, wynoszących w przeliczeniu na okres miesiąca, co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę opłacają pracodawcy. Ponadto, w myśl art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz. U. z 2023 r. poz. 1087) składkę na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych ustala się od wypłat stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe bez stosowania ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Stosownie do treści art. 18 ust. 1 i 2, art. 20 ust. 1 w zw. z art. 4 pkt 9 wyżej wskazanej ustawy oraz § 1 powołanego rozporządzenia, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, wypadkowe, chorobowe) pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 199lr. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 226 z późn. zm.) z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem:

Podkreślić należy, że w myśl art. 83d ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne, wyłącznie w ściśle określonym katalogu spraw. Kwestia kwalifikacji określonego świadczenia jako przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz wskazania źródła takiego przychodu, nie mieści się w ustawowo wskazanym zakresie, gdyż sprawy te w myśl przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 późn. zm.) należą do wyłącznej kompetencji organów podatkowych. W konsekwencji, w niniejszej decyzji Zakład dokonał interpretacji przepisów sfery ubezpieczeń społecznych, opierając się na wskazaniu Przedsiębiorcy, że wartość ubezpieczenia zdrowotnego, obejmującego ubezpieczenie medyczne i lekowe w części finansowanej przez Przedsiębiorcę stanowi przychód ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zamknięty i wyczerpujący katalog przychodów niestanowiących podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe został zawarty ww, rozporządzeniu w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Oznacza to, że podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie stanowią jedynie te przychody, które prawodawca enumeratywnie wymienił w § 2 ust. 1 pkt 1-30 tegoż rozporządzenia.

W myśl § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe - podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne nie stanowi wartość korzyści materialnej wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

Z powyższego przepisu wynika, że aby świadczenie (korzyść) stanowiące przychód pracownika nie rodziło obowiązku opłacania składek powinno zostać przyznane pracownikowi na mocy postanowień obowiązującego u pracodawcy układu zbiorowego pracy, regulaminu wynagradzania lub przepisów o wynagrodzeniu, a także przybrać formę niepieniężną (formę zakupu po cenach niższych niż detaliczne lub formę usługi). W świetle powyższego, składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie powinny być naliczane od przychodu pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, stanowiącego korzyść materialną wynikającą z układu zbiorowego pracy, regulaminu wynagradzania lub przepisów o wynagrodzeniu, a polegającą na umożliwieniu pracownikowi skorzystanie z artykułów, przedmiotów lub usług jedynie za częściową odpłatnością.

Konstrukcja § 2 ust. 1 pkt 26 ww. rozporządzenia wskazuje, że aby móc zastosować zawarte w nim wyłączenie, możliwość zakupu przez pracownika danego artykułu czy usługi po cenach niższych niż detaliczne musi wynikać z aktów należących do katalogu źródeł prawa pracy, o których mowa w ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2023 r. poz. 1465) wskazującego na układy zbiorowe pracy, inne porozumienia zbiorowe, a także regulaminy i statuty, określające prawa i obowiązki stron stosunku pracy. Z brzmienia powyżej powołanego przepisu wynika, że aby wartość korzyści materialnej została wyłączona z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, winna przysługiwać pracownikom na mocy obowiązującego u pracodawcy układu zbiorowego pracy, regulaminu wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a także przybierać formę niepieniężną (formę zakupu po cenach niższych niż detaliczne lub formę usług).

Z treści wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji z dnia 26 marca 2024 r. wynika, że Przedsiębiorca wprowadził do układu zbiorowego pracy zapisy umożliwiające pracownikom przystąpienie do dodatkowych świadczeń zdrowotnych na preferencyjnych warunkach. Zapisy układu zbiorowego pracy przewidują współfinansowanie składki miesięcznej przez pracownika. Różnicę składki pomiędzy ceną jednostkową dodatkowego ubezpieczenia zdrowotnego, a kwotą partycypacji pracownika, będzie pokrywał Przedsiębiorca, będzie ona stanowiła dla pracowników przychód ze stosunku pracy. Mając powyższe na uwadze, tj. udostępnione przez Przedsiębiorcę swoim pracownikom świadczenia w postaci dodatkowego ubezpieczenia zdrowotnego, w części finansowanej przez pracodawcę stanowiące przychód ze stosunku pracy i zasady jego współfinansowania wynikają z układu zbiorowego pracy, stanowisko Przedsiębiorcy należy uznać za prawidłowe, bowiem ww. świadczenie spełnia znamiona świadczeń podlegający wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników na podstawie § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej. Tym samym ww. korzyść materialna nie będzie stanowiła podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne. Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych świadczeń Pracowniczych

Stanowisko Zakładu:

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku złożonym 26 marca 2024 r. przez Przedsiębiorcę opis stanu faktycznego oraz obowiązujące przepisy Zakład uznaje za prawidłowe stanowisko Przedsiębiorcy w przedmiocie wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych z tytułu stosunku pracy, korzyści materialnej w postaci ubezpieczenia zdrowotnego (w tym ubezpieczenie medyczne i lekowej, udostępnionego pracownikom, w części finansowanej przez pracodawcę, na podstawie § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Decyzja dotyczy opisu stanu faktycznego przedstawionego przez Przedsiębiorcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jego zaistnienie.

Wydana decyzja wiąże Zakład wyłącznie w sprawie Przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, odwołanie do Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.