DI/200000/43/1127/2023 - Składka na ubezpieczenie zdrowotne w sytuacji stosowania pełnej księgowości (księgi rachunkowe)

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 7 grudnia 2023 r. Centrala Zakładu Ubezpieczeń Społecznych DI/200000/43/1127/2023 Składka na ubezpieczenie zdrowotne w sytuacji stosowania pełnej księgowości (księgi rachunkowe)

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2023 r. poz. 221 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1230 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społeczny (dalej: Zakład) uznaje za nieprawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 22 listopada 2023 r. przez (dalej: Przedsiębiorca) w sprawie braku obowiązku uwzględnienia dodatnich różnic remanentowych przy ustalaniu dochodu dla celów obliczania podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne za 2022 r., w sytuacji stosowania pełnej księgowości (księgi rachunkowe).

UZASADNIENIE

Wnioskiem złożonym w dniu 22 listopada 2023 r. Przedsiębiorca wystąpił do Zakładu o wydanie indywidualnej interpretacji na podstawie art. 34 ustawy - Prawo przedsiębiorców.

Opis stanu faktycznego (Przedsiębiorcy):

1.

Pełnomocnik Przedsiębiorcy występuje z wnioskiem do Zakładu o wydanie indywidualnej interpretacji w trybie art. 34 ustawy - Prawo przedsiębiorców.

2.

Wniosek dotyczy indywidualnej sprawy przedsiębiorcy.

3.

Wniosek dotyczy opisu zaistniałego stanu faktycznego w 2022 r.

Przedsiębiorca w 2022 r. prowadził działalność gospodarczą w formie jednoosobowej działalności gospodarczej (wskazanej w części I - Dane formalne wnioskodawcy), jak również prowadził działalność gospodarczą jako wspólnik spółki cywilnej ()■

5.

Spółka cywilna nie posiadała osobowości prawnej, osobowość prawną posiadali jej wspólnicy ().

6.

Z dniem 1 września 2022 r. spółka cywilna została przekształcona w spółkę komandytową'. j.

7.

Przedsiębiorca, z uwagi na przekroczenie granicy przychodów ze sprzedaży 2 min euro stosował w 2022 r. (w tym w zakresie dochodów uzyskiwanych jako wspólnik spółki cywilnej do czasu jej przekształcenia) pełną księgowość - księgi rachunkowe.

8.

Przedsiębiorca wnosi o rozpatrzenie jego wątpliwości dotyczących jego rozliczenia rocznej składki zdrowotnej rozliczającej podatek dochodowy metodą liniową.

9.

Przedsiębiorca w roku podatkowym 2022 stosował inwenturę miesięczną w formie spisu z natury.

10.

Przedsiębiorca ma wątpliwość dotyczącą tego czy rozliczając składkę zdrowotną za rok 2022 w podstawie ubezpieczenia zdrowotnego należy ujmować dodatnie różnice remanentowe na początek okresu podatkowego oraz na koniec w rozliczenie rocznej składki zdrowotnej - przy uwzględnieniu prowadzenia pełnej księgowości (księgi rachunkowe).

11.

Na wysokość podstawy ustalenia składki zdrowotnej składa się, w przypadku Przedsiębiorcy, suma dochodów z jednoosobowej działalności gospodarczej oraz dochód z tytułu udziałów w spółce cywilnej.

12.

Dokonując rozliczenia składki zdrowotnej za rok 2022, w zakresie ustalenia jej podstawy, Przedsiębiorca uwzględnił dodatnie różnice remanentowe wynikające z comiesięcznej inwentury.

13.

Wątpliwość Przedsiębiorcy dotyczy tego czy rozliczając składkę zdrowotną pracodawcy za rok 2022 w podstawie ustalenia ww. daniny publicznej należy ujmować dodatnie różnice remanentowe wynikające z inwentury.

Stanowisko Przedsiębiorcy:

W ocenie Przedsiębiorcy, w ramach obowiązujących regulacji prawnych i zaistniałego stanu faktycznego, rozliczając składkę zdrowotną pracodawcy za rok 2022 r. prowadząc księgi rachunkowe nie powinien ujmować dodatnich różnic remanentowych wynikających z prowadzonej w 2022 r. inwentury.

UZASADNIENIE stanowiska Przedsiębiorcy:

1. Inwentura PKPiR (księgowość uproszczona) oraz inwentura w księgach rachunkowych (księgowość pełna):

1) Księgowość uproszczona dedykowana jest m.in. dla osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek partnerskich, niektórych stowarzyszeń oraz spółdzielni socjalnych, których przychody nie przekroczyły wartości 2 min euro za poprzedni rok obrotowy.

2) Księgowość pełna to z kolei obligatoryjna forma ewidencjonowania operacji gospodarczych m.in. dla spółki komandytowej, spółki akcyjnej, spółki z o.o. oraz pozostałych firm, których przychody ze sprzedaży za miniony rok obrotowy przekroczyły granicę 2 min euro.

3) Niezależnie od powyższego, na wariant pełnej księgowości podmiot może też zdecydować się dobrowolnie - nawet, jeśli w świetle prawa nie jest zobowiązany do takiej formuły prowadzenia rachunkowości. 4) Co do zasady, księgowość uproszczona jaką jest książka przychodów i rozchodów polega na prowadzeniu ewidencji w sposób uproszczony przez rejestrowanie realizowanych operacji gospodarczych jako:

* przychód w dacie dokonania operacji sprzedaży,

* koszt bieżący w dacie dokonania zakupu.

5) Natomiast koszt podatkowy (liczony do PIT) obliczany jest jako korekta kosztów bieżących o rozliczone różnice inwentaryzacyjne, które dokonywane są na podstawie przeprowadzonych spisów z natury w okresie rozliczeniowym (nie rzadziej niż raz na rok). W ten sposób otrzymujemy roczny dochód do PIT, w którym po korekcie kosztów zawarte są rzeczywiste koszty sprzedanych towarów, materiałów czy wyrobów itp.

6) W pełnej ewidencji, dzięki zastosowaniu ksiąg analitycznych, podatnik jest zobowiązany do rozliczenia rzeczywistych kosztów sprzedanych towarów, materiałów czy wyrobów itp. w sposób bieżący. Najczęściej nie dokonuje tego na zasadzie porównywania spisów z natury, lecz przy pomocy zaprowadzonej ewidencji, która pozwala na bieżąco korygować zużycie materiałów, surowców czy zmiany stanów magazynowych towarów lub wyrobów.

7) W ewidencji tej Przedsiębiorca na bieżąco rozlicza różnice stanów magazynowych, lecz także jak w ewidencji uproszczonej sporządza rzeczywisty spis z natury w okresach sprawozdawczych (nie rzadziej niż raz na rok), którego wartość po wycenie przez księgowego służy jako urealnienie wartości ksiąg pomocniczych magazynowych. Czyli w tym przypadku także możemy mówić o różnicach remanentowych, jeżeli porównamy spis początkowy z końcowym.

8) W ten sposób otrzymać powinniśmy roczny dochód do PIT identyczny jak w ewidencji uproszczonej - z tą tylko różnicą, że w ewidencji uproszczonej on jest obliczany przy rozliczeniu rocznym, a w pełnej ewidencji na bieżąco.

9) Reasumując, zasada działania inwentury oraz wynikających z niej różnic (dodatnich lub ujemnych) jest tożsama dla PKPiR i dla ksiąg rachunkowych (pełnej księgowości). Wynika z tego, że niezależnie od wybranej ewidencji księgowej, podstawa do składki zdrowotnej winna być korygowana o dodatnie różnice wynikające z porównania dokonanych rocznych inwentaryzacji (w 2022 r.).

2. Sposób ustalania podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne:

1) Zagadnienia dotyczące ustalenia podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne regulują przepisy ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

2) Stosownie do art. 81 ust. 2 ww. ustawy - roczną podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne osób prowadzących działalność pozarolniczą, w tym prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, opłacających podatek dochodowy m.in. na zasadach ogólnych (według skali lub podatkiem liniowym), stanowi dochód z działalności gospodarczej ustalony za rok kalendarzowy jako różnica między osiągniętymi przychodami, w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z wyłączeniem przychodów niepodlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym innych niż określone w art. 21 ust. 1 pkt 63a, 63b, 152-154 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a poniesionymi kosztami uzyskania tych przychodów, w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z uwzględnieniem art. 24 ust. 1-2b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, pomniejszony o kwotę opłaconych w tym roku składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

3) W przypadku zasad ustalania wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne przedsiębiorców wiele kontrowersji wzbudziły wprowadzone Polskim Ładem przepisy wskazujące na konieczność uwzględnienia dodatnich różnic remanentowych w podstawie wymiaru składki. Zgodnie z art. 24 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dla podatników osiągających dochody z działalności gospodarczej i prowadzących księgi przychodów i rozchodów, dochodem z działalności jest różnica pomiędzy przychodem a kosztami uzyskania powiększona o różnicę pomiędzy wartością remanentu końcowego i początkowego towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji wtoku, wyrobów gotowych, braków i odpadków, jeżeli wartość remanentu końcowego jest wyższa niż wartość remanentu początkowego lub pomniejszona o różnicę pomiędzy wartością remanentu początkowego i końcowego, jeżeli wartość remanentu początkowego jest wyższa.

4) Oznacza to, że w przypadku, gdy różnica pomiędzy wartością remanentu końcowego i początkowego jest dodatnia, to składka zdrowotna powinna zostać zapłacona także od tej różnicy. W praktyce oznacza to, że zakupione w roku podatkowym:

* towary handlowe,

* materiały wykorzystywane do produkcji,

* gotowe wyroby,

* półwyroby,

* a także braki i odpady związanych z produkcją wyrobów gotowych, zwiększają wysokość należnej składki zdrowotnej.

5) W celu ograniczenia niekorzystnych konsekwencji Polskiego Ładu ustawodawca zdecydował się wyłączyć różnice remanentowe z podstawy wymiaru składki zdrowotnej. Na podstawie art. 36 ustawy z dnia 9 lutego 2022 r. o zmianie ustawy - Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw, przy ustalaniu w 2022 r. podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne nie powiększa się dochodu będącego podstawą wymiaru składki o różnice określona w art. 24 ust. 2 zdanie pierwsze ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepisy te mają zastosowanie także do osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą opodatkowanych ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Ustalając wysokość przychodów dla celów ustalenia podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne nie uwzględnia się w ich przypadku przychodów niepodlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym, z wyjątkiem przychodów określonych w art. 21 ust. 1 pkt 152-154 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

6) Przedsiębiorca stoi na stanowisku, że konstrukcja przepisu art. 36 ustawy z dnia 9 lutego 2022 r. o zmianie ustawy - Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw nie dotyczy wyłącznie podatników prowadzących księgi przychodów i rozchodów - a to z uwagi na konieczność dokonania jego prawidłowej wykładni, którą Przedsiębiorca przedstawia poniżej.

3. Wykładnia przepisu art. 36 ustawy z dnia 9 lutego 2022 r. o zmianie ustawy - Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw:

1) Zgodnie z treścią przepisu art. 36 ustawy z dnia 9 lutego 2022 r. o zmianie ustawy - Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw (dalej: "UZKSH22"):

"Przy ustalaniu w 2022 r. podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne nie powiększa się dochodu, o którym mowa w art. 81 ust. 2 i ust. 2c pkt 1 i 3 ustawy zmienianej w art. 10, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, o różnicę określoną w art. 24 ust. 2 zdanie pierwsze ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych."

2) Zgodnie zaś z treścią art. 24 ust. 2 zdanie pierwsze ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: "u.p.d.o.f."):

"U podatników osiągających dochody z działalności gospodarczej i prowadzących księgi przychodów i rozchodów dochodem z działalności jest różnica pomiędzy przychodem w rozumieniu art. 14a kosztami uzyskania powiększona o różnicę pomiędzy wartością remanentu końcowego i początkowego towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadków, jeżeli wartość remanentu końcowego jest wyższa niż wartość remanentu początkowego, lub pomniejszona o różnice pomiędzy wartością remanentu początkowego i końcowego, jeżeli wartość remanentu początkowego jest wyższa."

3) Dokonując wykładni tego przepisu. Przedsiębiorca stwierdza, że:

* Zgodnie z wykładnią literalną, przepis art. 36 UZKSH22 odnosi Się wyłącznie do różnicy remanentowej, która została opisana w przepisie art. 24 ust. 2 zd. pierwsze u.p.d.o.f., a nie do całej treści przepisu art. 24 ust. 2 zdanie pierwsze u.p.d.o.f.;

* Zgodnie z wykładnią historyczną należy mieć na względzie, że przepis art. 36 UZKSH22 powstał w związku z wątpliwościami wszystkich podatników, co do zakresu ustalania podstawy wymiaru składki na ubezpieczenia społeczne w związku z różnicami remanentowymi;

* Zgodnie z wykładnią systemową, stwierdzenie, że przepis art. 36 UZKSH22 miałby mieć zastosowanie wyłącznie do podatników prowadzących księgi przychodów i rozchodów byłoby niezgodne z przepisem art. 32 ust. 1 i 2 Konstytucji RP (Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne; Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny);

* Zgodnie z wykładnią celowościową (teleologiczną) należy stwierdzić, że wolą ustawodawcy było zapobiegnięcie sytuacji, w której bardzo krótki okres wprowadzenia przepisów tzw. "Polskiego Ładu" miałby prowadzić do drastycznego zwiększenia obciążeń przedsiębiorców składką zdrowotną.

4) Niezależnie od powyższych, jak wskazuje Przedsiębiorca, należy mieć również na względzie zasady wykładni prawa, a to w szczególności:

* zasady nierozstrzygania wątpliwości wad formalnych (gdy istnieje niejasność, należy wybierać interpretację, która jest korzystniejsza dla obywatela).

W tym zakresie należy mieć na względzie zarówno zasady prawa administracyjnego (Jeżeli przedmiotem postępowania administracyjnego jest nałożenie na stronę obowiązku bądź ograniczenie lub odebranie stronie uprawnienia, a w sprawie pozostają wątpliwości co do treści normy prawnej, wątpliwości te są rozstrzygane na korzyść strony, chyba że sprzeciwiają się temu sporne interesy stron albo interesy osób trzecich, na które wynik postępowania ma bezpośredni wpływ), jak również zasady związane z oddziaływaniem przepisów prawa na przedsiębiorców (Jeżeli przedmiotem postępowania przed organem jest nałożenie na przedsiębiorcę obowiązku bądź ograniczenie lub odebranie uprawnienia, a w sprawie pozostają wątpliwości co do treści normy prawnej, wątpliwości te są rozstrzygane na korzyść przedsiębiorcy, chyba że sprzeciwiają się temu sporne interesy stron albo interesy osób trzecich, na które wynik postępowania ma bezpośredni wpływ).

* zasady ograniczonej wykładni (wykładnia prawa nie powinna prowadzić do zbyt szerokiego lub zbyt restrykcyjnego zastosowania przepisu).

Ponieważ więc przepis art. 36 UZKSH22 jasno odnosi się tylko do konkretnej różnicy określonej w artykule 24 ust. 2 u.p.d.o.f., to nie można uznać, że ma on zastosowanie wyłącznie do podatników osiągających dochody z działalności gospodarczej, którzy prowadzą ksiąg przychodów i rozchodów; * zasady nadrzędności prawa UE (w przypadku sprzeczności między prawem krajowym a unijnym, zastosowanie ma prawo unijne).

Zasada nadrzędności prawa Unii Europejskiej nad prawem krajowym nakazuje interpretację przepisów krajowych zgodnie z unijnymi wytycznymi. Prawo unijne faworyzuje równość w traktowaniu podatników. Dlatego też wyłączenie z obowiązywania art. 36 UZKSH22 podatników prowadzących działalność gospodarczą i nieprowadzących ksiąg przychodów i rozchodów ze zmiany podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne stanowiłoby nieuprawnione i niesprawiedliwe traktowanie (różnicowanie) podatników. 5) Przedsiębiorca dodaje, że w procesie stanowienia prawa zakłada się tzw. racjonalność prawodawcy. Oznacza to, że prawodawca zawsze odwołuje się do pewnej sumy wiedzy, która jest niesprzeczna wewnętrznie, a także do pewnych ocen, które preferuje przed innymi możliwymi po to, aby uzyskać najlepszy rezultat przy uwzględnieniu przewidywanych zysków i strat. W konsekwencji zakłada się istnienie takiego prawodawcy, który tworzy przepisy w sposób sensowny, racjonalny i celowy, znając cały system prawny i nadając poszczególnym słowom i zwrotom zawsze takie samo znaczenie, nie zamieszczając jednocześnie zbędnych sformułowań.

6) Skoro więc ustawodawca jest racjonalny, to dlatego w opinii Przedsiębiorcy posłużył się w treści przepisu art. 36 UZKSH22 zwrotem: "o różnice określoną w art. 24 ust. 2 zdanie pierwsze ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych" a nie zwrotem: "w przypadkach, o których mowa w art. 24 ust. 2 zdanie pierwsze ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych".

7) Powyższe stanowi tym samym celowe i racjonalne działanie, które nie może i nie powinno być interpretowane przez organy państwa w taki sposób, aby ograniczać zakres obowiązywania tego przepisu.

8) Wobec powyższego nie można stwierdzić, że przepis art. 36 ustawy o zmianie ustawy kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw nie ma zastosowania do prowadzących księgi rachunkowe. Z przepisów dotyczących ustalania podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne nie wynika takie zróżnicowanie.

Podsumowanie stanowiska Przedsiębiorcy:

1)

Przedstawiona wykładnia stanowi, że dochód ustalany za rok 2022 dla celów obliczania składki zdrowotnej nie podlega zwiększeniu o różnicę remanentową, gdy remanent końcowy jest wyższy od remanentu początkowego, niezależnie od tego czy mowa jest o podatniku, który objęty jest rachunkowością uproszczoną, czy też rachunkowością pełną.

2)

Istotą i celem przyjętego przepisu art. 36 ustawy o zmianie ustawy - Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw jest ochrona podatników przed dodatkowym obciążeniem (naliczeniem) składki zdrowotnej od dodatnich różnic remanentowych - niezależnie od tego czy mowa jest o inwenturze prowadzonej na PKPiR czy też księgach rachunkowych.

3)

Dlatego po uwzględnieniu powyższych, zdaniem Przedsiębiorcy, dochód dla celów PIT obliczony z uwzględnieniem wyżej przytoczonych przepisów winien być pomniejszony o przedmiotową dodatnią różnicę wynikającą z przeprowadzonych inwentaryzacji, niezależnie od tego, jaka rachunkowość obowiązuje w działalności Przedsiębiorcy.

4)

Wobec powyższego, Przedsiębiorca stoi na stanowisku, ze nieprawidłowo naliczał w 2022 r. dodatnie różnice remanentowe do ustalenia podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne.

5)

Tym samym w ocenie Przedsiębiorcy, w ramach obowiązujących regulacji prawnych i zaistniałego stanu faktycznego, rozliczając składkę zdrowotną pracodawcy za rok 2022 r. prowadząc księgi rachunkowe nie powinien ujmować dodatnich różnic remanentowych wynikających z prowadzonej w 2022 r. inwentury.

Analiza stanu faktycznego w świetle stanu prawnego:

Zagadnienia dotyczące ustalenia podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne regulują przepisy ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2561 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 81 ust. 2 ww. ustawy, roczną podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne osób prowadzących działalność pozarolniczą, w tym prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych, opłacających podatek dochodowy m.in. na zasadach ogólnych (według skali lub podatkiem liniowym), stanowi dochód z działalności gospodarczej ustalony za rok kalendarzowy jako różnica między osiągniętymi przychodami, w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 z późn. zm.), z wyłączeniem przychodów niepodlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym innych niż określone w art. 21 ust. 1 pkt 63a, 63b, 152-154 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a poniesionymi kosztami uzyskania tych przychodów, w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z uwzględnieniem art. 24 ust. 1-2b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, pomniejszony o kwotę opłaconych w tym roku składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Podstawa wymiaru składki w nowej wysokości obowiązuje od 1 lutego danego roku do 31 stycznia roku następnego, zwanego "rokiem składkowym". W konsekwencji, dochód o którym mowa w ww. przepisie stanowiący podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne jest ustalany, m.in. z uwzględnieniem art. 24 ust. 1-2b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy również mieć na uwadze, że w myśl art. 82 ust. 2a ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, jeżeli ubezpieczony prowadzi więcej niż jedną pozarolniczą działalność, o której mowa w art. 81 ust. 2, składka na ubezpieczenie zdrowotne jest opłacana od sumy dochodów. Tak ustalona podstawa wymiaru składki nie może być niższa niż wskazana w art. 81 ust. 2b, tj. w przypadku, gdy podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne, ustalona zgodnie z ust. 2, jest niższa od kwoty stanowiącej iloczyn liczby miesięcy podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu w roku kalendarzowym, za który ustalany był dochód, o którym mowa w ust. 2, i minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w pierwszym dniu roku składkowego, podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne za ten rok składkowy stanowi ta kwota.

Stosownie do art. 24 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych u podatników, którzy prowadzą księgi rachunkowe, za dochód z działalności gospodarczej uważa się dochód wykazany na podstawie prawidłowo prowadzonych ksiąg, zmniejszony o dochody wolne od podatku i zwiększony o wydatki niestanowiące kosztów uzyskania przychodów, zaliczone uprzednio w ciężar kosztów uzyskania przychodów. Natomiast, zgodnie z art. 24 ust. 2 ww. ustawy, u podatników osiągających dochody z działalności gospodarczej i prowadzących księgi przychodów i rozchodów dochodem z działalności jest różnica pomiędzy przychodem w rozumieniu art. 14, a kosztami uzyskania powiększona o różnicę pomiędzy wartością remanentu końcowego i początkowego jeżeli wartość remanentu końcowego jest wyższa niż wartość remanentu początkowego, lub pomniejszona o różnicę pomiędzy wartością remanentu początkowego i końcowego, jeżeli wartość remanentu początkowego jest wyższa.

Zgodnie z przepisami przejściowymi tj. z art. 36 ustawy z dnia 9 lutego 2022 r. o zmianie ustawy - Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw, przy ustalaniu w 2022 r. podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne nie powiększa się dochodu, o którym mowa w art. 81 ust. 2 i ust. 2c pkt 1 i 3 ustawy zdrowotnej, o różnicę określoną w art. 24 ust. 2 zdanie pierwsze ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Powyższe oznacza, że w przypadku przedsiębiorcy prowadzącego książkę przychodów i rozchodów, dochód ustalany za rok 2022 dla celów obliczania składki zdrowotnej, nie podlega zwiększeniu o różnicę remanentową, gdy remanent końcowy jest wyższy od remanentu początkowego. Wbrew opinii Przedsiębiorcy sytuacja prawnopodatkowa przedsiębiorców prowadzących księgi rachunkowe oraz księgi przychodów i rozchodów nie jest identyczna ze względu na brzmienie art. 24 ust. 2 zdanie pierwsze ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis przejściowy tj. art. 36 ustawy z dnia 9 lutego 2022 r. o zmianie ustawy - Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw, literalnie odwołuje się do art. 24 ust. 2 zdanie pierwsze ustawy o PIT, a zatem reguluje wyłącznie sytuację przedsiębiorców, do których zastosowanie znajduje instytucja różnic remanentowych, a zatem przedsiębiorców prowadzących księgi przychodów i rozchodów. Tym samym, że art. 36 ww. ustawy nie ma zastosowania do przedsiębiorców, którzy prowadzą księgi rachunkowe.

Odnosząc się do stanu faktycznego opisane przez Przedsiębiorcę w złożonym wniosku należy wskazać, że przy ustalaniu dochodu dla celów obliczania podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne przedsiębiorcy zobowiązani są uwzględniać także różnice remanentowe obliczane dla potrzeb podatku (PIT). Powyższe oznacza, że w przypadku gdy różnica pomiędzy wartością remanentu końcowego i początkowego jest dodatnia, to uwzględnienia się ją przy ustalaniu dochodu dla celów obliczania podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne za 2022 r. W konsekwencji, stanowisko Przedsiębiorcy w zakresie zasad ustalania dochodu dla celów obliczania podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne dla osoby prowadzącej pełną księgowość - księgi rachunkowe należy uznać za nieprawidłowe.

Stanowisko Zakładu:

Mając powyższe na uwadze, przedstawiony we wniosku złożonym w dniu 22 listopada 2023 r. przez Przedsiębiorcę opis stanu faktycznego, własne stanowisko oraz obowiązujące przepisy Zakład uznał za nieprawidłowe w sprawie braku obowiązku uwzględnienia dodatnich różnic remanentowych przy ustalaniu dochodu dla celów obliczania podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne za 2022 r., w sytuacji stosowania pełnej księgowości (księgi rachunkowe).

POUCZENIE

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Przedsiębiorcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład wyłącznie w sprawie Przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla Przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, odwołanie do Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.

Opublikowano: www.zus.gov.pl