DI/100000/451/809/2013 - Obowiązek podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz ubezpieczeniu wypadkowemu z tytułu działalności gospodarczej.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1147 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r., Nr 205 poz. 1585, z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku stanowisko zawarte we wniosku Pani (...) prowadzącej działalność gospodarczą pod firmą: (...) z dnia 28 maja 2013 r. doręczonym dnia 10 czerwca 2013 r. w części dotyczącej braku obowiązku podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz ubezpieczeniu wypadkowemu z tytułu działalności gospodarczej prowadzonej w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego i w konsekwencji uznania, iż prowadzona przez wnioskodawczynię działalność gospodarcza równocześnie z pobieraniem przez wnioskodawczynię zasiłku macierzyńskiego nie wpływa w jakikolwiek sposób na zakres obowiązków wnioskodawczym odnośnie odprowadzania składek na powyższe ubezpieczenia uznaje za prawidłowe.

W dniu 10 czerwca 2013 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku wpłynął wniosek przedsiębiorcy Pani (...) prowadzącej działalność gospodarczą pod firmą: (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 z późn. zm.).

Wnioskodawczyni w treści wniosku wskazała, iż prowadzi jednoosobową pozarolniczą działalność gospodarczą w Polsce. Działalność tą prowadzi samodzielnie i nie zatrudnia pracowników. Z tytułu prowadzonej działalności wnioskodawczyni podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, ubezpieczeniu wypadkowemu oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu. Natomiast ubezpieczenie chorobowe jest jak podkreśla wnioskodawczyni dla niej dobrowolne.

W związku z planowanym w (...) urodzeniem dziecka wnioskodawczyni zamierza skorzystać z zasiłku macierzyńskiego, a następnie z dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego.

W trakcie korzystania z zasiłku macierzyńskiego wnioskodawczyni nie zamierza formalnie zawieszać prowadzonej działalności gospodarczej.

W trakcie korzystania z zasiłku macierzyńskiego wnioskodawczym rozważa faktyczne kontynuowanie prowadzonej działalności gospodarczej. Wnioskodawczyni m.in. zamierza (...)

Ponadto, zamierza (...)

Wnioskodawczyni podkreśla, iż nie korzysta ze świadczeń z tytułu renty łub emerytury, ani nie pozostaje w stosunku pracy,

W tym stanie faktycznym wnioskodawczyni powzięła wątpliwości, czy pobierając zasiłek macierzyński i jednocześnie prowadząc działalność gospodarczą będzie zobowiązana do odprowadzania składek z tytułu obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnych i rentowych, ubezpieczenia wypadkowego oraz ubezpieczenia zdrowotnego. Czy fakt prowadzonej działalności gospodarczej równocześnie z pobieraniem przez wnioskodawczynię zasiłku macierzyńskiego wpływa w jakikolwiek sposób na zakres obowiązków wnioskodawczyni odnośnie odprowadzania składek na powyższe ubezpieczenia. Ponadto, wnioskodawczyni powzięła wątpliwości, czy aby pozostać objętą ochroną w zakresie ubezpieczenia chorobowego w trakcie pobierania zasiłku macierzyńskiego będzie zobowiązana do odprowadzania składek z tytułu dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego oraz jaka ewentualnie będzie podstawa wymiaru tych składek, jeśli wnioskodawczyni zobowiązana będzie do ich odprowadzania, Czy fakt prowadzenia działalności gospodarczej równocześnie z pobieraniem przez wnioskodawczynię zasiłku macierzyńskiego wpływa w jakikolwiek sposób na zakres jej obowiązków w przedmiocie odprowadzania składek z tytułu dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, tak aby wnioskodawczyni pozostawała objęta ochroną w zakresie ubezpieczenia chorobowego w trakcie pobierania zasiłku macierzyńskiego.

W ocenie wnioskodawczyni, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą w Polsce pobierające świadczenie z tytułu zasiłku macierzyńskiego podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego, a zatem nie podlegają one obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu prowadzenia na terenie Polski działalności gospodarczej. Osoby te w trakcie pobierania zasiłku macierzyńskiego nie podlegają natomiast ubezpieczeniu wypadkowemu. Jednocześnie składki z tytułu ubezpieczeń emerytalnego i rentowych dla osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą pobierających zasiłek macierzyński opłaca w całości Skarb Państwa za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą na terenie Polski są obowiązane opłacać składki na ubezpieczenie zdrowotne w okresie podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu ze względu na prowadzenie w Polsce pozarolniczej działalności gospodarczej bez względu na posiadanie innego tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczeń społecznych.

Wnioskodawczym dalej argumentuje m.in., iż w polskim systemie prawa w szczególności w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych oraz w ustawie o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa brak jest regulacji wykluczających pobieranie zasiłku macierzyńskiego w okresie, w którym jednocześnie osoba pobierająca zasiłek macierzyński prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą.

Konkludując wnioskodawczyni konsekwentnie stoi na stanowisku, iż pobierając zasiłek macierzyński (w tym w okresie dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego) i jednocześnie prowadząc działalność gospodarczą wnioskodawczym będzie zobowiązana do odprowadzania składek z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego.

Nie będzie natomiast zobowiązana do odprowadzania składek z tytułu obowiązkowego ubezpieczeń emerytalnego i rentowych oraz ubezpieczenia wypadkowego. Fakt prowadzenia działalności gospodarczej równocześnie z pobieraniem przez wnioskodawczym zasiłku macierzyńskiego (w tym w okresie dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego) nie wpływa w żaden sposób na zakres obowiązków wnioskodawczyni odnośnie odprowadzania składek na ww. ubezpieczenia.

Ponadto, aby pozostać objętą ochroną w zakresie dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego w trakcie pobierania zasiłku macierzyńskiego (w tym w okresie dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego) wnioskodawczym nie będzie zobowiązana do odprowadzania składek z tytułu dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego - koszt tych składek będzie ponoszony przez Skarb Państwa za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Fakt prowadzenia działalności gospodarczej równocześnie z pobieraniem przez wnioskodawczynię zasiłku macierzyńskiego (w tym w okresie dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego) nie wpływa w jakikolwiek sposób na zakres obowiązków wnioskodawczym odnośnie odprowadzania składek z tytułu dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego mimo, iż wnioskodawczym będzie pozostawała objęta ochrona w zakresie ubezpieczenia chorobowego w trakcie pobierania zasiłku macierzyńskiego.

Uzasadnienia swojego stanowiska wnioskodawczym upatruje w treści art. 6 ust. 1 pkt 5, art. 9 ust. 1c, art. 11 ust. 2 oraz art. 12 ust. 1 i 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Mając na uwadze treść wniosku, jak również obowiązujące w tym przedmiocie przepisy prawa Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku stwierdza, co następuje:

Stanowisko wyrażone przez przedsiębiorcę w części dotyczącej braku obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu działalności gospodarczej prowadzonej w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego i w konsekwencji uznania, iż prowadzona przez wnioskodawczym? działalności gospodarcza równocześnie z pobieraniem przez wnioskodawczynię zasiłku macierzyńskiego nie wpływa w jakikolwiek sposób na zakres obowiązków wnioskodawczym odnośnie odprowadzania składek na powyższe ubezpieczenia Zakład uznaje za prawidłowe.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Zgodnie natomiast z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 pkt 19. ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby przebywające na urlopach wychowawczych lub pobierające zasiłek macierzyński.

Stosownie do art. 9 ust. 1c wyżej cytowanej ustawy obowiązującym od 1 września 2009 r. osoby prowadzące działalność gospodarczą spełniające jednocześnie warunki do objęcia ich obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnemu i rentowymi z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego lub zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu pobierania zasiłku. Mogą one jednak dobrowolnie na swój wniosek być objęte ubezpieczeniami emerytalnym i rentowym także z tytułu prowadzenia działalności. W razie, gdy dana osoba złoży wniosek o objęcie tymi ubezpieczeniami, obowiązkowe będzie również ubezpieczenie wypadkowe. Nie będzie natomiast mogła zostać objęta ubezpieczeniem chorobowym (art. 11 ust. 2 ustawy).

Należy dodać, iż powołany przepis art. 9 ust. 1c ustawy ma zastosowanie w przypadku, gdy osoba prowadząca pozarolniczą działalność spełnia warunki do objęcia ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego, do którego prawo nabyła zarówno z tytułu prowadzenia działalności, jak i ż tytułu umowy o pracę. Tym samym, osoba taka nie może być zgłoszona w tym okresie do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych zarówno z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności, jak i pobierania zasiłku macierzyńskiego.

Zgodnie z art. 36 ust. 3 i ust. 11 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązek dokonania zgłoszenia do ubezpieczeń oraz wyrejestrowania z ubezpieczeń należy do płatnika składek tj. osoby prowadzącej pozarolniczą działalność.

Powyższe dotyczy osób, które w trakcie pobierania zasiłku macierzyńskiego nadal prowadzą działalność tj. nie zgłosiły jej zawieszenia na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.

Konkludując w świetle powyższych osoba prowadząca działalność gospodarczą, która jednocześnie pobiera zasiłek macierzyński nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. W konsekwencji fakt prowadzenia działalności gospodarczej w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego nie ma wpływu na obowiązek opłacania przez tą osobę składek na powyższe ubezpieczenia.

Dodatkowo należy wskazać, że Zakład w trybie wydawania pisemnych interpretacji nie bada, czy dane świadczenie z ubezpieczenia chorobowego jest należne, ani też nie przesądza o prawie do korzystania z urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego.

Ponadto, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zawiadamia zgodnie z art. 66 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego, iż nie jest właściwy rzeczowo do ustalania obowiązku podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu co wynika z treści art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z dyspozycją treści art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne w sprawach zasad obliczania składek na ubezpieczenie zdrowotne. Natomiast w zakresie ustalania obowiązku podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu (a w konsekwencji obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne) przedsiębiorca winien zwrócić się do właściwego miejscowo Dyrektora Oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia, co wynika z art. 109a ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r., o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.).

Zgodnie z treścią art. 68 ust. 1 lit. c ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585) wymierzanie i pobieranie składek na ubezpieczenie zdrowotne należy do zadań Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Zgodnie z art. 66 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego odrębne podanie złożone zgodnie z zawiadomieniem, o którym mowa w art. 66 § 1, w terminie czternastu dni od daty doręczenia zawiadomienia uważa się za złożone w dniu pierwszego podania.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.