DI/100000/451/698/2013 - Składki na ubezpieczenia społeczne w przypadku wykonywania umowy zlecenia.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1147 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku z dnia 15 maja 2013 r. doręczonym dnia 16 maja 2013 r. przez przedsiębiorcę Pana (...) prowadzącego pozarolniczą działalność gospodarczą pod firmą w (...) w przedmiocie braku obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu drugiej umowy zlecenia.

Dnia 16 maja 2013 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Inspektorat w wpłynął wniosek przedsiębiorcy Pana prowadzącego pozarolniczą działalność gospodarczą pod firmą (...) w (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca przedstawił we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji następujący opis stanu faktycznego: osoba X ma podpisane dwie umowy zlecenia, pierwszą zawartą wcześniej z firmą A oraz drugą (podpisaną później) z firmą B. W firmie A osoba ta jest zgłoszona do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego ale do dnia dzisiejszego nie uzyskała żadnego przychodu, a co za tym idzie, nie zostały odprowadzone składki na ubezpieczenia. W firmie B zleceniobiorca został natomiast zgłoszony do ubezpieczenia zdrowotnego i co miesiąc odprowadzane są z tego tytułu składki na to ubezpieczenie.

Przedsiębiorca powziął wątpliwość, czy pracodawca B postąpił prawidłowo ubezpieczając zleceniobiorcę X z drugiej w kolejności umowy tylko do ubezpieczenia zdrowotnego oraz czy w przyszłości, w trakcie kontroli ZUS będzie mógł stwierdzić, że w związku z tym, że zleceniobiorca ubezpieczony w firmie A nie uzyskał do końca roku żadnego przychodu, to na firmie B będzie ciążył obowiązek skorygowania dokumentów i dopłacenia składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż z tytułu drugiej umowy zlecenia należy zgłosić zleceniobiorcę tylko do ubezpieczenia zdrowotnego. Przedsiębiorca argumentuje, iż osoba która wykonuje dwie umowy zlecenia, podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym tylko z tytułu jednej z zawartych umów - zawartej najwcześniej (o ile zleceniobiorca tego nie zmieni na własne życzenie). Z tytułu drugiej umowy obowiązkowe jest tylko ubezpieczenie zdrowotne, natomiast ubezpieczenia emerytalne i rentowe mają charakter dobrowolny.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko wyrażone przez przedsiębiorcę we wniosku o wydanie interpretacji, iż nie zachodzi obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu drugiej umowy zlecenia uznać należy za prawidłowe.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej, lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne, lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie, zaś w ust. 2, że wniosek o wydanie interpretacji może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych.

W myśl zaś art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz osobami z nimi współpracującymi - (o ile nie są uczniami gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych, szkół ponadpodstawowych oraz studentami, do ukończenia 26 roku życia).

Osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy.

Należy podkreślić, ze osoby wykonujące umowę zlecenia w myśl art. 11 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podlegają dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu na swój wniosek w sytuacji, gdy zostały objęte obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi.

W przypadku gdy zleceniobiorca posiada inny właściwy tytuł do ubezpieczeń społecznych (np. w postaci umowy o pracę lub kolejnej umowy zlecenia zawartej z innym podmiotem) powstaje zbieg tytułów podlegania ubezpieczeniom społecznym.

Osoba spełniająca warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z tytułu wykonywania jednocześnie dwóch umów-zleceń, w warunkach opisanych powyżej, podlega obowiązkowo w myśl art. 9 ust. 2 cytowanej ustawy-ubezpieczeniom społecznym z tytułu tej umowy zlecenia, która została zawarta najwcześniej. Może ona jednak dobrowolnie, na swój wniosek, być objęta ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi także z tytułu drugiej umowy zlecenia. Osoba taka może również zmienić tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń. Bez znaczenia prawnego w kontekście podlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu umów zleceń pozostaje w tym przypadku wysokość wynagrodzeń przysługujących zleceniobiorcy z tytułu świadczenia pracy w ramach tych umów. Dotyczy to również sytuacji, w której zleceniobiorca z tytułu wykonywania pierwszej umowy zlecenia nie osiągnął jeszcze przychodu. Osoba, która zawarła dwie umowy zlecenia, z uwzględnieniem warunków opisanych wyżej, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym jedynie z tytułu jednej umowy zlecenia.

Nadto należy zwrócić uwagę, iż zgodnie z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 z późn. zm.), w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz

Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Biorąc pod uwagę treść przywołanego wyżej przepisu stwierdzić należy, iż Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie wydaje interpretacji indywidualnych w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu, gdyż ustawodawca nie przyznał mu kompetencji w tym zakresie, w związku z czym w oparciu o art. 66 § 1 i 2 Kodeksu postępowania administracyjnego zawiadamia, iż w przedmiotowej sprawie przedsiębiorca jest uprawniony do wniesienia podania do Dyrektora (...) Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia w (...).

Takie podanie złożone zgodnie z niniejszym zawiadomieniem, w terminie 14 dni od daty doręczenia zawiadomienia uważa się za złożone w dniu wniesienia pierwszego podania.

Zakład nie jest także władny do wypowiedzenia się w kwestach związanych z wypełnianiem i składaniem dokumentów zgłoszeniowych, deklaracji rozliczeniowych, wyborem kodu tytułu podlegania ubezpieczeniom oraz w przedmiocie ewentualnej konieczności korygowania złożonej uprzednio dokumentacji ubezpieczeniowej. Zagadnienia te stanowią materię techniczna i wtórną względem ustalenia faktu podlegania ubezpieczeniom społecznym oraz wynikającego z niego obowiązku świadczenia składek na te ubezpieczenia. To samo dotyczy zakresu postępowania prowadzonego przez inspektorów Zakładu w toku prowadzonych czynności kontrolnych u płatnika składek. Problematyka ta, jako nie związana bezpośrednio z obowiązkiem odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, nie może stanowić w świetle art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, przedmiotu pisemnej interpretacji.

Powyższe nie oznacza jednak, iż przedsiębiorca pozbawiony jest w tym zakresie możliwości uzyskania wyjaśnień ze strony Zakładu. Wskazać bowiem należy, iż powyższe zagadnienia mogą stanowić przedmiot zapytania płatnika skierowanego do właściwej terytorialnie (wedle siedziby płatnika składek) jednostki organizacyjnej ZUS. Wystąpienie takie, regulowane przepisami Kodeksu postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz. 267), jest wolne od opłat.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Wydziału Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.