DI/100000/451/691/2011 - Możliwość wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne zwrotu pracownikom wartości zakupionego przez nich biletu miesięcznego.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 z późn. zm.) w związku z art. 83 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń - społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za nieprawidłowe stanowisko zawarte we wniosku przedsiębiorcy (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, z siedzibą w (...) złożonym w dniu 10 października 2011 r., a dotyczącym wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne zwrotu pracownikom wartości zakupionego przez nich biletu miesięcznego.

Dnia 10 października 2011 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek z dnia 5 października 2011 r. złożony przez spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością (...) z siedzibą w (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustaw o swobodzie działalności gospodarczej. Wnioskodawca wskazał, iż planuje wprowadzić refundacje kosztów biletów miesięcznych pracownikom dojeżdżającym do pracy z miejscowości oddalonych od siedziby spółki co najmniej 15 km Jednocześnie przedsiębiorca wprowadzi odpowiedni zapis do regulaminu wynagradzania o uprawnieniu pracowników do korzyści materialnej polegającej na korzystaniu z bezpłatnych przejazdów środkami komunikacji.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż po spełnieniu określonych warunków przychód uzyskiwany przez pracowników w związku z refundacją kosztów biletów miesięcznych będzie wyłączony z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Wnioskodawca, podkreśla, że § 2 ust. 2 pkt 26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wyłączą z podstawy wymiaru składek na powyższe ubezpieczenia korzyści materialne wynikające, z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania oraz przepisów o wynagrodzeniu, a polegające między innymi na korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami komunikacji.

Wątpliwości wnioskodawcy budzi fakt, czy słusznie spółka jest zobowiązana do odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne od zwracanych pracownikom kosztów zakupu biletu miesięcznego. Jednocześnie wnioskodawca wskazuje na istniejące rozbieżności w orzecznictwie sądowym i literaturze prawniczej tytułem przykładu przytaczając Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 grudnia 2009 r. (sygn. akt: I UK 201/09), w którym Sąd Najwyższy stwierdza, iż firma dokonująca zwrotu kosztu zakupów biletów miesięcznych komunikacji miejskiej i PKP nie uiszcza z tego tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 kwietnia 2008 r. (sygn. Akt: II UK 172/07), w którym SN stwierdza, że ekwiwalenty pieniężne wypłacane pracownikom z tytułu kosztów przejazdów do pracy na podstawie układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu podlegają wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Przedsiębiorca w powyższym stanie faktycznym stoi na stanowisku, iż wartość zwracanych cen zakupu biletów miesięcznych nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Artykuł 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Stanowisko przedsiębiorcy co do stanu faktycznego zawartego wniosku o wydanie pisemnej interpretacji należy uznać za nieprawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.), podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307, późn. zm.).

Za przychody ze stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników nie stanowią natomiast przychody wymienione w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106, późn. zm.), gdzie w § 2 ust. 1, pkt 26 zawarte jest wyłączenie korzyści materialnych wynikających z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

Z powyższego przepisu wynika iż z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne korzystają jedynie te przychody, które łącznie spełniają następujące warunki:

* wynikają z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów-o wynagradzaniu,

* przybierają postać niepieniężną,

* mają charakter materialny, a wiec nie stanowią ekwiwalentu w formie pieniężnej.

W świetle powyższego składki na ubezpieczenia społeczne nie powinny być naliczane od przychodu jaki pracownik uzyskuje korzystając z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji w sytuacji, gdy korzystanie z transportu publicznego odbywa się na podstawie przekazanych przez pracodawcę biletów, w szczególności okresowych. Podobnie w przypadku skorzystania przez pracownika ze zorganizowanego przez pracodawcę transportu dopuszczalne będzie skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w § 2 ust. 1 pkt 26 cytowanego rozporządzenia. Takie ujęcie brzmienia przepisu powoduje, iż nie sposób rozszerzyć zwolnienia z uwzględniania w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne na okoliczność, w której pracownik otrzymuje określony w przepisach regulaminu wynagradzania pracowników dodatek z przeznaczeniem na dojazdy w formie ekwiwalentu pieniężnego, jak też w sposób wskazany w treści wniosku w postaci zwrotu kosztów zakupu biletu miesięcznego. Forma jaką przybiera ekwiwalent (np., zwrot, przez pracodawcę, poniesionych, przez pracownika kosztów związanych z zakupem biletu, czy też udostępnienie środków pieniężnych na zakup biletu) pozostaje w świetle wskazanego przepisu bez znaczenia prawnego. Zawsze bowiem wypłata ekwiwalentu pieniężnego pełni funkcję zastępczą względem korzyści o charakterze materialnym, a tylko świadczenia o takim materialnym charakterze korzystają z wyłączenia, o którym mowa w przepisie § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Mając zaś na uwadze treść art. 81 ust. 1 Ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zim.), który wprowadza zasadę, iż do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, to zwrot kosztów zakupu biletów miesięcznych stanowi dla pracowników również podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej -niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Sądu Okręgowego - XIV Wydziału Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie.

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.