DI/100000/451/595/2013 - Brak obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne przez wspólnika spółki jawnej w przypadku równoczesnego wykonywania umowy zlecenia.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1147 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku z dnia 10 kwietnia 2013 r. doręczonym dnia 22 kwietnia 2013 r. przez (...) w przedmiocie braku obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne przez wspólnika spółki jawnej w przypadku równoczesnego wykonywania umowy zlecenia.

Dnia 22 kwietnia 2013 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku wpłynął wniosek (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca wskazał, iż prowadzi indywidualną działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej pod firmą (...) tego tytułu opłaca obowiązkowe składki na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy. Wnioskodawca prowadzi działalność również jako wspólnik spółki jawnej (...) i z tego tytułu na podstawie art. 6, art. 8 ust. 6 pkt 1 i pkt 4 oraz art. 9 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, korzystając z tzw. zbiegu tytułów do ubezpieczenia - opłaca jedynie składki na ubezpieczenie zdrowotne. Jednocześnie, ponieważ jako wspólnik spółki jawnej me opłaca składek na ubezpieczenia społeczne, zwolniony jest z opłacania składek na Fundusz Pracy.

(...) informuje, iż w najbliższym czasie ma zamiar zawiesić/zlikwidować indywidualną działalność gospodarczą i prowadzić działalność jedynie jako wspólnik spółki jawnej. Jednocześnie ww. jest zatrudniony na umowę zlecenia w innej firmie (spółka z o.o.) w zakresie innym, niż jako wspólnik ww. spółki jawnej. Kwota wynagrodzenia brutto otrzymywanego z tytułu umowy zlecenia jest różna, ale oscyluje pomiędzy 50 zł a 150 zł brutto miesięcznie tj. me przekracza podstawy, z jakiej są liczone składki emerytalno-rentowe dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą. Z tytułu ww. umowy zlecenia zleceniodawca na wniosek odprowadza składki na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne.

W momencie zawieszenia/likwidacji indywidualnej działalności gospodarczej i prowadzenia działalności tylko, jako wspólnik spółki jawnej, dalej ma zamiar opłacać jedynie obowiązkowe składki na ubezpieczenie zdrowotne, rezygnując z opłacania składek na ubezpieczenia społeczne oraz automatycznie na Fundusz Pracy.

We własnym stanowisku w sprawie wnioskodawca wskazał, iż zgodnie z art. 9 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych osoba wykonująca umowę zlecenia i prowadząca jednocześnie pozarolniczą działalność, o której mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1 ustawy podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu tej działalności, jeżeli z tytułu wykonywania umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz współpracy przy wykonywaniu tych umów, podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe jest niższa od obowiązującej tę osobę najniższej podstawy wymiaru składek dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą. Może ona dobrowolnie, na swój wniosek, być objęta ubezpieczeniami emerytalnymi rentowymi również z tytułu umowy zlecenia.

Zgodnie z art. 8 ust. 6 pkt 1 ww. ustawy, za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność, uważa się osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych.

Wobec powyższego obowiązek uzyskania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu umowy zlecenia równej lub wyższej od obowiązującej tę osobę najniższej podstawy wymiaru składek dla osób prowadzących pozarolniczą działalność na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, który wykonuje jednocześnie pracę na podstawie umowy zlecenia, umowy agencyjnej lub umowy o świadczenia usług. W konsekwencji nie dotyczy osób, które wykonują inny rodzaj pozarolniczej działalności, np. są wspólnikami spółki jawnej (bo o nim mówi art. 8 ust. 6 pkt 4).

W sytuacji zbiegu prowadzenia pozarolniczej działalności w formie spółki jawnej i wykonywania umowy zlecenia, zastosowanie będzie miał art. 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z powołanym przepisem, osoba wykonująca umowę zlecenia i będąca wspólnikiem spółki jawnej jest objęta obowiązkowo ubezpieczeniem z tego tytułu, który powstał najwcześniej. Może ona jednak dobrowolnie na swój wniosek być objęta ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi także z pozostałych, wszystkich lub wybranych tytułów lub zmienić tytuł do ubezpieczenia. Wnioskodawca jest zdania, iż zgodnie ze wskazanymi przepisami, od momentu prowadzenia działalności w ramach spółki jawnej oraz wykonywania umowy zlecenia - bez względu na jej wysokość - z działalności w ramach spółki jawnej może on opłacać tylko składkę na ubezpieczenie zdrowotne, ponieważ z umowy zlecenia są opłacane obowiązkowe pełne składki (społeczne i zdrowotne), mając prawo wyboru wskazania, które na ubezpieczenia społeczne są obowiązkowe, a które dobrowolne.

(...) podkreśla, iż powyższe stanowisko jest zgodne z decyzją w podobnej sprawie nr 504/2011 wydaną w dniu 16 sierpnia 2011 r. przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej, lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Jednocześnie art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych stanowi, iż Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 z późn. zm.), w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek. Tym samym, nie każda sprawa wymieniona w art. 83 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych może stanowić przedmiot interpretacji.

Z brzmienia powyższych przepisów wynika jednoznacznie, iż wydanie pisemnej interpretacji dotyczy wyłącznie tych przepisów, z których bezpośrednio wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę składek na ubezpieczenie społeczne w jego indywidualnej sprawie.

Wydając pisemną interpretacje Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie posiada więc kompetencji do wypowiadania się w kwestii obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne oraz na Fundusz Pracy, gdyż ustawodawca takiej możliwości nie przewidział, w związku z czym w oparciu o art. 66 § 1 i 2 Kodeksu postępowania administracyjnego zawiadamia, iż w przedmiotowej sprawie wnioskodawca jest uprawniony do wniesienia podania do Ministra Pracy i Polityki Społecznej (w zakresie obowiązku opłacania składek na Fundusz Pracy) oraz do Dyrektora Narodowego Funduszu Zdrowia w (w zakresie obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne). Takie podanie złożone zgodnie z niniejszym zawiadomieniem, w terminie 14 dni od daty doręczenia zawiadomienia uważa się za złożone w dniu wniesienia pierwszego podania.

Jednocześnie stanowisko wyrażone przez we wniosku (...) o wydanie interpretacji w przedmiocie braku obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne przez wspólnika spółki jawnej w przypadku równoczesnego wykonywania umowy zlecenia uznać należy za prawidłowe.

Jak podniósł wnioskodawca, zgodnie z art. 9 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia i prowadząca jednocześnie pozarolniczą działalność, o której mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1 podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu tej działalności, jeżeli z tytułu wykonywania umowy zlecenia podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe jest niższa od obowiązującej tę osobę najniższej podstawy wymiaru składek dla osób prowadzących pozarolniczą działalność. Może ona dobrowolnie, na swój wniosek, być objęta ubezpieczeniami emerytalnymi i rentowymi również z tytułu umowy zlecenia.

W art. 8 ust. 6 pkt 1 ustawy ustawodawca wskazuje, iż za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą uważa się osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych.

Wobec powyższego obowiązek uzyskania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu umowy zlecenia równej lub wyższej od obowiązującej tę osobę najniższej podstawy wymiaru składek dla osób prowadzących pozarolniczą działalność odnosi się do osób prowadzących pozarolniczą działalność na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, które wykonują jednocześnie pracę na podstawie umowy zlecenia. W konsekwencji nie dotyczy osób, które wykonują inny rodzaj pozarolniczej działalności np. są wspólnikami spółki jawnej.

W tym miejscu można wskazać, iż zgodnie z brzmieniem art. 4 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną - wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej. Tym samym wspólnik spółki jawnej na gruncie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej nie jest traktowany jako przedsiębiorca.

W sytuacji opisanej we wniosku, tj. zbiegu prowadzenia pozarolniczej działalności w formie spółki jawnej i wykonywania umowy zlecenia zastosowanie będzie miał art. 9 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z powołanym przepisem osoba wykonująca umowę zlecenia i będąca wspólnikiem spółki jawnej jest objęta obowiązkowo ubezpieczeniami z tego tytułu, który powstał najwcześniej. Może ona jednak dobrowolnie, na swój wniosek, być objęta ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi także z pozostałych, wszystkich lub wybranych tytułów lub zmienić tytuł do ubezpieczeń.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej mniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.