DI/100000/451/539/2013 - Ustalanie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 20 czerwca 2013 r. Centrala Zakładu Ubezpieczeń Społecznych DI/100000/451/539/2013 Ustalanie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1147) w związku z art. 83d z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585, z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowiska zaprezentowane we wniosku złożonym w dniu 15 kwietnia 2013 r. przez przedsiębiorcę (...) spółka z ograniczona odpowiedzialnością z siedzibą (...), dotyczącego obowiązku opłacania oraz ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych pracowników oddelegowanych do pracy poza granicami Polski.

UZASADNIENIE

W dniu 15 kwietnia 2013 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku wpłynął wniosek przedsiębiorcy (...) spółka г ograniczona odpowiedzialnością z siedzibą (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ust. 1 ustawy z dnia

2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 z późn. zm.).

Wnioskodawca w treści złożonego wniosku wskazał, iż jest podmiotem wchodzącym w skład międzynarodowego koncernu (...). Spółka, w ramach prowadzonej przez siebie polityki mobilności, oddelegowuje swoich pracowników do innych spółek wchodzących w skład koncernu, mających siedziby poza terytorium Polski. W Spółce funkcjonują różne programy oddelegowań

Oddelegowania krótkoterminowa w postaci:

* (...) (3 do 11 miesięcy, mające na celu wymianę/transfer wiedzy pomiędzy oraz spółkami zagranicznymi),

* (...) (regularne wykonywanie pracy w Polsce i za granicę w systemie od 3 lub więcej dni pracy za granicą, mające na celu rozwój kariery oddelegowanych pracowników) oraz

oddelegowania długoterminowe w postaci:

* (12 do 36 miesięcy, mające na celu rozwój kariery oddelegowanych pracowników poprzez pełnienie specyficznej roli w projekcie),

* (...) (12 do 36 miesięcy, rozwój kariery oddelegowanych pracowników w tzw. Regionie),

* (niskokosztowy rodzaj oddelegowania mający na celu rozwój kariery oddelegowanych pracowników poprzez pełnienie specyficznej roli w projekcie).

Głównym celem oddelegowali pracowników jest osiągnięcie korzyści dla spółki oraz grupy(...) poprzez rozwój pracowników, zidentyfikowanych jako tzw. "Kluczowe Talenty"...) posiadających największy potencjał rozwoju z punktu widzenia ścieżki kariery w spółce oraz "Ekspertów", posiadających wiedzę, którą mogą przekazać innym pracownikom spółki i całej grupy. Programy powyższe różnią się min. okresem trwania oddelegowania oraz rodzajem świadczeń dodatkowych zapewnianych osobom oddelegowanym (np. zwrot kosztów poniesionych w związku z oddelegowaniem, zapewnienie zakwaterowania, przejazdów, przelotów, pokrycie kosztów pobytu rodziny osoby oddelegowanej za granicą itp.). Wspólne cechy polityk oddelegowania to:

1.

Oddelegowania mają miejsce do różnych państw (kraje europejskie oraz pozostałe),

2.

osoby oddelegowane pozostają pracownikami, (...) obowiązuje ich polska umowa o pracę uzupełniona na czas oddelegowania zapisami umowy oddelegowania oraz aneksem, osoby oddelegowane nie podpisują umów o pracę lub innych kontraktów ze spółkami zagranicznymi, do których zostają oddelegowani,

3.

oddelegowanie nie ma wpływu na ciągłość stosunku pracy między oddelegowanym pracownikiem a wnioskodawcą,

4.

wynagrodzenie pracowników wypłacane jest przez wnioskodawcę w PLN,

5.

zdarzają się sporadyczne przypadki, iż wynagrodzenie jest wypłacane za granicą jednakże odbywa się to na zasadach pośredniczenia spółki zagranicznej, do której został oddelegowany pracownik w przekazaniu danej kwoty wynagrodzenia (lub jej części) osobie oddelegowanej, ale wynagrodzenie to nadal uwzględniane jest na liście plac wnioskodawcy,

6.

potencjalne roszczenie o wynagrodzenie kierowane jest do wnioskodawcy,

7.

dodatkowo z pracownikami podpisywana jest umowa oddelegowania. (...) (list oddelegowania), który określa warunki oddelegowania (okres oddelegowania, kraj oddelegowania, stanowisko, wysokość wynagrodzenia, zakres świadczeń dodatkowych, itp.),

8.

poza świadczeniami rzeczowymi, pracownicy mogą mieć przyznane dodatkowe wynagrodzenie w formie dodatków związanych z oddelegowaniem,

9.

w przypadkach nieuregulowanych odrębnie w liście oddelegowania lub ogólnych warunkach programów oddelegowań, stosuje się postanowienia umowy o pracę, a dodatkowo, wnioskodawca podpisuje z pracownikiem aneks do umowy o pracę, uwzględniający zmienione warunki pracy i płacy w związku z oddelegowaniem,

10.

koszty wynagrodzenia pracowników w okresie oddelegowania za pracę za granicą ponoszone są przez spółki zagraniczne,

11.

w przypadku oddelegowań do krajów Unii Europejskiej oraz Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub krajów, z którymi Polska podpisała umowy o zabezpieczeniu społecznym, co do zasady pracownicy spełniają warunki do pozostania w polskim systemie ubezpieczeń społecznych (Spółka min. uzyskuje potwierdzone formularze AI/E101 lub inne certyfikaty dla oddelegowanych pracowników), a składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne przez okres oddelegowania są nieprzerwanie odprowadzane do polskiego systemu ubezpieczeń,

12.

osoby oddelegowane do krajów, z którymi Polska nie podpisała umów o zabezpieczeniu społecznym, z uwagi na fakt posiadania polskiej umowy o pracę, podlegają polskiemu systemowi ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych.

Zgodnie г funkcjonującymi w spółce politykami oddelegowania, pracownicy Spółki wykonują pracę za granicą na podstawie podpisanego z przedsiębiorcą listu oddelegowania oraz stosownych zapisów w umowach o pracę, określających na czas oddelegowania, miejsce w którym świadczona będzie praca (kraj oddelegowania). Wnioskodawca podkreśla, że pracownicy, których dotyczy wniosek nie odbywają podróży służbowej. W związku z tym nie wypłaca diet tym pracownikom.

Wnioskodawca wskazuje, że wynagrodzenie wypłacane pracownikom przebywającym czasowo za granicą i uzyskującym przychody ze stosunku pracy dotyczy pracy wykonywanej na terytorium kraju oddelegowania i jako takie podlega tam opodatkowaniu. Zgodnie bowiem z art. 27 ust. 8 i 9 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, unika się podwójnego opodatkowania dochodu z tytułu działalności wykonywanej poza terytorium Polski lub ze źródeł przychodów znajdujących się poza terytorium Polski, podlegającego opodatkowaniu w kraju oddelegowania, stosując odpowiednie metody unikania podwójnego opodatkowania przewidziane postanowieniami umów a unikaniu podwójnego opodatkowania zawartych między Polską a danym krajem, do którego pracownik przedsiębiorcy został oddelegowany. W zależności od postanowień Umowy, dochód za pracę w kraju oddelegowania, który podlega tam opodatkowaniu;

1.

jest zwolniony od podatku i uwzględniony przy ustalaniu tzw. efektywnej stopy procentowej podatku (dochód nie stanowi podstawy do opodatkowania metoda zwolnienia z progresją) lub

2.

jest łączony z dochodami ze źródeł przychodów położonych na terytorium Polski a od podatku obliczonego od łącznej sumy dochodów odlicza się kwotę równą podatkowi dochodowemu zapłaconemu w obcym państwie (metoda zaliczenia proporcjonalnego).

Ponadto, zgodnie z art. 27g Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnik ma prawo odliczyć od podatku obliczonego z wykorzystaniem metody w ww. pkt 2 z tzw. ulgą abolicyjną która powoduje, że ostateczna wysokość podatku jest wyrównana do wysokości obliczonej zgodnie z metodą gdzie dochód za pracę za granicą nie stanowi podstawy do opodatkowania. Mając na uwadze powyższe wnioskodawca podkreśla, że przedmiotowy przychód pracowników dotyczący pracy wykonywanej za granicą podlega przepisom ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a jednocześnie, dochód (przychód) ten podlega opodatkowaniu w kraju oddelegowania a w konsekwencji w Polsce, w oparciu o przepisy Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz odpowiednie zapisy umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, korzysta z metody unikania podwójnego opodatkowania przewidzianej przepisami (tekst jedn.: metoda zwolnienia z progresją lub metoda zaliczenia proporcjonalnego),

Dodatkowo Spółka oświadcza, że z uwagi na uwarunkowania techniczne, obecnie nie stosuje w liście płac zwolnienia przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 20 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym wolna od podatku jest część przychodów osób przebywających czasowo za granicą i uzyskujących przychody ze stosunku pracy, za każdy dzień pobytu za granicą w którym podatnik pozostawał w stosunku pracy, w kwocie odpowiadającej 30% diety, określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługującej pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju, Tym niemniej, zgodnie z wiedzą posiadaną przez wnioskodawcę, pracownicy oddelegowani, w zależności od sytuacji, mogą uwzględniać przedmiotowe zwolnienie przygotowując swoje roczne zeznania podatkowe przekazywane do Urzędu Skarbowego.

Na tle powyższego przedsiębiorca jako pracodawca osób wykonujących pracę za granicą pełni obowiązki płatnika składek na ubezpieczenie społeczne w rozumieniu art. 4 ust. 2a Ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie zabezpieczeń społecznych oraz art. 85 ust. 1 ustawy z dnia 24 sierpnia 2004 r. oświadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, zwrócił się z pytaniem o zasady naliczania składek na ubezpieczenie społeczne (tekst jedn.: ubezpieczenie emerytalne, ubezpieczenie rentowe, ubezpieczenie chorobowe, ubezpieczenie wypadkowe), składek na Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (ustalanych od kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe) od przychodów pracowników zatrudnionych (oddelegowanych) za granicą pozostających w polskim systemie ubezpieczeń, w szczególności w odniesieniu do § 2 ust. 16 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 г., w szczególności przedsiębiorca pragnie uzyskać odpowiedź na następujące pytania:

1.

Czy prawidłowe jest stanowisko spółki, zgodnie z którym podstawą wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne pracowników oddelegowanych do pracy za granicą pozostających w polskim systemie ubezpieczeń społecznych jest przychód pomniejszony o równowartość diet przysługujących z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, za każdy dzień pobytu za granicą określonych w odrębnych przepisach, pod warunkiem, że tak ustalony miesięczny przychód pracownika stanowiący podstawę wymiaru składek nie jest niższy od kwoty przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy, oraz

2.

czy prawidłowe jest stanowisko spółki, zgodnie z którym, w przypadku gdy ubezpieczenie z tytułu wykonywania pracy za granicą trwało krócej niż miesiąc (np. z uwagi na rozpoczęcie lub zakończenie stosunku pracy pracownika ze Spółką), minimalna kwota podstawy wymiaru składek powinna zostać zmniejszona proporcjonalnie do czasu trwania tego ubezpieczenia, a w związku z tym przychód stanowiący podstawę wymiaru składek w miesiącu rozpoczęcia lub zakończenia wykonywania pracy może być niższy od kwoty przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy?

Jednocześnie wnioskodawca wyraża stanowisko, że podstawą wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne pracowników oddelegowanych do pracy za granicą (tekst jedn.: wykonujących pracę za granica) pozostających w polskim systemie ubezpieczeń społecznych jest przychód pomniejszony o równowartość diet przysługujących z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, za każdy dzień pobytu za granicą, określonych w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju, pod warunkiem, że tak ustalony miesięczny przychód pracownika stanowiący podstawę wymiaru składek nie jest niższy od kwoty przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy. Z kolei gdy ubezpieczenie z tytułu wykonywania pracy za granicą trwało krócej niż miesiąc (np. z uwagi na rozpoczęcie lub zakończenie stosunku pracy pracownika ze Spółką), minimalna kwota podstawy wymiaru składek powinna zostać zmniejszona proporcjonalnie do czasu trwania tego ubezpieczenia.

Zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych wymienionych w art. 6 ust. 1 pkt 1-3 stanowi przychód, o którym mowa w art. 4 pkt 9 i 10 z zastrzeżeniem ust. 1a i 2, ust. 4 pkt 5 i ust. 12, tj. przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie zaś z art. И Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15. art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3 (zastrzeżenia nie dotyczą stanu faktycznego), są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. W myśl art. 12 ust. 1 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności; wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń łub świadczeń częściowo odpłatnych.

Szczegółowe zasady ustalania podstawy wymiaru składek określa zaś rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r., który w § 2 pkt 16 stanowi, że podstawy wymiaru składek nie stanowi część wynagrodzenia pracowników zatrudnionych za granicą u polskich pracodawców (z wyłączeniem osób wymienionych w art. 18 ust. 12 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych), w wysokości równowartości diety przysługującej z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, za każdy dzień pobytu, określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju, z tym zastrzeżeniem, że tak ustalony miesięczny przychód tych osób stanowiący podstawę wymiaru składek nie może być niższy od kwoty przeciętnego wynagrodzenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, Przedsiębiorca wskazuje, iż hipoteza ww. przepisu zakłada istnienie polskiego pracodawcy, który zatrudnia pracowników za granicą Polski oraz wypłaca za tę pracę wynagrodzenie (jak wykazano w stanie faktycznym). W konsekwencji, jego zdaniem bezsprzecznie spełnione zostają warunki wyłączenia z podstawy wymiaru składek części wynagrodzenia pracowników wykonujących pracę za granicą w wysokości równej diecie wskazanej w przepisie § 2 pkt 16 Rozporządzenia.

Oddelegowani wykonując pracę za granicą pozostają w stosunku pracy z wnioskodawcą i nie ma znaczenia, czy pracownik otrzymuje faktycznie diety za każdy dzień pobytu i pracy poza granicami kraju. Bez znaczenia jest również fakt, iż pracownik wykonuje pracę za granicą u polskiego pracodawcy i nie odbywa podróży służbowych (sytuację podróży służbowych reguluje bowiem § 2 ust. 15 Rozporządzenia), a pracownicy nie otrzymują diet.

Przedsiębiorca wskazuje, że oddelegowania pracowników mogą przypominać sytuacje, w jakich znajdują się pracownicy w podróżach służbowych (świadczenie pracy poza miejscem zamieszkania, w oddaleniu od rodziny, co generuje wyższe niż normalnie wydatki na utrzymanie), a § 2 pkt 16 Rozporządzenia zrównuje niejako zasady przyznawania ulg w opłacaniu składek z tytułu odbywania podróży służbowych i zatrudnienia za granicą (tj. oddelegowania do pracy za granicę). Pogląd taki wyrażony został również przez Sąd Najwyższy w wyrokach z dnia 18 kwietnia 2007 r. o sygn. akt I UK 339/06 oraz z dnia 29 września 2009 t. o sygn. akt: I UK 122/09. Podkreślenia wymaga fakt, iż przy zmniejszaniu kwoty podstawy wymiaru składek odjąć należy nie dietę faktycznie wypłaconą, a dietę określoną w regulacjach, do których odsyła Rozporządzenie - tj. w załączniku do Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz. U. poz. 167), Nie jest istotna zatem ani wysokość diety ustalona przez pracodawcę (jeżeli byłaby taka), ani też dieta faktycznie wpływająca na rachunek pracownika. Ustalając podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne należy uwzględnić, że zarówno literalna wykładnia § 2 pkt 16 Rozporządzenia, jak i doktryna nakazują obliczać wysokość kwoty wyłączonej z podstawy wymiaru składek, uwzględniając wszystkie dni pobytu poza granicami kraju, a więc nie tylko dni pracy, ale również dni wolne przypadające w jego okresie, czy to z tytułu 5-dniowego tygodnia pracy, czy ustawowo wolne od pracy, np. niedziele i święta. Ustalony zgodnie z wyżej omówionymi zasadami przychód nie może być niższy od kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej za dany rok kalendarzowy. Jednakże powyższa zasada nie będzie miała zastosowania, gdy pracownik rozpoczął lub zakończył wykonywać pracę w trakcie miesiąca. Zastosowanie znajdzie wówczas przepis art. IS ust. 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, określający zasady zmniejszania najniższej podstawy wymiaru składek, zgodnie z którym za miesiąc, w którym nastąpiło odpowiednio objęcie ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi lub ich ustanie i jeżeli trwały one tylko przez część miesiąca, kwotę najniższej podstawy wymiaru składek zmniejsza się proporcjonalnie, dzieląc ją przez liczbę dni kalendarzowych tego miesiąca i mnożąc przez liczbę dni podlegania ubezpieczeniu (np. wykonywania pracy za granicą).

Z kolei jeżeli chodzi o składki na Fundusz Pracy, to zdaniem spółki należy zauważyć, iż zgodnie z art. 104 ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 г. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy ustalane są od kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. W analogiczny sposób ustalane są składki na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy. Spółka jest zdania, że w stanie faktycznym zaprezentowanym we Wniosku, możliwe jest zastosowanie zwolnienia w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 20 Ustawy PIT, a także zwolnienia przewidzianego w § 2 pkt 16 Rozporządzenia, zgodnie z którym podstawą wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne pracowników oddelegowanych do pracy za granicą pozostających w polskim systemie ubezpieczeń społecznych jest przychód pomniejszony o równowartość diet przysługujących ż tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, za każdy dzień pobytu za granicą

określonych w odrębnych przepisach, pod warunkiem, że tak ustalony miesięczny przychód pracownika stanowiący podstawę wymiaru składek nie jest niższy od kwoty przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy.

Konkludując przedsiębiorca wskazuje, że § 2 ust. 1 pkt 16 Rozporządzenia znajduje zastosowanie w stosunku do wynagrodzenia pracowników zatrudnionych przez spółkę na podstawie umowy o pracę i oddelegowanych przez spółkę do wykonywania pracy za granicą. W związku z tym podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne tych pracowników ulega obniżeniu o równowartość diet, o których mowa w § 2 pkt 16 Rozporządzenia, zaś w przypadku, gdy praca za granicą wykonywana; była przez czas krótszy niż miesiąc, z uwagi, na przykład na rozpoczęcie lub zakończenie stosunku pracy ze Spółką, minimalna kwota podstawy wymiaru składek powinna ulec proporcjonalnemu do tego czasu obniżeniu, zgodnie z art. 18 ust. 9 ustawy o systemie ubezpieczeń Społecznych.

W uzupełnieniu wniosku z dnia 21 maja 2013 r. (wpływ do oddziału ZUS w Gdańsku w dniu 27 maja 2013 r.) spółka wskazała, że część wynagrodzenia pracowników zatrudnionych za granicą u polskiego pracodawcy, w wysokości równowartości diety przysługującej z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, za każdy dzień pobytu, określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju, stanowią przychód pracownika ze stosunku pracy w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając na uwadze treść wniosku, jak również obowiązujące w tym przedmiocie przepisy prawa Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowiska wyrażone przez przedsiębiorcę, we wniosku o wydanie interpretacji uznać należy za prawidłowe.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Zgodnie natomiast z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

W myśl § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. г., Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.) podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

Przychodami na gruncie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych są w myśl jej art. 4 pkt 9 przychody w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu: zatrudnienia w ramach stosunku pracy, pracy nakładczej, służby, wykonywania mandatu posła lub senatora, wykonywania pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, pobierania zasiłku dla bezrobotnych, świadczenia integracyjnego i stypendium wypłacanych bezrobotnym oraz stypendium sportowego, a także z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności oraz umowy agencyjnej lub umowy zlecenia, jak również z tytułu współpracy przy tej działalności lub współpracy przy wykonywaniu umowy.

Natomiast zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 16 ww. rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie stanowią przychody stanowiące część wynagrodzenia pracowników zatrudnionych za granicą u polskich pracodawców w wysokości równowartości diety przysługującej z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, za każdy dzień pobytu, określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju, z tym zastrzeżeniem, że tak ustalony miesięczny przychód tych osób stanowiący podstawę wymiaru składek nie może być niższy od kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy, określonego w ustawie budżetowej, ustawie o prowizorium budżetowym lub ich projektach, jeżeli odpowiednie ustawy nie zostały uchwalone. Z treści tego przepisu wynika że chodzi tu jedynie o pracowników mających miejsce pobytu za granicą, zatrudnionych za granicą u polskich pracodawców i uzyskujących tam przychody.

Zwrócić należy przy tym uwagę, iż możliwość skorzystania z przedmiotowego wyłączenia związana jest z koniecznością przestrzegania przez pracodawcę dwóch limitów wynikających z tego przepisu przychodu. Przychód stanowiący część wynagrodzenia pracowników zatrudnionych za granicą u polskich pracodawców w wysokości równowartości diety przysługującej z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, za każdy dzień pobytu może dotyczyć jedynie kwot nieprzekraczających stawek określonych przepisami rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej (Dz. U. z 2013 r. poz. 167). Obniżenie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z przyczyn o których mowa powyżej nie może spowodować sytuacji, w której podstawa ta będzie w danym miesiącu kalendarzowym niższa od kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy, określonego w ustawie budżetowej, ustawie o prowizorium budżetowym lub ich projektach, jeżeli odpowiednie ustawy nie zostały uchwalone.

W sytuacji gdy zatrudnienie trwało krócej, niż miesiąc, np. z uwagi na rozpoczęcie lub zakończenie stosunku pracy, to należy ustalić czyjego podstawa wymiaru składek nie jest niższa od kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia. Wysokość minimalnej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne za niepełny miesiąc świadczenia pracy należy ustalić w oparciu o zasadę wyrażoną w art. 18 ust. 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych przewidującą proporcjonalne obniżenie jej wymiaru. Proporcjonalne obniżenie tak ustalonej podstawy wymiaru składek będzie polegało na podzieleniu kwoty najniższej podstawy wymiaru przez liczbę dni kalendarzowych danego miesiąca i pomnożenie uzyskanego wyniku przez liczbę dni podlegania ubezpieczeniom społecznym przez pracownika w danym miesiącu. Analogiczne obliczenie (uwzględniające zasadę proporcjonalności) należy poczynić przy ustaleniu wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. W przypadku gdy przychód pracownika pomniejszony o równowartość diet z tytułu jego pobytu za granicą będzie niższy lub równy wysokości proporcjonalnie obliczonej wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, to jako podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne za ten miesiąc wskazać należy kwotę tak obliczonej wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Gdyby natomiast przychód uzyskany przez pracownika delegowanego do pracy za granicę, po odjęciu równowartości diet, był wyższy od proporcjonalnie podzielonej kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia, to do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne należy przyjąć wyliczoną kwotę osiągniętego przychodu.

Ponadto zgodnie z art. 104 ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r., o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jedn.: Dz. U. Nr 69, poz. 415 z późn. zm.) oraz art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 13 sierpnia 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz. U. Nr 158, poz. 1121 z późn. zm.) analogicznie ustala się składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Dodatkowo, jak wynika z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej i art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych zakres przedmiotowy spraw podlegających rozpoznaniu w trybie wydawania pisemnych interpretacji jest ściśle w nich określony i Zakład w tym trybie nie jest władny do wypowiadania się w zakresie przepisów prawa podatkowego. Jak stanowi art. 10a ust. 4 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, zasady i tryb udzielania interpretacji prawa podatkowego reguluje ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.)

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

POUCZENIE

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego - Wydziału Ubezpieczeń Społecznych w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.

Opublikowano: www.zus.gov.pl