DI/100000/451/531/2013 - Zbieg tytułów do ubezpieczeń społecznych dla obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1147 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku: uznaje za nieprawidłowe stanowisko zawarte we wniosku z dnia 9 kwietnia 2013 r., doręczonym dnia 12 kwietnia 2013 r. przez przedsiębiorcę (...) prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...) w części dotyczącej konsekwencji zbiegu tytułów do ubezpieczeń społecznych dla obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne.

Dnia 12 kwietnia 2013 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek z dnia 9 kwietnia 2013 r. (...) prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 26 kwietnia 2013 r. doręczonym dnia 29 kwietnia 2013 r. oraz pismem z dnia 21 maja 2013 r. doręczonym dnia 23 maja 2013 r.

Wnioskodawca wskazał, iż chce podjąć zawieszoną działalność gospodarczą. Wnioskodawca jest osobą niepełnosprawną na stałe w stopniu umiarkowanym (III grupa na stałe). Forma opodatkowania działalności w przypadku wnioskodawcy to ryczałt ewidencjonowany. Świadczenie rentowe jest niższe od minimalnego wynagrodzenia.

Wnioskodawca wskazuje, iż jego wątpliwości dotyczą art. 21 ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, art. 23 ustawy o Narodowym Funduszu Zdrowia i art. 82 ust. 8 pkt 1 i 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Przedsiębiorca posiada wątpliwości czy będzie miał obowiązek płacenia składek na ubezpieczenie zdrowotne z tytułu działalności gospodarczej zakładając, że złoży deklarację DRA 1-2 z wykazaną składką zdrowotną "0" (pyt. 1), czy będzie miał obowiązek płacenia składek na ubezpieczenie zdrowotne z tytułu działalności gospodarczej, gdy osiągnie wynagrodzenia z umowy zlecenia w kwocie wyższej niż 50% emerytury i czy podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ulegnie zmianie (pyt. 2) oraz czy ryczałt ewidencjonowany zwalnia z opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne, jak karta podatkowa (pyt.3).

We własnym stanowisku w sprawie wnioskodawca zauważa, iż zgodnie z przepisami ww. ustaw-obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne jest ściśle powiązany z obowiązkiem objęcia ubezpieczeniem.

Przedsiębiorca stwierdza, iż nie będzie miał obowiązku płacić składek na ubezpieczenie zdrowotne z tytułu działalności gospodarczej (pyt. 1). Ww. będzie miał obowiązek płacić składki na ubezpieczenie zdrowotne z tytułu działalności gospodarczej, gdy osiągnie wynagrodzenie z umowy zlecenia w kwocie wyższej niż 50% emerytury. W DRA należy wykazać pełną składkę zdrowotną, zmieni się tytuł do ubezpieczeń i podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. W opinii wnioskodawcy art. 82 ust. 8 pkt 1 i 2 pozwala uznać, iż ryczałt ewidencjonowany, zwalania z opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne od dodatkowych przychodów z działalności np. z umowy zlecenia, z której przychód jest wyższy niż 50% najniższej emerytury zakładając, że ww. nie będzie zatrudniał innej osoby, żona wnioskodawcy nie będzie wykonywała tej samej działalności.

Uzupełniając wniosek pismem z dnia 26 kwietnia 2013 r. wnioskodawca wyjaśnił, iż jego wątpliwości dotyczą zbiegu tytułów do ubezpieczeń społecznych i jednocześnie wnosi on o wskazanie, która czynność jest tytułem i jakim kodem oznacza się tytuły - działalność gospodarcza, renta pracownicza z tytułu niezdolności do pracy, umowa zlecenia w ramach prowadzonej działalności. Wnioskodawca wskazał również, iż umowa zlecenia, o której mowa we wniosku jest wykonywana w ramach prowadzonej działalności; podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne jest wyższa od obowiązującej podstawy wymiaru składek dla osób prowadzących działalność gospodarczą. Przedsiębiorca wnosi równocześnie o wskazanie wysokości podstawy na dzień obecny (...) wyjaśnia, iż pobiera rentę z tytułu niezdolności do pracy i ma ustalony stopień niepełnosprawności umiarkowany, nie posiada innego rodzaju świadczeń. Wnioskodawca wnosi także o wyjaśnienie czy nazwa (...) ma wpływ przy ustalaniu zbiegu tytułów co do nadania kodów.

W dalszym uzupełnieniu dokonanym pismem z dnia 21 maja 2013 r. przedsiębiorca poinformował, iż przedmiot wykonywanej działalności gospodarczej jest w jego przypadku taki sam, jak umowy zlecenia. Przychód uzyskiwany z umowy zlecenia opodatkowany jest jako przychód z działalności gospodarczej.

Wnioskodawca prosi dalej o wyjaśnienie wątpliwości związanych z interpretacją art. 82 ust. 8 pkt 1 ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych. Przedsiębiorca jest zainteresowany w uzyskaniu odpowiedzi na pytania z jakich czynności ma wystąpić przychód z działalności gospodarczej określanej w ustawie jako: "uzyskuje dodatkowe przychody z tego tytułu w wysokości 50% kwoty najniższej emerytury" oraz czy w przypadku, gdy nie wystąpi żaden dodatkowy przychód z tej działalności i biorąc pod uwagę przywilej posiadania świadczenia rentowego mniejszego, jak minimalne wynagrodzenie i posiadając umiarkowany stopień niepełnosprawności, przy opłacaniu podatku ryczałtowego ww. ma obowiązek płacić składki na ubezpieczenie zdrowotne z tytułu działalności gospodarczej

Mając na uwadze treść wniosku obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej, lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Jednocześnie art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych stanowi, iż Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 z późn. zm.), w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstaw z wymiaru tych składek.

Wydając pisemną interpretację Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie posiada więc kompetencji do wypowiadania się w kwestii obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne, gdyż ustawodawca takiej możliwości nie przewidział, w związku z czym w oparciu o art. 66 § 1 i 2 Kodeksu postępowania administracyjnego zawiadamia, iż w przedmiotowej sprawie (tu dotyczącej zasadniczo interpretacji art. 82 ust. 8 pkt 1 i 2 ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych) wnioskodawca jest uprawniony do wniesienia podania do Dyrektora Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia w (...). Takie podanie złożone zgodnie z niniejszym zawiadomieniem, w terminie 14 dni od daty doręczenia zawiadomienia uważa się za złożone w dniu wniesienia pierwszego podania.

Ponadto w trybie wydawania decyzji z wniosku o wydanie pisemnej interpretacji Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie jest uprawniony do wypowiadania się w kwestiach dotyczących przychodów, gdyż problematyka ta leży w gestii organów podatkowych. Organ nie odnosi się również do kwestii technicznych takich, jak kody ubezpieczeń, jak również nie dokonuje oceny prawidłowości podjętych przez przedsiębiorcę działań i nie udziela wskazówek, co do działań, jakie przedsiębiorca winien podjąć.

Wydając interpretację organ nie ustanawia żadnej normy indywidualnej, lecz jedynie przedstawia swój pogląd dotyczący rozumienia treści przepisów prawa, z których wynika obowiązek świadczenia składek na ubezpieczenia społeczne - zakresu i sposobu zastosowania tych przepisów w odniesieniu do określonej sprawy indywidualnej, której zakres przedmiotowy jest zakreślony stanem faktycznym przedstawionym przez pytającego we wniosku. Pozostałe kwestie - niezwiązane z zakresem i sposobem zastosowania przepisów prawa, z których wynika obowiązek świadczenia składek - mogą stanowić przedmiot zapytania na zasadach ogólnych regulowanych przepisami ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 267).

Stanowisko wyrażone przez (...) prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...) we wniosku o wydanie interpretacji w części dotyczącej konsekwencji zbiegu tytułów do ubezpieczeń społecznych dla obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne uznać należy za nieprawidłowe.

W tym miejscu należy zaznaczyć, iż składki na ubezpieczenia społeczne są kategorią odmienną od składek na ubezpieczenie zdrowotne. Składki na ubezpieczenie zdrowotne nie stanowią składek na ubezpieczenia społeczne. Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym i wynikające stąd obowiązki zasadniczo zostały określone w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.), natomiast zasady podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu i wynikające stąd obowiązki są określone w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 i 5 obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są m.in. osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz osoby prowadzące pozarolniczą działalność.

Należy zaznaczyć, iż gdy umowa zlecenia jest wykonywana w ramach działalności gospodarczej, a przedmiot tejże umowy pokrywa się z zakresem prowadzonej działalności, to przedsiębiorca podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym wyłącznie z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej. Przyjmuje się bowiem, iż umowa zlecenia zawierana w ramach działalności nie stanowi tytułu do ubezpieczeń społecznych. Umowa zlecenia jest traktowana jako wykonywana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy gdy przychód uzyskiwany z tej umowy jest opodatkowany jako przychód z działalności gospodarczej. Umowa zlecenia opisana we wniosku spełnia powyższe przesłanki, nie stanowi więc samodzielnego tytułu do ubezpieczeń.

W opisanym przypadku zbieg tytułów do ubezpieczeń następuje więc jedynie pomiędzy prowadzeniem działalności gospodarczej a rentą z tytułu niezdolności do pracy.

Zgodnie z art. 9 ust. 4c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych mające ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym do czasu ustalenia prawa do emerytury. Taki zapis nie zakłada możliwości dokonania wyboru czy zmiany tytułu do ubezpieczeń. Należy również zaznaczyć, iż osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu (art. 12 ust. 1 ustawy), natomiast ubezpieczeniu chorobowemu, osoby objęte obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z tytułu prowadzenia działalności pozarolniczej, podlegają dobrowolnie na swój wniosek (art. 11 ust. 2 ustawy).

Jak stanowi art. 18 ust. 8 w związku z art. 20 ustawy podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osób prowadzących pozarolniczą działalność stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy. Składka w nowej wysokości obowiązuje od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia danego roku.

W tym miejscu należy podkreślić, iż wydając niniejsza interpretację Zakład Ubezpieczeń Społecznych działa jedynie w oparciu o stan faktyczny przedstawiony przez wnioskodawcę i nie dokonuje oceny stanu pod kątem jego zgodności z rzeczywistością.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.