DI/100000/451/530/2011 - Ustalenie czy pełnienie funkcji członka zarządu spółki na podstawie aktu powołania jest tytułem do powstania obowiązkowych ubezpieczeń społecznych.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1147 z późn. zm.) w związku z art. 83 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku w sprawie z wniosku (...) Sp. z o.o. z dnia 1 sierpnia 2011 r. doręczonego dnia 3 sierpnia 2011 r. o wydanie pisemnej interpretacji:

- odmawia wydania interpretacji w części dotyczącej ustalenia czy przyszły członek zarządu i wspólnik Spółki, zamieszkały za granicą, podlegać będzie jako udziałowiec Spółki obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym,

- uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku w części dotyczącej ustalenia czy pełnienie funkcji członka zarządu Spółki na podstawie aktu powołania jest tytułem do powstania obowiązkowych ubezpieczeń społecznych.

Dnia 3 sierpnia 2011 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku wpłynął wniosek (...) Sp. z o.o. z siedzibą w (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w przedmiocie.

Opisując zdarzenie przyszłe wnioskodawca wskazał, iż (...) Sp. z o.o. zamierza w celu podwyższenia kapitału zakładowego przyjąć nowego wspólnika do Spółki, Panią Monikę (...) zamieszkałą w (...) (Hiszpania), która to przystąpi do Spółki obejmując nowe udziały. Pani Monika (...) zostanie również powołana do zarządu Spółki i z tego tytułu (tj. aktu powołania) otrzymywać będzie za pełnienie funkcji w tym organie Spółki wynagrodzenie.

Wątpliwości wnioskodawcy budzi okoliczność czy Pani Monika (...), zamieszkała za granicą, podlegać będzie jako udziałowiec Spółki obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, oraz czy pełnienie funkcji członka zarządu Spółki przez Panią Monikę (...) - na podstawie aktu powołania jest tytułem, do powstania obowiązkowych ubezpieczeń społecznych.

We własnym stanowisku w sprawie wnioskodawca wskazuje, iż Pani Monika zamieszkała za granicą, nie będzie podlegać jako udziałowiec Spółki obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, ponieważ Rozdział 2 "Zasady podlegania ubezpieczeniom, społecznym" ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych nie wymienia wśród tytułów rodzących obowiązek ubezpieczeń społecznych "bycia udziałowcem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością". Za "osoby prowadzące pozarolniczą działalność" uważa się bowiem wspólników spółek osobowych, tj. np. spółki jawnej czy spółki komandytowej, nie dotyczy to więc udziałowców spółek kapitałowych, tj. spółki z o.o. czy spółki akcyjnej. W drugiej części własnego stanowiska w sprawie wnioskodawca wskazuje, iż pełnienie funkcji członka zarządu Spółki przez Panią Monikę (...) na podstawie aktu powołania nie jest tytułem do powstania obowiązkowych ubezpieczeń społecznych, gdyż wyżej przytoczony Rozdział 2 "Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym." nie wymienia go wśród tytułów rodzących obowiązek ubezpieczeń społecznych. Powołanie członka zarządu spółki z o.o. nie oznacza nawiązania stosunku pracy (i w konsekwencji bycia pracownikiem Spółki), gdyż mimo zbieżności terminologicznej jest to tylko powierzenie danej osobie piastowania funkcji organu spółki. Powołanie członka zarządu spółki nie oznacza również nawiązania stosunku pracy z powołania w rozumieniu art. 68 i nast. Kodeksu pracy choćby z tej przyczyny, że prawo pracy w dacie uchwalenia kodeksu handlowego nie znało takiej instytucji (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 4 października 1994 r. IPZP 42/1994 i wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 maja 1955 r. IPRN 14/1995).

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje.

W myśl art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Zgodnie zaś z brzmieniem art. 4 przywołanej wyżej ustawy przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną - wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą. Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.

Zwrócić należy przy tym uwagę na fakt, iż z treści art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej wynika, iż pisemna interpretacja może być wydana przez Zakład w sprawach, o których mowa powyżej, przy czym niezbędną przesłanką, która musi zostać spełniona przez Wnioskodawcą jest konieczność indywidualnego charakteru sprawy. Innymi słowy interpretacja może dotyczyć wyłącznie indywidualnej sprawy wnioskodawcy będącego przedsiębiorcą Powyższe oznacza, iż brak jest podstaw do wydania interpretacji, gdy z wnioskiem ojej wydanie występuje wprawdzie podmiot posiadający przymiot przedsiębiorcy, lecz pytanie dotyczy w całości osoby trzeciej, która w przyszłości ma się stać członkiem zarządu i udziałowcem wnioskodawcy. Treść wniosku wskazuje, iż wnioskodawca jest zainteresowany w uzyskaniu rozstrzygnięcia co sytuacji innej osoby, jej sfery praw i obowiązków i podjęcie takiego rozstrzygnięcia wymagałoby dokonania dodatkowych ustaleń, które dotyczyłyby jedynie taj osoby Przedsiębiorca będący osobą prawną lub jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej jest natomiast uprawniony do wystąpienia z wnioskiem o interpretację w zakresie swoich obowiązków świadczenia składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne za osoby trzecie (np. za pracowników).

Wobec powyższego Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku jest zobligowany do odmowy wydania interpretacji w przedmiocie ustalenia czy zamieszkały za granicą, przyszły członek zarządu i wspólnik spółki z o.o. będzie jako udziałowiec podlegać ubezpieczeniom społecznym.

Jednocześnie stanowisko wyrażone przez (...) Sp. z o.o. we wniosku o wydanie interpretacji w części dotyczącej ustalenia czy pełnienie funkcji członka zarządu Spółki na podstawie aktu powołania jest tytułem do powstania obowiązkowych ubezpieczeń społecznych uznać należy za prawidłowe.

W doktrynie i judykaturze dominuje pogląd, iż powołanie członka zarządu spółki kapitałowej nie zawsze oznacza nawiązanie stosunku pracy pomiędzy spółką a członkiem zarządu, również w drodze powołania w rozumieniu art. 68 kodeksu pracy (pogląd znajduje odzwierciedlenie choćby w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 2 grudnia 2004 r. sygn. akt I PK 51/04). Mamy tu raczej do czynienia ze stosunkiem wewnętrznym o charakterze organizacyjnym. Osoba powołana na członka zarządu, aby otrzymywać wynagrodzenie nie musi być zatrudniona na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia czy innej umowy cywilnoprawnej, do której stosuje się przepisy o zleceniu. Jednocześnie treść przepisów art. 6 ust. 1 oraz powiązanych art. 11 i art. 12 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych pozwała uznać, iż takie powołanie - bezumowne powierzenie funkcji organu spółki na stanowisko członka zarządu nie stanowi samoistnego tytułu prawnego, który skutkowałby powstaniem obowiązku zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych, a w rezultacie koniecznością odprowadzania składek od wypłacanego mu wynagrodzenia. Wynika to z braku wskazania w ich treści członków zarządu spółek kapitałowych.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego w (...) Wydział Ubezpieczeń Społecznych.

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.