DI/100000/451/320/2011/KG - Możliwość uwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne wartości świadczeń urlopowych przekazanych pracownikom przez pracodawcę w ramach rekompensaty za rezygnację z funkcjonowania Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1147 z późn. zm.) w związku z art. 83 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za nieprawidłowe stanowisko zawarte we wniosku z dnia 9 maja 2011 r. przedsiębiorcy (...) Sp. z o.o. z siedzibą w (...) w przedmiocie uwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne wartości świadczeń urlopowych przekazanych pracownikom przez pracodawcę w ramach rekompensaty za rezygnację z funkcjonowania Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych.

Dnia 18 maja 2011 r. wpłynął do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w Gdańsku wniosek przedsiębiorcy (...) Sp. z o.o. z siedzibą w wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, a dotyczący konieczności uwzględniania w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne wartości świadczeń urlopowych przekazanych pracownikom przez pracodawcę w ramach rekompensaty za likwidację Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych.

Wnioskodawca wskazał, iż do końca 2010 r. w spółce funkcjonował Zakładowy Fundusz świadczeń socjalnych na zasadach określonych w Zakładowym Układzie Zbiorowym Pracy z dnia 30 sierpnia 2004 r. Z dniem 1 stycznia 2011 r. zaczął obowiązywać u Wnioskodawcy nowy Zakładowy Układ Zbiorowy Pracy, którego zapisy nie przewidują tworzenia Funduszu Świadczeń Socjalnych. W zamian zgodnie z postanowieniami tego dokumentu pracownikom wypłacane będzie świadczenie urlopowe. W zakresie wysokości i zasad przyznawania świadczenia urlopowego Wnioskodawca stosuje wprost przepisy ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (tekst jedn. Dz. U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335 z późn. zm.).

Na tle przedstawionego we wniosku stanu faktycznego przedsiębiorca powziął wątpliwość, czy świadczenia urlopowe wypłacane pracownikom winny zostać uwzględnione w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, w sytuacji gdy pracodawca wypłacający te świadczenia zatrudnia powyżej 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty.

We wniosku o wydanie interpretacji Wnioskodawca zaprezentował stanowisko wskazujące na to, iż uprawniony jest do nie uwzględniania w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości tych składników w myśl § 2 ust. 1 pkt 21 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 1998 r. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.). W ocenie przedsiębiorcy wypłata świadczeń urlopowych następuje zgodnie z przepisami ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych w związku z czym przychód ten nie powinien być uwzględniany w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko wyrażone przez przedsiębiorcę we wniosku o wydanie interpretacji uznać należy za nieprawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2 oraz art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

W myśl zaś § 2 ust. 1 pkt 21 wskazanego powyżej rozporządzenia, z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wyłączone są te przychody stanowiące wartość finansowanych przez pracodawcę świadczeń urlopowych wypłacanych na podstawie art. 3 ust. 4 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, do wysokości nie przekraczającej rocznie kwoty odpisu podstawowego określonego w tej ustawie.

Zgodnie natomiast 2 treścią art. 81 ust. 1 ustawy 2 dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn. Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne osób będących pracownikami znajdują zastosowanie przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób, z tym zastrzeżeniem iż nie stosuje się przy jej obliczeniu wyłączeń wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną, jak również ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy 2 dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne pomniejsza się natomiast zgodnie 2 ust. 6 art. 81 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej, o kwoty składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe finansowanych przez ubezpieczonych niebędących płatnikami składek, potrąconych przez płatników ze środków ubezpieczonego, zgodnie z przepisami o systemie ubezpieczeń społecznych.

Pracodawcy (nie będący jednostkami budżetowymi lub samorządowymi zakładami budżetowymi) zatrudniający według stanu na dzień 1 stycznia danego roku mniej niż 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty mogą tworzyć zakładowy fundusz świadczeń socjalnych. W sytuacji gdy przedsiębiorca rezygnuje z utworzenia tego funduszu może wypłacać raz w roku świadczenie urlopowe. Świadczenie to wypłaca się pracownikowi korzystającemu z urlopu wypoczynkowego w wymiarze minimum 14 następujących po sobie dni kalendarzowych. Wysokość świadczenia urlopowego ustala się zgodnie 2 art. 3 ust. 4 przywołanej ustawy. Od tak wypłaconego świadczenia urlopowego nie odprowadza się składek na ubezpieczenia społeczne, o czym stanowi art. 3 ust. 6 w zw. 2 ust. 4 tego przepisu.

Należy przy tym zwrócić uwagę na fakt, iż z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości świadczeń urlopowych skorzystać mogą w świetle wskazanych powyżej przepisów jedynie ci pracodawcy, którzy nie posiadając statusu jednostek budżetowych lub samorządowych zakładów budżetowych, zatrudniają według stanu na dzień 1 stycznia danego roku w przeliczeniu na pełne etaty mniej niż 20 pracowników. Przyjęcie poglądu przeciwnego musiałoby być oparte na wykładni rozszerzającej przepisów rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, który zawiera regulacje stanowiące wyjątek od generalnej zasady, iż podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowią przychody w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągane przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Stosowanie wykładni rozszerzającej nie znajduje w tym przypadku uzasadnienia.

W sytuacji więc, gdy przedsiębiorca zatrudnia według stanu na dzień 1 stycznia danego roku w przeliczeniu na pełne etaty co najmniej 20 pracowników i rezygnuje na mocy postanowień układu zbiorowego pracy z utworzenia zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, który zdecyduje się na wprowadzenie dla swych pracowników korzystających 2 urlopu wypoczynkowego specjalne świadczenia zobowiązany jest odprowadzić od tych składników składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Wypłacone w takich warunkach świadczenie nie jest bowiem świadczeniem urlopowym, o którym mowa w art. 3 ust. 4 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Wypłata tego typu świadczeń następuje bowiem na mocy postanowień układu zbiorowego pracy, nie zaś na podstawie przepisów ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (dotyczy to także sytuacji, gdy przepisy tej ustawy w przedmiotowym zakresie zostały transponowane do obowiązującego u danego pracodawcy układu zbiorowego pracy lub innych aktów wewnętrznych o charakterze regulaminów wynagradzania pracowników).

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku.

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.